Experts na getuigenis van atlete Louise Carton over eetstoornis: "The thinner is the winner, een gevaarlijke mythe"

Hoewel sporters niet bovengemiddeld scoren op vlak van eetproblemen, staat eten in hun vak centraal. Daar zijn verschillende redenen voor, zegt An Vandeputte, directrice van het Vlaams Kenniscentrum voor Eetstoornissen, en zelf ook psychologe: "Hoofdreden is de prestatiedrang: door te sporten balanceren ze soms op de limiet van wat gezonde voeding en een gezond eetpatroon is." Maar ook andere factoren kunnen meespelen. "Sommige sporters proberen via hun voeding controle te krijgen over hun emoties en over de stress die bij de sport komt kijken", klinkt het.

"Het gaat ook vaak om sporters die opgroeien en nog onzeker zijn over hun lichaam", zegt Vandeputte. "Het lichaam van sporters wordt sterk gereguleerd. Door minder te eten, kunnen ze hun coaches en ouders 'pleasen'. The thinner is the winner, zeggen ze dan. Een gevaarlijke mythe." 

Het schoonheidsideaal speelt ook mee. "Sporters zijn mee het slachtoffer van een slankheidsideaal", zegt de psychologe. Uit onderzoek blijkt dat het ideaal om fit en mager te zijn sterker leeft in esthetische sporten (zoals dans), sporten met gewichtsklassen (zoals judo) en uithoudingsporten (zoals atletiek).

"Daar zijn we allemaal medeplichtig aan: coaches, ouders, maar ook de sporters onder elkaar." Dat ideaal leeft trouwens niet alleen bij vrouwen. "Bij mannen is het ideaal meer een gespierd, strak lichaam. Bij hen stellen we vaker eetbuien vast, na een sportprestatie bijvoorbeeld."

Gino Devriendt is sportdiëtist bij de Red Flames, het Belgisch vrouwelijk voetbalelftal. Hij ziet hoe jonge sporters experimenteren met zogenoemde "hypocalorische diëten" (waarbij weinig energie wordt ingenomen): "Sommigen gaan bijna fanatiek mee in een hype van avocado's, shakes en havermout."

Soms verliezen zij te snel gewicht, waardoor ze spiermassa afbreken, hun botstructuur verzwakt (osteoporose), en waardoor hun hormonen ontregeld raken, wat gevolgen kan hebben voor hun vruchtbaarheid. "Sommigen worden ook apathisch of net verbaal agressief", zegt Devriendt. 

Die hypocalorische diëten houden geen rekening met de verschillende lichaamstypes, zegt Devriendt. "Afhankelijk van iemands erfelijkheid kan die makkelijker vet verliezen dan andere sporters." Devriendt spreekt van drie lichaamstypes. "Ectomorphe mensen zijn mager van zichzelf en kunnen tot 4000 à 5000 calorieën per dag opnemen. Wie endomorph is, moet het doen met de helft of minder", zegt Devriendt. "Mesomorphe mensen liggen daar tussenin, en maken snel spiermassa aan."

Deskundige sportdiëtisten weten wel hoe ze zo'n individuele begeleiding moeten vormgeven, zegt Devriendt, "want voor iedereen is het haalbaar vetpercentage verschillend". Zelfs voor professionele sporters is het trouwens mogelijk om "te zondigen", benadrukt de sportdiëtist: "Ik spreek niet over de finale lijn naar kampioenschappen, maar elke sporter moet af en toe in alle vrijheid met familie en vrienden kunnen eten waarin hij of zij zin heeft." 

Mensen die zich herkennen in het verhaal van Louise Carton, kunnen contact opnemen met Eetexpert, het kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen. "Mensen kunnen zich anoniem melden bij ons, waarna wij hen kunnen doorverwijzen naar een klinisch psycholoog, naar een sportpsycholoog of naar een diëtist", zegt Sofie Debaere van Sport Vlaanderen. Eetexpert is bereikbaar op het nummer 016/84.56.99 of via secretariaat@eetexpert.be.