België blijft in koppeloton van productiefste landen, maar OESO maakt zich zorgen
België blijft een heel productief land, maar als de productiviteit zoals de afgelopen jaren blijft afkalven, kan het land op termijn in de problemen komen. Daarvoor waarschuwt de OESO in een lijvig rapport over de arbeidsproductiviteit in ons land. De denktank doet daarom een reeks aanbevelingen om de productiviteit weer op te krikken.
België is al decennia één van de productiefste landen ter wereld. Slechts in drie landen ligt het bruto binnenlands product per gewerkt uur hoger: in Noorwegen, Luxemburg en Ierland. Van onze buurlanden doet dus alleen Luxemburg het beter. Maar er is een belangrijke maar... (Lees verder onder de grafiek.)
Sinds de late jaren 1990 is er iets aan de hand in België: de groei van onze arbeidsproductiviteit kalft sterk af, opvallend sterker dan in andere landen.
Van 1980 tot 1998 groeide de arbeidsproductiviteit in België jaarlijks nog gemiddeld 2,1 procent. Daarmee hielden we gelijke tred met het gemiddelde van Frankrijk, Duitsland en Nederland, onze belangrijkste handelspartners.
Rond de eeuwwisseling is de gemiddelde groei van onze productiviteit gevoelig gedaald, naar 0,8 procent, terwijl dat in Frankrijk, Duitsland en Nederland nog 1 procent is. De afgelopen tien jaar is de groei van de Belgische productiviteit nog verder gedaald, naar een schamele 0,3 procent per jaar. (Lees verder onder de grafiek.)
Uit een rapport (pdf) van de Amerikaanse denktank The Conference Board bleek onlangs dat de arbeidsproductiviteit in België in 2018 zelfs gedaald is. En dat is alarmerend.
Volgens OESO-baas José Angel Gurria betalen de Belgen nu al een prijs voor de lagere productiviteitsgroei, die zich vooral in de dienstensector voordoet.
Door de gedaalde groei hebben de sociale partners bijvoorbeeld weinig ruimte over om te onderhandelen en de uurlonen zijn het voorbije decennium nauwelijk 0,5 procent per jaar toegenomen. "We steken geen rode vlag, maar een gele vlag omhoog", waarschuwt Gurria.
Brussel het productiefst
De OESO stelt dat de positie van België, als een heel productief land met hoge lonen onder druk komt te staan. Als de trend zich doorzet, vreest de OESO voor economische en politieke spanningen in ons land.
Concreet denkt de OESO hierbij aan de spanningen tussen de verschillende gewesten. De cijfers tonen namelijk een huizenhoog verschil in productiviteit tussen de verschillende landsdelen.
De arbeidsproductiviteit ligt het hoogst in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een gewerkt uur levert er 19 procent meer op voor onze economie dan in Vlaanderen en maar liefst 38 procent meer dan in Wallonië.
Tussen 2003 en 2016 heeft Vlaanderen een deel van de kloof met Brussel kleiner gemaakt, terwijl het gapende gat tussen Wallonië en de andere twee gewesten alleen maar groter is geworden.
Aanbevelingen
Om de afnemende groei van de productiviteit om te keren, doet de OESO een reeks van zeven aanbevelingen. Zo suggereert de denktank om de concurrentie tussen bedrijven aan te zwengelen, geld te pompen in onderzoek en het aanbieden van durfkapitaal interessanter te maken.
Daarnaast moet het voor werknemers gemakkelijker gemaakt worden om van job te veranderen en om levenslang te leren. Langs de werkgeverskant pleit de OESO ervoor om los te komen van het huidige loonoverleg en meer op sectoraal niveau te gaan onderhandelen. Ook wordt gesuggereerd om het aandeel van de anciënniteit af te bouwen in het loon.
De OESO suggereert in het rapport ook dat de staat meer geld moet pompen in transport, digitale infrastructuur en universiteiten. En om verhuizen en van job te veranderen te promoten, zou de overheid er volgens de organisatie ten slotte goed aan doen om enerzijds de fiscale voordelen voor huizeneigenaren af te bouwen en anderzijds de hoge registratierechten te verminderen.
Bekijk het verslag over de productiviteit in België uit "Het Journaal" hier:
