Drie mensen getuigen over hun moeilijke ervaringen bij het mediteren

Twee maanden geleden vertrok ik op meditatieretraite. Je mediteert dan zeven dagen lang, vijf tot tien uur per dag. Alles verloopt in volledige stilte, met ’s avonds een half uurtje om vragen te stellen.

Ik sliep tijdens die retraite niet meer dan drie of vier uur per nacht. Dat was vervelend, maar ik maakte mij daar weinig zorgen over. Mensen slapen op retraite blijkbaar minder dan thuis. Dat is in "meditatiekringen" een publiek geheim.

Toen ik na die retraite weer thuis kwam, liep het fout. Ik werd 's nachts wakker omdat ik vreemde geluiden hoorde.  Ik stond op en ging op zoek naar de bron van die geluiden. Het duurde zeker tien minuten voor ik besefte dat ik geluiden hoor die er niet konden zijn. Ik was dus aan het hallucineren. 

Die ervaring was enorm beangstigend. Ik durfde zelfs niet meer mediteren, want ik was bang dat de hallucinaties zouden terugkeren. Even heb ik zelfs gevreesd dat mijn ervaring het begin was van een psychose, maar dat bleek gelukkig niet het geval. 

Twee weken geleden ben ik weer beginnen te mediteren. Ik mediteer wel minder lang dan voor mijn moeilijke ervaring. Ik weet ook niet of ik ooit nog op retraite zal gaan. Meer is niet altijd beter.

Ik mediteer vijf jaar en heb in die tijd één moeilijke ervaring gehad. Ik was thuis aan het mediteren, toen ik mij plots vreemd voelde. Het was alsof ik boven of naast mijn lichaam zweefde. De wereld voelde ver weg, als in een droom. Dof, emotieloos, leeg. Het was niet echt pijnlijk of onaangenaam, vooral onwezenlijk.

Ik heb daar toen over gesproken met mijn meditatieleraar, maar veel heb ik aan dat gesprek niet gehad. Hij zei mij van dat gevoel gewoon op te merken en verder te mediteren. Hij leek het niet echt ernstig te nemen.

Ik heb dat vreemde gevoel nadien nog een paar keer ervaren, maar minder krachtig. Ik weet nog altijd niet waar het vandaan kwam en wat ik moet doen als het ooit opnieuw gebeurt.

In 2012 ging ik door een stressvolle periode. Er waren verbouwingen, een sterfgeval, een gebrek aan rust en ruimte. Ik voelde mezelf wegglijden en in een poging om het verval een halt toe te roepen besloot ik op een vijfdaagse stilteretraite te gaan. Dat had ik al eens eerder gedaan en het had me toen deugd gedaan. Maar nu was alles anders. De stilte en het vele stilzitten wogen zwaar.

Mijn ongemak mondde uit in een zware angstaanval en toen ik de begeleider van de retraite daarover vertelde, kwam er niet echt een reactie, wat ik erg ontgoochelend vond.

Nochtans heb ik de voorbije jaren geleerd dat het erbij hoort. Mindful leven is leven met wat is en dat is lang niet altijd prettig of aangenaam. Als er angst is, verdwijnt die niet op magische wijze omdat je mediteert, je wordt je er in eerste instantie alleen scherper van bewust. En als je er dan in slaagt om bij die angst te blijven en er op een niet-oordelende, accepterende manier naar te kijken, bestaat wel degelijk de kans dat je angst verdwijnt of op z’n minst hanteerbaar wordt.

Meditatie heeft me veel gebracht. Het is zelfs niet overdreven om te zeggen dat het mijn leven heeft gered. Maar het was en is niet altijd een feest. Het is "the work of a lifetime". Meditatie is het leven zelf, met hoogtes en laagtes en alles daartussenin. Wie iets anders beweert of mindfulness voorstelt als een techniekje dat alle problemen zomaar vanzelf laat verdwijnen, is ons vertrouwen niet waard.