Competitiehervorming: ook naast het veld hard tegen hard

Op 22 mei staat misschien wel de belangrijkste Pro League-vergadering van het jaar op het programma. Met stip bovenaan: de competitiehervorming. De tegenstanders van de play-offs verkondigen steeds luider hun onvrede over de huidige formule. Gaat het niet over de puntendeling in play-off 1 of het grote aantal wedstrijden, dan wel over het sterfhuis play-off 2 of het kerkhof 1B.

Waar oorspronkelijk vooral Club Brugge op de barricades stond voor een terugkeer naar een traditionele competitie, valt in Pro League-kringen te horen dat ook Standard en zelfs Anderlecht in die richting denkt. Waarom? Het grote geld valt niet langer te rapen in de eigen Jupiler Pro League, wel in de Europese competities. 

“Dat belang zal alleen maar toenemen. Vandaar dat we moeten nadenken over structurele oplossingen voor ons competitieformat. Het zwaartepunt mag niet langer op het einde van het seizoen liggen. Dan moeten we er in Europa net staan”, zei Bart Verhaeghe anderhalf jaar geleden al. De recente plannen over de vernieuwing van de Champions League en de creatie van een extra Europese competitie versterken dat idee alleen maar.

Geen unanimiteit

Anderzijds is er op dit moment geen unanimiteit over hoe zo’n vertekend format er moet uitzien. Al zeker niet door de onzekerheid over de uitkomst van het bondsonderzoek tegen KV Mechelen en Waasland-Beveren. Vandaar dat clubs als KV Kortrijk nadenken over een eerste klasse met achttien clubs – mét de twee onderzochte ploegen. Maar 1B wil de competitie niet met zes afwerken en sceptici willen KVM en Waasland-Beveren niet zomaar een vrijgeleide geven.

Meer consensus lijkt te bestaan over één profcompetitie van twintig clubs. Maar ook hier zijn obstakels. Ten eerste: het huidig competitieformat blijft in principe van kracht tot het eind van volgend seizoen. Alleen bij een meerderheid van 80 procent kan er voor 2019-2020 gemorreld worden aan de formule. Dat wil zeggen: 36 van de 45 stemmen. In de praktijk is dat bijna onmogelijk. “We zitten met een communistisch systeem waarbij bijna iedereen hervormingen kan tegenhouden”, zucht een clubleider uit de G5.

Racing Genk en AA Gent blijven voorstanders van de play-offs. Ook bij de K11 zijn er twee, drie clubs die de de huidige formule genegen zijn. En hoewel verschillende ploegen uit 1B voorstander zijn van een hertekening van het format, vrezen de kleine broertjes voor hun voortbestaan.

Dat brengt ons bij de tweede moeilijkheid: op welke manier zal de afslanking van het aantal profploegen gebeuren? Twee weken geleden vergaderden de ploegen uit 1B al over dat scenario; zij eisen dat ook de bodemploegen uit 1A kans moeten maken op degradatie. Volgende woensdag leggen ze hun voorstel op tafel. Ongetwijfeld zal een deel van de rechterkolom uit 1A op zijn beurt bezwaren hebben.

Mediacontract

De problematiek van de competitiehervorming is gekoppeld aan twee andere sleuteldossiers, die op hun beurt aan elkaar verbonden zijn: de solidariteitsbijdrage en de onderhandelingen over het nieuw tv-contract. De oude regeling loopt op het eind van volgend seizoen af.

Grote clubs als Club Brugge, Anderlecht en Standard spelen met het idee om de rechten op hun thuiswedstrijden zelf te vermarkten. “De term ‘televisiecontract’ is allang verouderd”, zegt een zwaargewicht van de G5. Hij verwijst liever naar een ‘mediacontract’. “De digitale rechten zullen steeds belangrijker worden. Alleen lijken veel ploegen dat niet te beseffen.” Meer en meer topclubs willen zelf content aanbieden bij de wedstrijden die ze spelen. 

In Portugal doen de drie grote clubs het al zo. Benfica, Porto en Sporting incasseren bijna 70 procent van de mediarechten. Het gevolg: een competitie met twee snelheden. “De G5 heeft ons nodig”, zegt een CEO van een club uit play-off 2.

Nieuwe voorzitter

Een ander belangrijk agendapunt op de vergadering is de vacante positie van Pro League-voorzitter. Marc Coucke verliet die stoel vorige maand. Hij zei toen: “Tijdens de uitvoering van mijn mandaat is duidelijk geworden dat er op korte termijn belangenconflicten zullen ontstaan. In het belang van de geloofwaardigheid van de Pro League en mezelf mag ik geen beslissende rol spelen in belangrijke dossiers.”

Alleen blijft paars-wit zo plots achter zonder zitje in de raad van bestuur van de Pro League. Anderlecht zou daarom niet afkerig staan tegen een nieuwe voorzitter van een club die momenteel al een plaats in de raad heeft. Op die manier zou Coucke (of Michael Verschueren) de vrijgekomen plaats kunnen invullen.

Bij elke figuur die achter de schermen aan het voorzitterschap wordt gelinkt, zijn wel kanttekeningen te maken. Peter Croonen (Genk) is een verbindende figuur die hoog staat aangeschreven bij zowat elke club. Alleen: hij wil de play-offs behouden, terwijl het gros van de raad van bestuur er net van af wil. Mehdi Bayat (Charleroi) is eveneens een sterke kandidaat, maar vormt bij de voetbalbond al een stevige tandem met Bart Verhaeghe (Club). Ook een externe, onafhankelijke kandidaat is niet uitgesloten. “Ons voetbal zit momenteel in de Far West. Niemand die enig idee lijkt te hebben waar we naartoe gaan”, besluit een lid.