Forza Flandria zal ranzig zijn of niet zijn

Niemand pakte er vorige week groot mee uit. Maar het stond wel in alle kranten, omdat het heel even een schaduwtje leek te werpen op de gesprekken die N-VA-voorzitter Bart De Wever voert met het oog op de vorming van een Vlaamse regering: een tweetje van Vlaams Belanger Sam van Rooy – verkozene des volks in de Antwerpse gemeenteraad en het Vlaams Parlement. De lichte deining die Van Rooy had veroorzaakt, werkte zelfs nog na op de commentaarpagina’s van sommige weekendkranten.

Dat tweetje, dat zat zo. Naar aanleiding van de problemen die bendes baldadige jongeren hadden veroorzaakt in openbare zwembaden en het idee om hen aparte zwemtijden toe te kennen, liet Van Rooy weten dat hij nog wel een zwembad kende waar deze jongeren helemaal apart in hun eigen zwemtijd mogen gaan zwemmen: ‘de Middellandse Zee’.

De eerste die reageerde, was Matthias Diependaele, Vlaams Parlementslid voor N-VA: ‘Zonder meer misselijkmakend bericht!’ riep hij verontwaardigd uit. ‘Ik zie het probleem niet’, reageerde VB-voorzitter Tom Van Grieken. ‘Tal van islamitische landen liggen aan de Middellandse Zee. Dat ze daar de boel op stelten gaan zetten. Insinueren dat Sam van Rooy die mensen liever ziet verdrinken, dat is pas degoutant!’ Waarop Diependaele liet weten: ‘Volgens mij heb je net ontkend dat Sam nog een beetje intelligentie zou hebben. Alsof hij niet de bedenking gemaakt heeft dat die link zou worden gelegd.’

In De Tijd deelde collega-journalist Wim Van de Velden zaterdag de verontwaardiging van Diependaele en anderen: de insinuatie dat die jongeren maar in de Middellandse zee moeten verdrinken, wijst er volgens hem op dat ‘de ranzigheid ook bij het zogenaamde nieuwe Vlaams Belang niet weg is’. Van de Velden heeft natuurlijk gelijk: Vlaams Belang is en blijft een ranzige partij. Maar ze is dat volgens mij ook om ándere redenen dan hij en Diependaele denken. Dat verdrinken is een probleem, uiteraard, maar niet het enige.

Veilig deporteren

Laten we eens advocaat van de duivel zijn. Laten we er eens van uitgaan dat Van Rooy en Van Grieken gelijk hebben. Dat het bewuste tweetje oprécht niet wilde insinueren dat die jongeren maar in de Middellandse Zee moeten verdrinken. Vraagje: is het probleem dan van de baan? Vindt Matthias Diependaele het oké als Van Rooy alleen maar wil dat die jongeren met een vliegtuig naar een islamland naar keuze aan de Middellandse Zee worden gebracht? Dat lijkt zijn antwoord op Van Grieken wel degelijk te suggereren: dat Diependaele alleen die link met verdrinking misselijkmakend vindt. Als ze heelhuids arriveren, is er blijkbaar geen probleem – iemand met een slecht karakter zou daaraan toevoegen: als het veilig kan, laat de deportatie dan maar een aanvang nemen!

Voor liefhebbers van een inclusieve samenleving zou dát pas aanstoot moeten geven: de wetenschap dat, voor Vlaams Belang en op z’n minst een aantal N-VA’ers, Vlamingen met een migratieachtergrond geen echte Vlamingen zijn en hier niet thuishoren. Ooit sprak hij met dubbele tong, maar ook VB-Kamerlid Dries Van Langenhove verspreidt dat idee systematisch: ‘allochtoon’ versus ‘Vlaams’. Toen Belgische jongeren een meisje hadden aangerand in een zwembad in Terneuzen, tweette hij: ‘Beste Nederlanders. Het waren Marokkanen, geen Belgen. Groeten van een Belgisch parlementslid dat liever aanranders terug naar hun herkomstland zou sturen in plaats van naar Nederlandse zwembaden.’

Behalve op een telepathisch vermogen om op afstand identiteitscontroles te doen, wijst die tweet van Van Langenhove er inderdaad op dat Vlaams Belang nog altijd even ranzig is. Samen met Sam van Rooy werpt hij de partij dertig jaar terug in de tijd. Wie geen stamboomvlaming is en bovendien nog moslim ook, kan er nooit bij horen en kan beter terug naar het land van herkomst – van zijn of haar grootouders, welteverstaan.

Verantwoord inclusief

Nu Bart De Wever als Antwerps burgemeester op een congres in Colombia vertoeft, kan hij even afstand nemen van de formatiegesprekken die hij met Vlaams Belang voert. En inschatten welke schade hij aanricht aan het inclusieve nationalisme dat hij predikt. Het oordeel van Philip Roose, teleurgesteld oud-N-VA-lid van het eerste uur en opiniemaker op onder meer Doorbraak.be, is in elk geval hard. Op Knack.be schreef hij onlangs: ‘Wat Sam van Rooy verklaart over de islam, is identiek hetzelfde als wat Darya Safai of Zuhal Demir daarover verkondigen. Het verschil tussen beide partijen lijkt misschien groot in theorie, in de dagdagelijkse communicatie valt het onderscheid soms moeilijk te maken.’ En verder luidt het: ‘Indien men blijft voortgaan op het rechts-populistische pad, dringt zich een fusie van N-VA en Vlaams Belang tot een Forza Flandria op. Het zou alvast het voordeel van de duidelijkheid opleveren. Wel zou het jammer zijn dat de volledige Vlaams-nationale politieke vertegenwoordiging voor de zoveelste keer voor exclusie zou kiezen uit electoraal opportunisme op korte termijn, in plaats van in te zetten op een inclusief Vlaanderen uit maatschappelijke verantwoordelijkheidszin op lange termijn.’

Wie het N-VA-discours kritisch volgt en Over identiteit van Bart De Wever goed gelezen heeft, weet dat de partij in een enorme knoop zit. Een voorbeeld uit het N-VA-discours: je kunt niet tegelijkertijd willen dat criminele vreemdelingen in hun thuisland worden gestraft én dat Belgische IS-strijders worden gestraft op de plek waar ze hun misdaden hebben gepleegd – het is van twee dingen één. Een voorbeeld uit Over identiteit: je kunt niet schrijven dat ‘de overheid, en vertegenwoordigers van de overheid, op geen enkele manier een religieuze voorkeur mogen laten blijken’, als Theo Francken een maand later als burgemeester van Lubbeek de pastoor vergezelt in de Onze-Lieve-Vrouw-processie. Beide voorbeelden wijzen op een hypocriete omgang met islam en diversiteit.

Het pijnlijkste voorbeeld komt ook uit Over identiteit. In dat boek, dat voor het overige bloedserieus is, kan De Wever alleen naar de hoofddoek verwijzen door er op een haast puberale manier de draak mee te steken: hij vergelijkt de hoofddoek met een peniskoker en een pastavergiet ter ere van het vliegende spaghettimonster. Dat getuigt al van zeer weinig respect. Wat moet dat dan worden als N-VA met Vlaams Belang gaat besturen? Forza Flandria zal ranzig zijn of zal niet zijn.

Geen meerderheid

Het is tijd om te kiezen. In de eerste plaats voor Bart De Wever. Is hij bereid om zijn eigen inclusieve verhaal eindelijk zélf serieus te nemen, of blijft hij de regeringsvorming gijzelen door verder te praten met een partij die ‘inclusiviteit’ niet eens kan spellen?

Maar ook de andere partijen mogen stilaan kleur bekennen. Dat CD&V, Open Vld, sp.a en Groen zich zouden laten gijzelen op het federale vlak omdat ze niet durven te bewegen zonder toestemming van de N-VA-voorzitter, is werkelijk te gek voor woorden. Het zou Wouter Beke, Gwendolyn Rutten, John Crombez en Meyrem Almaci sieren mochten ze alles in het werk stellen om snel een federale meerderheid te vormen, desnoods – dat is volkomen legitiem – met een minderheid aan Vlaamse zijde.

Dat De Wever ermee dreigt hen in dat geval niet in de Vlaamse regering op te nemen, is niet hún maar zíjn probleem. N-VA en Vlaams Belang hebben samen geen meerderheid in het Vlaams Parlement, en kunnen met z’n tweeën geen kant uit. Om het eens te zeggen met het beeld dat De Wever vroeger altijd gebruikte in debatten met het Vlaams Belang: de deur is op slot, maar aan de binnenkant. Hij moet ze opendoen, niet de anderen.