Megafusie in autowereld in de maak: Fiat Chrysler wil fusioneren met Renault

Toen hun geliefde topman Sergio Marchionne vorig jaar overleed, zetten medewerkers van de Fiat-fabriek in Pomigliano bij Napels de lopende band als eerbetoon tien minuten stil. Een mooi gebaar, dat in de praktijk niet zo veel voorstelde: veel Fiat-fabrieken draaiden al op halve kracht vanwege de tanende vraag naar de eens populaire Italiaanse auto’s.

De Italianen zijn naarstig op zoek naar een nieuw verkoopsucces, maar het wil niet lukken een auto te ontwikkelen die de harten van consumenten weet te veroveren zoals de Panda dat ooit deed, of de Fiat 500. Ook dat andere illustere merk, Alfa Romeo, weet al een tijd geen doorslaand succes meer te boeken.

Ooit was Fiat heer en meester in Europa met zijn kleine, betaalbare, zuinige autootjes, maar die rol is overgenomen door de Koreanen, die voor hetzelfde geld meer bieden.

De Amerikaanse partner van de Italianen, het voormalige Chrysler, doet het een stuk beter met zijn Jeeps en enorme pick-uptrucks. Benzineslurpers avant la lettre, vaak met technologie uit de oertijd. Maar het land van Trump, waar een liter benzine omgerekend slechts 75 eurocent kost, vormt nog altijd de ideale biotoop voor dit type auto.

FCA heeft echter een probleem: de zuinige Fiatjes krijgen geen poot aan de grond in de VS, terwijl de succesvolle trucks en Jeeps in Europa nauwelijks te betalen zijn vanwege hun hoge CO2-uitstoot. En dat wordt er niet beter op de komende jaren, want Brussel gaat enorme boetes heffen voor autofabrikanten wier modellen veel kooldioxide uitstoten.

Miljoenenboetes

Omdat het concern kennelijk geen zin of geld heeft om te investeren in elektrificatie van de vloot – noodzakelijk om de miljoenenboetes te kunnen ontlopen – bedacht FCA onlangs een truc: het betaalde Tesla honderden miljoenen euro’s om diens uitstoot (nul gram per kilometer) te kunnen aftrekken van die van de eigen vloot. Zoiets mag volgens de regels. Het leek een kostenefficiënte manier om op oude voet door te kunnen gaan.

Maar kennelijk was de nieuwe baas van FCA, de Brit Mike Manley, er niet helemaal van overtuigd dat het concern dankzij deze truc ook op lange termijn levensvatbaar blijft. Ook hierom is nu gekozen voor een samengaan met het Franse Renault.

Dit concern is een van de voorlopers op het gebied van elektrisch rijden en produceert ook zuinige brandstofmotoren. Door samen te gaan wordt de nieuweling qua omvang de derde autofabrikant ter wereld. De combinatie kan dankzij schaalgrootte besparingen bereiken van jaarlijks 5 miljard euro, omdat de partners niet afzonderlijk geld hoeven te steken in elektrisch rijden en robotauto’s.

Renault biedt de Italianen en Amerikanen bovendien betere toegang tot China, ’s werelds grootste automarkt. Daar heeft geen van drieën een sterke positie. Wel is er Renaults verbintenis met Nissan, dat een voet tussen de deur heeft bij de Chinezen.

Vraag is alleen of die relatie stand houdt, want Renault en Nissan leven in onmin na de recente arrestatie van Carlos Ghosn, de voormalige wonderdokter die de touwtjes in handen had bij Renault en Nissan. Ghosn werd vorig jaar in Tokio gearresteerd op verdenking van fraude.

Zijn arrestatie heeft de liefde tussen Renault en Nissan ernstig bekoeld. Ook al doordat Nissan halsstarrig weigert de banden met Renault verder aan te halen. De Japanners voelen zich tekort gedaan in de huidige relatie waarbij Renault het goeddeels voor het zeggen heeft, terwijl Nissan jarenlang de grootste was. Nu Renault kiest voor FCA, heeft Nissan mogelijk het nakijken.

Opbloeiende liefde

Dat Renault en FCA niet eerder tot elkaar kwamen, heeft te maken met het feit dat Renaults voormalige baas Ghosn en wijlen de Fiat-topman Sergio Marchionne elkaar volgens ingewijden niet konden luchten of zien. Maar Ghosn zit in de bak en Marchionne is vorig jaar overleden, dus kan de liefde opbloeien.

Dat het een drukte van belang is op de relatiemarkt van autogiganten, blijkt trouwens uit het feit dat FCA tot voor kort ook samenwerkingsgesprekken hield met het eveneens Franse PSA (Citroën, Peugeot en Opel).

Iedereen doet het dus met iedereen in autoland, en dat komt doordat fabrikanten kostbare investeringen moeten doen in elektrificatie en robotauto’s om te kunnen overleven. Daarnaast groeit de concurrentie; er melden zich meer en meer nieuwkomers.

Neem Tesla, dat een doorbraak van elektrische auto’s forceerde. Of Dyson, de stofzuigerfabrikant die dankzij zijn kennis van accutechnologie en elektromotoren over enkele jaren ook met een e-auto komt. En dan zijn er nog tientallen Chinese autofabrikanten, waar de oude autowereld nu nog de neus voor ophaalt, maar die over een aantal jaren zomaar een geduchte concurrent kunnen blijken. Al was het maar omdat China de markt voor accu’s – noodzakelijk voor elektrische aandrijving - grotendeels in handen heeft.

Bezuinigingen

De Frans/Italiaans/Amerikaanse combinatie zal zich waarschijnlijk vestigen in Nederland, om belastingtechnische redenen. En vermoedelijk ook omdat de alliantie tussen Renault en Nissan hier al zit en de Fiat-familie Agnelli een paar jaar geleden eveneens haar bedrijven naar Nederland haalde.

De nieuwe autoreus biedt naar eigen zeggen straks “een breed portfolio met volledige marktdekking, van luxe tot mainstream auto’s”. Dat is zeker waar, al blijft onduidelijk hoe de logge Amerikaanse zuipschuiten ooit succesvol kunnen worden in Europa, en hoe de Europese kleintjes populair kunnen worden in de VS.

Het belangrijkste voordeel ligt in kostenbesparingen, en dat betekent zo goed als zeker dat er fabrieken gesloten worden. FCA haastte zich maandag te verklaren dat dit niet in het verschiet ligt, maar die verklaring is vermoedelijk onderdeel van een strategie om de fusie zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Feit blijft dat veel Italiaanse fabrieken kampen met overcapaciteit. Het is dus goed mogelijk dat medewerkers in Napels binnenkort de band opnieuw moeten stilzetten, maar dan voorgoed.