‘Ons Hilde’ for president: wat zijn de kansen van Crevits als kandidaat-minister-president?

Een bus met een veertigtal supporters was zondagochtend voor dag en dauw vertrokken naar Genk. Bestemming: het CD&V-congres, waar boegbeeld Hilde Crevits - ‘ons Hilde’ - op het schild werd gehesen als kandidaat om Vlaams minister-president te worden. 

In de Limburghal zijn ze voor de gelegenheid uitgedost met fel oranje T-shirt. Op de rugzijde: de gestileerde campagnefoto van Crevits, op de buik staat in grote letters: “Ik geef mijn stem aan Hilde”. Pas helemaal aan het eind van de voormiddag spreekt voorzitter Wouter Beke de verlossende woorden: “Met Hilde heeft de Vlaming de kans de eerste vrouwelijke minister-president van Vlaanderen te kiezen.” Gejoel op alle banken. Dan is het aan Crevits om onder veelvuldig applaus de achterban toe te spreken.

Bij de eigen fanbase zit het snor, toch neemt CD&V een risico. Door Crevits uit te spelen als kandidaat voor het hoogste Vlaams ambt, stapt de partij mee in de strategie van N-VA, die maar wat graag een ‘kanseliersstrijd’ willen uitlokken. De Vlaams-nationalisten kondigden begin dit jaar aan dat voorzitter Bart De Wever die post beoogt, terwijl op federaal vlak partijgenoot Jan Jambon zich profileert als kandidaat-premier. Door hoog in te zetten, kan CD&V nadien ook laag vallen. 

Het verleden bewijst dat. Zo nam Kris Peeters het bij de gemeenteraadsverkiezingen in een rechtstreeks duel op tegen De Wever in Antwerpen. Dat liep uit op een afgetekende nederlaag. “Het betekent de facto het einde van zijn politieke carrière”, zegt een oude getrouwe in de partij. 

In 2010 was het Marianne Thyssen die als CD&V-kopstuk een kanseliersstrijd op gang wilde brengen bij de federale verkiezingen. Ze wierp zich toen op als kandidaat om de eerste vrouwelijke premier te worden. Maar ook toen keek de CD&V tegen een nederlaag aan. Kort na de verkiezingen nam Thyssen ontslag als voorzitter.

Geen afstraffing

Nu, anno 2019 zijn de omstandigheden anders. Zo komt Crevits, in tegenstelling tot Peeters, niet uit in een rechtstreeks duel tegen De Wever. De N-VA-voorzitter staat op de Antwerpse lijst, Crevits op de West-Vlaamse.  

Ondanks de mindere peilingen van De Standaard en de VRT (CD&V haalde 14,7 procent) liggen de kaarten niet per se slecht voor Crevits. Veel concurrentie heeft ze niet in haar provincie. Zo staat ze bij N-VA tegenover de nobele onbekende Bert Maertens als trekker van de Vlaamse lijst. Aftredend minister-president Geert Bourgeois kiest voor het Europese niveau. 

Op links spelen sp.a en Groen hun West-Vlaamse boegbeelden, John Crombez en Wouter De Vriendt, uit op het federale niveau. Enkel de liberaal Bart Tommelein kan haar in een rechtstreeks duel pijn doen.

De inschatting van CD&V is daarom dat er niet meteen een persoonlijke afstraffing zit aan te komen. Zelfs al gaat het resultaat van De Wever door het dak in Antwerpen, dan nog is het niet uitgesloten dat Crevits in de eigen provincie een puik resultaat neerzet.

‘Gedragen’

Tegelijk is de situatie anders dan bij Thyssen. Destijds zat de CD&V in slecht weer, na aanslepende communautaire strubbelingen waarbij het kartel met N-VA brak. “Haar uitspelen was een noodgreep”, zegt Beke daar nu over. Thyssen als kandidaat-premier voelde toen erg geforceerd aan.

De keuze voor Crevits als boegbeeld verbaast dan weer niet. Al jaren is ze de leading lady van de partij. Met Kris Peeters die naar Europa trekt, ligt de weg voor haar open naar de absolute top. Twee zomers geleden gaf ze in Het Laatste Nieuws al toe dat ze na 2019 graag minister-president zou worden.

“Ik word echt wel gedragen door de partij”, zegt ze daar nu over. “Voor heel wat parlementairen was deze stap de normaalste zaak van de wereld.” 

Voorzitter Wouter Beke maakte een risico-inschatting, toch wegen de voordelen zwaarder door. Door Crevits als potentiële eerste vrouwelijke regeringsleider naar voor te schuiven, kunnen de christendemocraten hun tekort aan vrouwelijke lijsttrekkers maskeren. 

Maar vooral: op deze manier hopen ze zich nadrukkelijker in de politieke debatten te mengen, die tot nog toe vooral werden gedomineerd door de tegenstellingen tussen N-VA en Groen. Volgens Beke en Crevits werd dit scenario “al maanden” voorbereid. Anderen zeggen dat de knoop pas eind vorige week werd doorgehakt.

Voorzitter

Opvallend is dat CD&V federaal geen troefkaart inzet. De regeringsvorming op dat niveau is daarvoor te complex, luidt de uitleg.  Maar vooral: CD&V heeft geen geloofwaardige kandidaat-premier, die hetzelfde profiel heeft als Crevits. De West-Vlaamse wordt daarom het boegbeeld voor de héle campagne, ook federaal. 

Blijft de vraag of ze effectief minister-president kan worden. N-VA heeft in alle peilingen een straatlengte voorsprong op CD&V. Als de Vlaams-nationalisten mee in de regering zitten, zullen ze die post in geen geval lossen. 

‘Gewoon minister’ onder een Vlaams-nationalistische minister-president dan maar? Crevits zegt er geen problemen mee te hebben, maar er bestaat nog een andere optie. Mocht Beke minister worden in de federale regering, dan zou zij hem kunnen opvolgen als partijvoorzitter. Het scenario gaat al even de ronde. “Daarvoor is het nog veel te vroeg”, reageert Crevits. “Maar veel is mogelijk.”