Wereldwijd wordt almaar meer gedronken

Oorzaak is de stijging van de bevolking en een groter verbruik per hoofd van de bevolking. Maar er zijn grote regionale verschillen. Terwijl bijvoorbeeld het alcoholgebruik snel groeit in China, India en Vietnam, is het problematisch drinken in Oost-Europese landen duidelijk gedaald. 

Verkeersongevallen, hart- en vaatziekten en kanker zijn slechts enkele van de doodsoorzaken die direct of indirect verband houden met alcohol. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) was in 2016 elk 20e sterfgeval daaraan te wijten. Dienovereenkomstig zou tussen april 2018 en 2025 overmatig alcoholgebruik met tien procent moeten worden teruggedrongen - een doel dat volgens de auteurs van de studie waarschijnlijk zal worden gemist. 

"In plaats daarvan blijft alcohol een van de belangrijkste risicofactoren voor voorspelbare ziekten en de effecten ervan zullen waarschijnlijk toenemen in vergelijking met andere risicofactoren", zei Jakob Manthey van het Instituut voor Klinische Psychologie en Psychotherapie (IKPP) van de TU Dresden in een verklaring die voor het onderzoek werd vrijgegeven.

Voor de studie analyseerde het onderzoeksteam gegevens over alcoholgebruik van mensen van 15 tot 99 jaar uit 189 landen voor de jaren 1990, 2010 en 2017 en voorspelde uit die data ook de ontwikkeling voor het jaar 2030. De wetenschappers stelden vast dat in 2017 in Noord-Afrikaanse landen en landen van het Midden-Oosten het minst alcohol werd gedronken, terwijl het hoogste verbruik in Centraal- en Oost-Europa lag. De hoogste stijging met 34 procent werd echter vastgesteld in het economisch opverende Zuidoost-Azië. 

In het Oost-Europese Moldavië was het verbruik (15 liter pure alcohol per persoon van 15 tot 99 jaar) in 2017 het hoogst en in het overwegend islamitische Koeweit het laagst (minder dan 0,005 liter). De verschillende cijfers en ontwikkelingen leiden de wetenschappers af van factoren als religie, gezondheidsbeleid en de economische groei. Vooral de economische groei blijkt impact te hebben, zoals China en India aantonen, waar alcoholgebruik tussen 1990 en 2017 bijna of meer dan verdubbeld is. 

Globaal genomen, dronk in 1990 elke persoon tussen 15 en 99 jaar gemiddeld het equivalent van 5,9 liter pure alcohol. In 2017 is dit verbruik toegenomen tot 6,5 liter. Ter verduidelijking: een halve liter bier bevat ongeveer 20 gram pure alcohol. 

"Onze studie biedt een uitgebreid overzicht van het veranderende landschap in het wereldwijde alcoholgebruik", vat psycholoog Manthey samen. "Vóór 1990 werd de meeste alcohol geconsumeerd in landen met een hoog inkomen in Europa. Dit patroon is echter aanzienlijk veranderd, met sterke dalingen in Oost-Europa en enorme stijgingen in verschillende landen met een gemiddeld inkomen zoals China, India en Vietnam. "Deze trend zal naar verwachting tot 2030 voortduren, zodat Europa niet langer het hoogste alcoholgebruik zal hebben", zegt Manthey voorts. 

In het onderzoek werd ook vastgesteld dat het aantal levenslange geheelonthouders globaal ongeveer stabiel bleef (1990: 46 procent, 2017: 43 procent), net zoals de zware drinkers (1990: 18,5 procent, 2017: 20 procent). De onderzoekers vermoeden dat deze data nauwelijks zullen veranderen, maar dat de hoeveelheid geconsumeerde alcohol sterker zal stijgen dan het aantal drinkers - met bijbehorende gevolgen voor de gezondheid.

In een reactie op de studie waarschuwde Sarah Callinan, een specialiste van de Australische La Trobe University, en Michael Livingston van het Karolinska Institute in Stockholm dat de voorspellingen van de studie met de nodige voorzichtigheid moeten worden behandeld. Juiste voorspellingen van alcoholgebruik en economische groei zijn bijvoorbeeld altijd heel moeilijk te maken. 

Landen met lage en gemiddelde inkomens zouden hun verslavingsbeleid moeten aanpassen, omdat het waarschijnlijk is dat mensen in de toekomst meer zullen drinken. Voorbeelden uit landen met een hoog inkomen hebben aangetoond dat bijvoorbeeld hogere prijzen of een beperking van de beschikbaarheid effectief kunnen zijn, schrijven Callinan en Livingston. Tegelijkertijd zijn een verbod op reclame of beperkingen zinvolle maatregelen - ook tegen het verzet van de industrie.