Direct naar artikelinhoud
Islam

Ooit de kroonprins van Geert Wilders, nu hartendief van moslims in Antwerpen

Joram van klaveren stelt zijn boek voor, 'De afvallige'.Beeld Tim Dirven

Als gewezen islamexpert bij de PVV, de partij van Geert Wilders, ging Joram van Klaveren (40) een boek schrijven over alles wat er schort aan de islam. Maar het werd een boek over zijn bekering. Hij stelde het voor aan het Belgische publiek op de Medina Expo, in Antwerpen. En buiten betoogden zijn oude metgezellen, het Vlaams Belang.

“Ik voel me een beetje een popster”, lacht Van Klaveren. Hij heeft er net een signeersessie op zitten. Zijn boek Afvallige is in trek bij de moslims die zijn boekpresentatie bijwoonden. Dat de man ooit een motie indiende in de Nederlandse Tweede Kamer om de islam uit Nederland te bannen, is vergeten en vergeven. 

“We kunnen er nu zelfs mee lachen”, zegt Nassima El Kindi, een 24-jarige rechtenstudente die samen met twee vriendinnen kwam luisteren. “Van Klaveren is toch wel het bewijs van het koranvers: Allah leidt naar Zijn Licht wie Hij wil.”

‘Minder Marokkanen’

Van Klaveren groeide op in een christelijk, gereformeerd gezin en entte zich als politicus op de angst dat de islam de Europese traditie zou wegvagen. Hij begon net als Geert Wilders bij de liberale VVD en volgde hem naar de PVV. Daar werd Van Klaveren Tweede Kamerlid en woordvoerder islam en integratie. Een hardliner, die pleitte voor een boerkaverbod en een ban op minaretten. Hij was samen met Wilders de enige PVV’er die over de islam mocht spreken in de pers. “Wij willen geen islam of in elk geval zo min mogelijk islam in Nederland”, klonk het in 2011. ‘Minder islam’ werd geleidelijk aan ook ‘minder Marokkanen’, bij de PVV. In 2014 verliet Van Klaveren samen met enkele andere PVV’ers de partij, nadat Wilders op verkiezingsavond een zaal vol toehoorders had gevraagd of ze ‘meer of minder Marokkanen’ wilden, waarop de zaal ‘minder, minder, minder’ scandeerde. Een nieuwe lijst met Van Klaveren haalde geen zetels.

“Eindelijk had ik de vrijheid om een boek te schrijven over alles wat niet deugt aan de islam, want bij de PVV mocht enkel Wilders boeken schrijven”, zegt Van Klaveren. “Maar het draaide anders uit.” Van Klaveren zocht voor zijn boek contact met islamitische leraren en langzaam kantelde zijn wereldbeeld. Hoe meer islamitische boeken hij las, hoe meer zijn ogen open gingen. Het boek dat moest aantonen dat homofobie, vrouwenonderdrukking, geweld en antisemitisme in de islamitische wereld hun oorsprong vinden in het geloof zelf, moest hij plots helemaal herschrijven. In Afvallige vertelt hij niet hoe dat gebeurde, maar weerlegt hij met theologische argumenten de bezwaren die hij als PVV’er had. In februari kwam hij uit de kast als bekeerling. 

De reactie van Geert Wilders was kort: “Alsof een vegetariër in een slachthuis gaat werken, zo ongeveer.” Van Klaveren kan er mee lachen. “Mijn moeder was nog korter: ‘Waarom doe je dít nou?’ Maar uiteindelijk heeft ze zich ermee verzoend. Mijn directe omgeving heeft het proces natuurlijk van dichtbij kunnen volgen. Uit de moslimgemeenschap krijg ik een warm welkom, bij kiezers van PVV een bitter afscheid. Ik negeer de scheldpartijen en doodsbedreigingen.’”

Haatprediker

Van Klaveren is niet de eerste extreemrechtse politicus die zich bekeert. In de PVV ging Arnoud van Doorn hem voor. De Duitser Arthur Wagner stapte vorig jaar op bij het AfD nadat hij moslim was geworden. Politicologen verklaren zoiets door het hoefijzermodel, waarbij de extremen elkaar raken. Al kan je je afvragen of dat wel opgaat, want alvast van Klaveren bekeert zich niet tot de meest conservatieve strekking van de islam. “Het is geen reclame voor partijen als de onze, dat staat vast”, zegt Sam van Rooy, woordvoerder bij Vlaams Belang, die zoals elk jaar met enkele tientallen sympathisanten betoogde voor de deuren van de beurs.

Protest van Vlaams Belang tegen de Medina Expo.Beeld MLS

Van Rooy kent van Klaveren nog uit de tijd dat hij zelf voor de PVV werkte. “Hij komt uit een zeer gelovig Christelijk gezin en is blijkbaar toch iemand die nood heeft aan een godsbeeld”, zegt van Rooy. “Hij is misnoegd uit de politiek gedonderd nadat zijn eigen partij is mislukt. Misschien is hij nu gewoon op zoek naar iets nieuws dat geld opbrengt.”  

De pijlen van Vlaams Belang waren dit weekend niet gericht tegen de lezing van van Klaveren, maar tegen een andere spreker, Saoed Khadjé, die volgens hen een haatprediker is. In 2011 wou N-VA nog een bezoek van Khadjé tegenhouden om diezelfde reden, maar nu zag burgemeester De Wever geen veiligheidsprobleem. Binnen leek Khadjé met historische uitleg over de islam vooral studenten te werven voor Dar-al-‘Ilm, zijn instituut voor islamitische studies in Nederland. 

“De enige haatprediker die hier komt, is Filip Dewinter”, grapt Ramzi Zerqane, de organisator van de beurs.

De Medina Expo trekt op zo’n weekend bijna 9.000 bezoekers, met lezingen en muziekoptredens, maar ook talrijke eetstandjes en winkeltjes. In de stand van boekhandel Iqra liggen naast alle prullaria ook een aantal bedenkelijke boeken. Vragen die vaak gesteld worden door vrouwen stelt bijvoorbeeld dat vrouwen zich volledig moeten bedekken, ook handen en gezicht.

“Ik ken niet alle boeken van onze standhouders”, zegt Zerqane. “Maar onze beurs toont hoe divers de islam is. Hier zijn ook standen van het Belgisch leger, de vakbonden, de universiteiten, denk je echt dat we die zouden uitnodigen als we een bende moslimextremisten waren?” 

Saoed Khadjé bij de eerste Nederlandse vertaling van de koran, uit de 17de eeuw.Beeld Tim Dirven

“Dat het Vlaams Belang hier protesteert, is puur theater”, zegt van Klaveren. “Net zoals de partij een safari met Wilders wou organiseren in Molenbeek. Zoiets draait niet om bepaalde feiten, maar dat maakt niet uit. Ze maken er politiek werkelijkheid van.”

Van Klaveren heeft zijn buik vol van de politiek, maar heeft wel iets recht te zetten. “Ik ben medeverantwoordelijk voor het huidige klimaat. Dan heb ik het niet over terreur, want dat verwerp ik nog steeds en moet je keihard aanpakken. Maar de islam is anders dan de visie die er nu hoofdzakelijk over verspreid wordt. Ik kan dat beeld enkel bijstellen door mijn persoonlijk verhaal te vertellen.”