Nieuwe Rode Lijst IUCN: meer dan 28.000 soorten met uitsterven bedreigd

De rode lijst van de IUCN deelt soorten in in acht categorieën van bedreiging. Soorten die gecatalogeerd worden als “ernstig bedreigd”, “bedreigd” of “kwetsbaar” krijgen ook de collectieve noemer “bedreigd”. Volgens de nieuwste rode lijst zijn wereldwijd 28.338 soorten met uitsterven bedreigd als gevolg van het verlies van habitat en ecologisch onverantwoorde visserij en jacht. Dat is een stijging met maar liefst zes procent in vergelijking met vorig jaar, toen er 26.840 soorten op de lijst stonden.

6127 soorten zijn volgens de IUCN ernstig bedreigd, wat betekent dat ze slechts één stap verwijderd zijn van een wereldwijde uitsterving. Dat zijn meer dan 300 soorten meer dan vorig jaar. Volgens de IUCN is dat echter niet noodzakelijk een werkelijke stijging, maar is dat hogere aantal mogelijk te wijten aan grotere inspanningen om de soorten te beoordelen.

In de nieuwste versie van de lijst werd geen enkele soort verplaatst naar een minder bedreigde categorie. Dat bevestigt volgens wetenschappers de omvang van de wereldwijde crisis.

Ongeveer 40 procent van alle primatensoorten in West- en Centraal-Afrika is nu met uitsterven bedreigd en de situatie voor zeven primatensoorten is het voorbije jaar erg precair geworden. Zes van die soorten leven in West-Afrika, “wat duidelijk aantoont hoe de jacht op bushmeat en de ontwikkelingsgerelateerde ontbossing bijdraagt tot een terugval in de primatenpopulaties”, stelt de IUCN. Zo zijn er van de roloway-aap in Ivoorkust en Ghana nog amper zo’n 2000 exemplaren in leven. Omwille van hun grootte, hun vlees en hun huid zijn ze een doelwit voor jagers.

De menselijke nood aan zoetwater, vooral voor landbouw, heeft een enorme impact op diersoorten in rivieren en meren. Meer dan de helft van alle zoetwatervissen in Japan en meer dan een derde van de zoetwatervissen in Mexico worden met uitsterven bedreigd. Dat kan echter ook grote gevolgen hebben voor de mensheid. “Het verlies van deze zoetwatervissoorten zou voor miljarden mensen het verlies van een essentiële bron van inkomsten en voedsel betekenen en kan een domino-effect op hele ecosystemen hebben”, zegt William Darwall, hoofd van de afdeling zoetwaterbiodiversiteit van de IUCN.

Jane Smart, globaal directeur van de afdeling biodiversiteitsbescherming van het IUCN zegt dat de lijst het recente rapport van IPBES (Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten) bevestigt, dat stelt dat de natuur aan een ongezien tempo achteruit gaat. “Zowel de nationale als de internationale handel drijven de terugval van soorten in de oceanen, in zoetwater en op het land aan”, zegt ze. “Er zijn cruciale, grootschalige maatregelen nodig om deze terugval tegen te gaan.”

“Het bewaren van de diversiteit van de natuur is in ons eigen belang”, stelt Grethel Aguilar, waarnemend directeur bij de IUCN. “Staten, overheden en de samenleving moeten dringend optreden om de overexploitatie van de natuur te stoppen en moeten lokale gemeenschappen en inheemse volken respecteren en steunen in de verdere uitbouw van hun duurzaam bestaan.”

“Het verlies van soorten en de klimaatverandering zijn de twee grote uitdagingen waarmee de mensheid deze eeuw wordt geconfronteerd”, zegt Lee Hannah van Conservation International. De rode lijst kaart beide aan, door ook de bedreiging van global warming mee in rekening te brengen voor de berekening van het uitstervingsrisico. “De resultaten zijn duidelijk, we moeten nu optreden tegen beide”.