Zomerkamp voor transjongeren in Lokeren: ‘Op een of andere manier voel ik me hier veiliger’

Om de tien minuten dendert de trein tussen Lokeren en Sint-Niklaas voorbij een oud schoolgebouwtje met klein grasveld en dito basketbalpleintje ervoor. Het is de plek waar deze week het zomerkamp CTRL-T (lees als control-T, PG) doorgaat. Meer doordeweeks kan de aanblik van een kamp niet zijn, een zoals er ’s zomers elke week honderden worden georganiseerd in Vlaanderen. En toch is dit een speciale plek voor de zestien aanwezige jongeren: CTRL-T is immers het eerste zomerkamp louter en alleen voor transgender personen.

Voor wie niet weet wat hij zich daarbij moet voorstellen: op de agenda staan heel gewone activiteiten als een quiz of een dropping en spelletjes als één tegen allen. “We hebben ook een rodedraadspel, waarbij elke leefgroep dagelijks punten moet verzamelen”, zegt Alexander Sellenslagh (19).

De organisatie van het kamp is in handen van T-Jong, een vereniging voor transgender jongeren, en wordt ondersteund door koepelorganisatie Wel Jong Niet Hetero. Naast CTRL-T zet die al een tijdlang ook de schouders onder twee andere kampen: Camp Z, voor holebi’s, transgender jongeren en jongeren in het algemeen die op zoek zijn naar hun identiteit, en de minderjarige variant daarvan, Min19. En dit jaar voor het eerst dus ook een kamp speciaal voor transgender jongeren. “Op vraag van de jongeren zelf eigenlijk”, zegt Senne Misplon (21) van T-Jong en coördinator van het kamp. Al tien jaar lang organiseert T-Jong activiteiten zoals elke jeugdbeweging dat doet, van een barbecue tot een halloweenfeestje. “En daar hoort jaarlijks ook een paasweekend bij. Waarover we steeds vaker te horen kregen dat het niet lang genoeg duurde. Dus hebben we de sprong gewaagd”, zegt Misplon.

Waarom een kamp louter en alleen voor transgender jongeren? Verschillende jongeren geven immers aan in het verleden ook andere zomerkampen gedaan te hebben. “Ik zat hiervoor zo’n tien jaar in de KSA. Dat was nog voor mijn transitie. Op zich ging dat en het is zeker niet dat ik daar gepest werd, maar er was wel een zekere spanning”, zegt Lennert (22), die zelf leider is bij CTRL-T. “Voor de meisjes was ik niet meisje genoeg, veel interesse in make-up heb ik bijvoorbeeld nooit gehad. En ook de jongens zagen mij niet als jongen, misschien omdat ik niet stoer genoeg was? Ik viel er altijd een beetje tussenin. Op een bepaald moment ben ik dan ook letterlijk op de scheidingslijn tussen beide groepen gaan slapen, tussen de bagage.”

Het is een verhaal dat herkenbaar klinkt voor de rest van de jongeren. Ze geven aan dat CTRL-T hen vooral de kans geeft om zich geen zorgen te moeten maken. “Hier hoefde ik niet op voorhand te stressen over hoe ik zou aangesproken worden. Ik kan gewoon mezelf zijn”, zegt Milo Rottiers (21). Die boodschap, ‘hier kan ik mezelf zijn’, is er eentje die ze allemaal in de mond nemen. “Op andere plaatsen vormen een toiletbezoek of waterspelletjes misschien voor ongemakkelijke situaties. Hier weten de jongeren dat niemand raar zal opkijken van een zwembinder”, zegt Lennert, die schuchter lacht als duidelijk wordt dat dat een beetje uitleg vereist: zo’n binder is het hesje dat transmannen de mogelijkheid geeft een vlakkere borstkas te bekomen.

“Maar eigenlijk lijkt het hier vooral op het doorsnee Chiro- of scoutskamp”, zegt Misplon. “Met dat verschil dat jongeren hier weten dat ze tussen lotgenoten zitten, waardoor ze tussen de soep en de patatten over dat trans-stukje kunnen praten.” Alle jongeren geven aan dat die wetenschap van levensbelang is voor hen. “Op de een of andere manier voel ik me hier veiliger”, zegt Rottiers.

Badges

Die nood aan geborgenheid verbaast Michael Van Roosbroeck, bewegingsmedewerker bij koepelorganisatie çavaria, niet. “Zo’n kamp is een moment om de batterijen op te laden alvorens terug in de samenleving te stappen, waar er met veel vragen naar deze jongeren gekeken wordt. We hebben de afgelopen jaren heel wat vooruitgang geboekt op juridisch vlak, maar maatschappelijk gezien is het nog steeds niet vanzelfsprekend om transgender te zijn. Zulke jongeren moeten zowat continu vragen over zichzelf beantwoorden.” 

Net om die reden geeft Van Roosbroeck vormingen rond zelfzorg op het kamp, om jongeren weerbaarder te maken. Die aandacht voor het welbevinden van de jongeren is cruciaal, benadrukt Sander Cornelis, coördinator van Wel Jong Niet Hetero. “We weten dat transjongeren een kwetsbare groep zijn wat mentale problemen betreft. Zo ligt bij hen het percentage dat kampt met suïcidale gedachten procentueel hoger.”

Naast de vormingsmomenten uit zich dat vooral in kleine zaken: elke jongere heeft hier een vertrouwenspersoon en er is een stille ruimte. Maar vooral de badges die iedereen hier draagt, tonen dat. Om verwarring te vermijden geven die voor iedereen naast de naam ook aan of die graag met ‘hij’, ‘zij’ of ‘die’ wordt aangesproken. Simpel, eenvoudig en vooral slechts een detail bij het spelen van een potje basket.