Fraude met mesttransporten binnen landbouwsector

De krant baseert zich op gesprekken met betrokkenen uit de landbouw- en mestverwerkingssector en medewerkers van natuurverenigingen en schrijft dat enkele grote spelers miljoenen verdienen aan de fraude.  Maar de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) wil over de omvang geen uitspraken doen. "Bij een viertal mestvoerders zijn de laatste jaren heel wat onregelmatigheden vastgesteld", zegt VLM-woordvoerster Leen Van den Bergh. "Het vermelden van meer of minder vrachten op de documenten is een overtreding die werd vastgesteld bij meerdere mestvervoerders." 

Veeboeren mogen een deel van hun mest op hun velden of die van collega's-boeren uitrijden. Het overschot moeten ze laten verwerken in een mestverwerkings- of een vergistingsinstallatie. Maar dat kost geld: ongeveer 20 euro per ton. De fraude gebeurt door mestvervoerders met halfvolle of lege vrachtwagens naar de verwerkingsinstallaties te laten rijden. "Controles  van onze  inspecteurs legden inderdaad al geknoei met boord- en vrachtdocumenten en weeginstallaties bloot",  zegt VLM-woordvoerster Leen Van den Bergh. 

Volgens de documenten lijkt het dan alsof een bepaalde hoeveelheid mest bij de verwerkingsinstallatie is terechtgekomen en daar verwerkt wordt. In werkelijkheid komt de vrachtwagen halfvol of leeg bij de installatie terecht of wordt een aangegeven transport helemaal niet gereden en is er sprake van fictieve transporten. De zogezegd vervoerde mest wordt illegaal uitgereden op velden.  Sjoemelende veeboeren gooien het op een akkoord met de verwerkers en betalen voor de neptransporten een kleine vergoeding zodat het lijkt of de mest correct verwerkt werd.

Niet alleen bij het transport, maar ook bij de verwerking wordt er gefraudeerd, schrijft De Standaard .  Bij de mestverwerking wordt de dunne en dikke fractie van de mest van elkaar gescheiden.  De mestverwerker moet het nitraat- en fosfaatgehalte  van die fracties meten.  Metingen van controleurs blijken soms veel hogere nitraat-en fosfaatgehaltes vast te stellen dan wat mestverwerkers officieel aangeven.

Gevolg:  als die restfracties worden uitgereden,  komen er veel meer nitraten en fosfaten in de waterlopen terecht.  En er wordt ook geknoeid met staalnames  van mest en landbouwgrond bij de boeren zelf, vóór de mest naar de installaties gebracht wordt. Staalnemers van de Vlaamse milieumaatschappij zouden onder druk worden gezet om een staalname op maat te laten uitvoeren. 

Vlaams minister van Landbouw Koen Van den Heuvel erkent dat er "onregelmatigheden" zijn vastgesteld bij de mestverwerking in Vlaanderen. Hij noemt de fraude "absoluut onaanvaardbaar".

Volgens de CD&V-minister staan er in het nieuwe mestactieplan (MAP6) dat morgen in het Vlaams Parlement wordt besproken wel maatregelen die fraude moeten helpen bestrijden, zoals de verplichte installatie van debietmeters en de uitbreiding van gps-opvolging van mesttransporten.

 "Deze instrumenten laten de VLM toe om via gerichte risico-analyse van mogelijke inbreuken gericht te controleren en bedrijven, zowel landbouwers, transporteurs als mestverwerkers, grondig door te lichten", zegt minister Van den Heuvel.  "De slagkracht van de Vlaamse Landmaatschappij wordt met MAP6 ook verder vergroot door de mogelijkheid om dwangsommen op te leggen indien maatregelen niet opgevolgd worden."

In een reactie veroordeelt de Boerenbond scherp de fraudepraktijken.  "Wij hebben al echo's gehoord van mogelijke fraude", zegt woordvoerster Vanessa Saenen, "en dat is ontoelaatbaar. Fraude moet eruit. Het gaat om de praktijk van enkelen die handelen uit geldbejag, maar die een kaakslag is voor het overgrote deel van de landbouwers die wel correct handelen." 

De boerenbond eist dat de Mestbank, de controlerende instantie, alles op alles zet om de fraude eruit te halen en de controles op te drijven.  Ook van het MAP 6 verwacht de Boerenbond veel. "Het bevat die elementen die nodig zijn om de fraude in de mestsector grondig aan te pakken", zegt Saenen.