De oorverdovende stilte als gevraagd wordt naar een structurele oplossing voor het Noordstation 

Vorige vrijdagnamiddag. Dokters van de Wereld wordt een eerste keer gecontacteerd door de pers. Of we weet hebben van de heersende schurft- en tbc-epidemie in het Noordstation. Of we dat heel even snel kunnen nagaan. Het stuk moet vandaag, in feite straks, in feite nu afgerond worden. Van onze kant vragen we waar die claims vandaan komen. Van de vakbond, horen we. En waar halen zij die vandaan, vragen we. Dat weten we niet, het schijnt van de politie, maar goed, we weten het niet. 

Dus, het gaat over geruchten, dubbelchecken we, van officiële cijfers of bevestigde overheidsbronnen is alsnog geen sprake? Wel neen, horen we, maar er valt niet te ontkennen dat er íéts aan de hand is en we zijn hier nu in het Noordstation, dus ja, wat is jullie reactie op de vermeende tbc-schurft-malaria-uitbraak bij de migranten?  

We laten de journalist weten dat we hier tijd voor nodig hebben en een reactie geven als er meer helderheid is over de initiële bronnen en cijfers.  Berichten dat migranten exotische en soms zelfs uitgeroeide ziektes verspreiden, is immers een evergreen, niet enkel voor ons als humanitaire organisatie die met vluchtelingen werkt maar doorheen de hele geschiedenis: in 1830 al werd cholera "de ziekte van de Ieren" genoemd, rondom 1890 heette tuberculose "de Joodse plaag", in oktober van vorig jaar berichtte FOX News nog verkeerdelijk dat pokken, lepra en (opnieuw) tuberculose meereisden met de Mexicaanse migrantenkaravaan. En vandaag nog waarschuwde de WHO in een rapport voor de verspreiding van foutieve informatie over de gezondheidstoestand van migranten.

Met andere woorden: er bestaat een lange traditie waarbij besmettelijke en gevaarlijke ziekten gekoppeld worden aan het migrant-zijn, zonder dat daar een concrete basis voor bestaat.

Wie dit soort berichten de wereld wil uitsturen, legt dus best enige (historische) waakzaamheid aan de dag, en is het verplicht aan zichzelf en aan de bevolking om bronnen en cijfers driedubbel te checken én daar vooral ook voldoende tijd voor uit te trekken. Dat is in deze kwestie niet of onvoldoende gebeurd en een paar tweets later heerste bij de Belgische bevolking de virale indruk dat het Noordstation geteisterd werd door tbc, cholera en zelfs malaria.

Intussen werd officieel (met cijfers en bronnen!) bevestigd dat er van een plotse stijging van malaria, tbc of schurft geen sprake is. Waar wel sprake van is, is de totale inertie bij de politiek verantwoordelijken.  

Terzake maakte nog een sprekende montage van het politieke spel waarbij de hete aardappel nu al bijna twee jaar lang naar elkaar wordt doorgeschoven. De hete aardappel is intussen lauwe prak geworden, en telkens nadat politici over elkaar heen zijn gebuiteld om verontwaardigd te verklaren dat de situatie schandelijk is (wat ze ook is), volgt een oorverdovende stilte als gevraagd wordt naar een structurele oplossing. 

Dat die structurele oplossing niet kan bestaan uit nog maar eens een opkuis- opsluit- en razziaoperatie is een feit. Dat recept wordt nu al jarenlang op volslagen onsuccesvolle wijze uitgevoerd. En als we de recente uitspraken in de media erop nalezen, lijkt ook het begin van een echte oplossing, een onthaal- en oriëntatiecentrum, niet meteen in zicht. 

Intussen blijven we – met cijfers, degelijke bronnen en rapporten -  herhalen dat een grote meerderheid van de migranten in het Noordstation afkomstig is uit conflict- en oorlogslanden als Soedan, Eritrea, Syrië of Libië en dus wel degelijk kans zou maken op asiel, mocht daar eindelijk de ruimte voor gemaakt worden.

We blijven herhalen dat basishulp niet leidt tot een aanzuigeffect, of zoals pastoor Fernand Marechal het in Zeebrugge op steeds vermoeidere toon herhaalt: “Neen, mensen komen niet vanuit Soedan naar mijn parochie voor een tas preisoep.”

We blijven ten slotte en met nadruk herhalen dat het hier in wezen gaat om een klein probleem: het gaat hier niet over tienduizenden mensen zoals in Griekenland of Italië. Het gaat over enkele honderden mensen in Brussel. Dit is beheersbaar. Dit is oplosbaar. 

Toch grijpt men telkens terug naar dezelfde aanpak: de wonde verder laten etteren, wat met de spierballen rollen, niets wezenlijks doen en achteraf in een tweet schande spreken over het feit dat er nog steeds een etterende wonde is. 

Dat die wonde levend wordt gehouden door geen echte structurele daadkracht aan de dag te leggen, wordt er niet bij vermeld. Want laat ons wel wezen: politieke daadkracht en moed bestaat anno 2019 niet uit met de spierballen rollen en de goegemeente met tweets ophitsen. 

Wie vandaag echte politieke moed aan de dag wil leggen – het soort waarbij je als politicus je nek durft uit te steken en je kwetsbaar maakt voor legers trollen – durft te kiezen voor een compromis. Durft te verklaren dat hij of zij zal samenwerken met andere mensen. Durft de woorden lange termijn, bedachtzaamheid en nuance in de mond te nemen. En durft te zeggen dat menselijkheid tot zijn of haar basisprincipes hoort. 

Wij blijven hopen op die politieke moed. Wij, dat zijn in eerste plaats de reizigers, de buschauffeurs, de vakbonden, handelaars, de humanitaire organisaties én de migranten. Want het zijn wij die met z’n allen tussen de perrons moeten blijven aanmodderen terwijl men boven onze hoofden aardappels naar elkaar blijft gooien.

Maar we hebben hoop. Of zoals Marcel Conters van de ACOD het in Terzake samenvatte: “Als iedereen probeert samen te werken, dan komen we er wel uit.” Wie had ooit gedacht dat dat nog een revolutionaire zin zou zijn.