Zorgeloos ruimtereizen: astronauten lijken geen verhoogde kans op kanker te hebben

Het lichaam van astronauten moet heel wat verduren tijdens het ruimtereizen. Zonder een ruimtepak zouden mensen door het gebrek aan zuurstof en een bijna absoluut vacuüm op slechts luttele minuten tijd sterven. Ook de ongefilterde zonnestralen en de zogenaamde ioniserende straling in de ruimte betekenen niet veel goeds voor het menselijk lichaam. Samen met het gebrek aan zwaartekracht zijn dat vooral gezondheidsrisico’s die zich op langere termijn laten gelden.

De hoge dosis ioniserende straling in de ruimte kan het DNA beschadigen of wijzigen. Dat kan op zijn beurt leiden tot kanker. Bovendien heeft de straling ook een impact op hart- en vaatziekten. Ioniserende straling leidt immers tot aderverkalking.

Geen wonder dat wetenschappers vreesden voor de gezondheid van astronauten, al blijken hun zorgen (gedeeltelijk) onterecht. Dat suggereert de studie die verscheen in het vaktijdschrift Scientific Reports althans.

(Lees verder onder de foto) 

Lees ook: NASA-studie met tweeling legt obstakels langdurige ruimtemissies bloot

418 astronauten
De onderzoekers bestudeerden daarvoor de dossiers van 117 Russische en 301 Amerikaanse astronauten die tussen 1959 en 2018 minstens één ruimtereis maakten. Van de 301 Amerikaanse astronauten stierven er 16 aan kanker, en acht aan hart- en vaatziekten. Van de 117 Russische astronauten stierven er reeds tien aan kanker, en 18 aan hart- en vaatziekten.

De astronauten die de afgelopen 59 jaar naar de ruimte reisden, zijn overigens niet allemaal gestorven. Indien er enkel rekening wordt gehouden met de gestorven astronauten gelden er (vanzelfsprekend) hogere percentages wat betreft het aandeel dat hart-en vaatziekten, en kanker daarin speelde.

Sterfgevallen

Iets meer dan 30 procent van de Amerikaanse astronauten stierf aan kanker, 15,1 procent stierf aan hart- en vaatziekten. Voor de Russen geldt met 50 procent een aanzienlijk hoger percentage voor de slachtoffers van hart- en vaatziekten. En 28 procent van hen stierf aan kanker.

Toch is er geen enkel bewijs gevonden dat de ioniserende straling in de ruimte daar verantwoordelijk voor is. Zowel voor de personen die aan kanker stierven, als voor diegenen die aan hart- en vaatziekten stierven, werd er helemaal geen gemeenschappelijke oorzaak gevonden.

Dramatisch effect

Met behulp van statistische analyses konden de wetenschappers helemaal geen grote impact determineren. “Als de ioniserende straling een gezondheidsrisico heeft, is het effect niet dramatisch”, zo luidt de conclusie.

Er volgt wel een grote ‘maar’ na de conclusie. De beperkte impact telt enkel voor de ‘hedendaagse’ astronaut. Vermits er plannen zijn om naar Mars te reizen, waardoor astronauten langer onderweg zijn en langer blootgesteld worden aan de straling. Tijdens een Marsreis zou de stralingsbelasting nog zeven keer hoger liggen dan een reis naar het ISS. Dat verandert de zaak.

Om die reden willen onderzoekers in een volgende studie te weten komen welk niveau van ruimtestraling wél schadelijk is voor het menselijk lichaam.