Bob Dylan bedroog alle vrouwen waar hij een relatie mee had: “Voor hem is maar één iemand belangrijk: hijzelf”

Bob Dylan is, voor zover bekend, tweemaal getrouwd geweest en heeft zes kinderen, waaronder een geadopteerde dochter uit een eerder huwelijk van Sara Lownds, zijn eerste vrouw. Het tweede huwelijk van Dylan, met Carolyn Dennis, komt echter pas in de publiciteit nadat een Britse auteur in 2001 met een, weliswaar ongeautoriseerde, biografie over de zanger komt waarin melding wordt gemaakt van dat tweede huwelijk. Maar wie zijn de vriendinnen en vrouwen die een belangrijke rol in het leven van Bob Dylan hebben gespeeld?

Joan Baez (78), de Amerikaanse protestzangeres die aan haar afscheidstournee bezig is en onlangs nog in Gent op het podium stond, is zeker één van die vrouwen die een grote invloed heeft gehad op Dylan. In elk interview met Baez is Bob Dylan er ook een beetje bij, want zij hielp hem bekend worden. In de jaren zestig vormden ze een tijd een stel. De chemie is altijd gebleven, leert de documentaire van Martin Scorsese, ‘The Rolling Thunder Revue: A Bob Dylan Story’, die sinds enkele weken op Netflix te zien is. ‘Joan en ik konden alles zingen. Zelfs in onze slaap zongen we samen’, zegt Dylan daarin. Let wel: de film is geen waarheidsgetrouwe documentaire. Het is een mockumentary, een kruising tussen fictie en werkelijkheid waarin Dylan met van alles en nog wat de draak steekt. Maar dat Dylan en Baez lange tijd een relatie hadden, dat is wel een feit.

Joan Baez breekt in 1959 door op het jaarlijkse Newport Folk Festival, in 1961 leert ze Bob kennen. In 1963 treedt ze wederom op tijdens dit festival en nodigt ze Dylan, die in het voorprogramma optreedt, uit om enkele liedjes samen te zingen. In de twee daaropvolgende jaren treden ze samen verschillende keren op en zijn ze op een aantal platen samen te horen. Ze beginnen ondertussen ook een relatie, maar die verloopt met ups en downs. In de film is te zien hoe Baez in 1975, tijdens een tournee, Dylan confronteert met zijn gedrag. Dylan is op dat moment nog altijd getrouwd met Sara Lownds, een actrice en voormalig Playboymodel. In 1965 stapten ze in het huwelijksbootje. Het echtpaar krijgt binnen vier jaar vier kinderen: de zonen Jesse Byron, Samuel Isaac Abram, Jakob Luke en dochter Anna Lea. Uit een eerder huwelijk van Sara met Hans Lownds adopteert Dylan dochter Maria. ‘Waarom ben je getrouwd met Sara zonder het me te zeggen?’ vraagt Baez aan Dylan. Stotterend antwoordt Dylan: ‘Gewoon, omdat ik van haar hou.’ ‘Dat is waar,’ zegt Baez. ‘Dat geloof ik.’

Uiteindelijk gaan Bob en Sara in juni 1977 uit elkaar. De scène tussen Baez en Dylan is trouwens in ‘Renaldo And Clara’ uit 1978 al te zien, een kunstfilm van Dylan die compleet flopte. Baez geeft toe dat ze tot over haar oren verliefd was op Dylan toen ze hem in 1961 leerde kennen, ze geeft ook toe dat Dylan een enorme manipulator was. In 1965 reisde ze mee met Bob naar Engeland. Hij had er naam gemaakt en tijdens zijn optredens zou hij Joan aan het Britse publiek introduceren. Dat had hij althans beloofd. Baez was een ster in de VS maar in Europa, en zeker in Engeland, was ze nog niet populair. Dylan zei dat hij haar op het podium zou laten komen en dat ze samen enkele liedjes zouden zingen, net zoals zij voor hem had gedaan in de States. Maar al van bij het eerste concert loopt het verkeerd. Dylan bedenkt zich. Hij laat Baez in de coulissen wachten. ‘Haar muziek past niet echt bij de mijne’, was zijn antwoord achteraf. ‘Ze zou niets bijgebracht hebben aan mijn liedjes.’ ‘Dat was een klap in mijn gezicht’, aldus Baez. ‘Maar hij dronk die dagen heel veel en ik hoopte dat hij van gedachten zou veranderen tijdens de duur van de tournee, dat hij toch nog zou doen wat hij had beloofd. Tevergeefs. Ik wist ook niet dat hij ondertussen ook een relatie had met Sara. Toen Bob in een ziekenhuis in Londen met een maagprobleem werd opgenomen, ontmoette ik Sara voor het eerst. Ze zat aan zijn ziekenhuisbed. Die hele tournee was de slechtste ervaring van mijn leven: mijn lief verklootte mijn carrière en bovendien kwam ik erachter dat hij ook nog een andere vrouw liefhad.’

Het duurde 44 jaar vooraleer Dylan zich excuseerde tegenover Baez. Dat deed hij in 2009. Biografen vermoedden dat Baez gewoon veel te serieus was voor Dylan. Zij wilde de wereld verbeteren, hij wou zich op dat moment gewoon amuseren.

Velen nemen aan dat Joan Baez Dylans eerste muze was, maar dat is fout. Dylans eerste muze heette Susan Elizabeth ‘Suze’ Rotolo. Het meisje was afkomstig uit een gezin van Italiaanse immigranten met communistische sympathieën. Ze waren aanhangers van de American Communist Party. Suze bezoekt begin jaren zestig een optreden van de zanger en begint een relatie met hem. Ze brengt Dylan in contact met kunstenaars en vormt de inspiratie voor onder meer het nummer ‘Don’t Think Twice, It’s All Right’. De twee staan innig gearmd afgebeeld op de hoes van Dylans tweede album, ‘The Freewheelin’ Bob Dylan’ uit 1963.

Rotolo had een grote invloed op Dylan en maakte de folkzanger bewust van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging en bracht hem in contact met personen als Martin Luther King. De relatie houdt drie jaar stand. Tot 1964. Inderdaad: Dylan eet van twee walletjes. Suze krijgt weet van zijn verhouding met Baez en verlaat hem ondanks het feit dat ze zwanger is van hem. Rotolo kiest voor abortus. ‘Ik kon gewoon niet langer met zijn leugens om,’ vertelt ze later in interviews. Dylan, die in 1941 werd geboren als Robert Allen Zimmerman, heeft in al die jaren dat hij met Rotolo samen was, zelfs nooit zijn echte familienaam tegen haar bekendgemaakt. Die leugens, het zichzelf mythologiseren, het is ook iets waar Sara niet mee overweg kon. ‘En het bedriegen natuurlijk’, aldus Sara. ‘Alhoewel, bedriegen. Bob deed niet veel moeite om zijn relaties met andere vrouwen te verhullen. Op een dag stond ik op, stapte ik de keuken binnen, en zag ik een andere vrouw met mijn kinderen ontbijten. Ze was duidelijk blijven slapen in zijn studio. Toen ik hem daarover aansprak, gaf hij me een slag in mijn gezicht. Toen ik na onze echtscheiding het hoederecht van de kinderen kreeg toegewezen, begon hij een relatie met de therapeute die de kinderen leerde omgaan met zo’n echtscheiding. Om maar te zeggen: echt veel kon het hem allemaal niet schelen.

In juni 1986 trouwt Bob Dylan voor de tweede keer, ditmaal met Carolyn Dennis, een Amerikaanse actrice en achtergrondzangeres. Vijf maanden vóór hun huwelijk, in januari 1986, wordt hun dochter Desiree Gabrielle Dennis-Dylan geboren. Het huwelijk van Bob en Carolyn houdt stand tot oktober 1992. Dit huwelijk en de daaruit geboren dochter komen pas in de openbaarheid door de publicatie in 2001 van de ongeautoriseerde biografie over Dylan ‘Down The Highway: The Life Of Bob Dylan’ van de Britse auteur en journalist Howard Sounes. Carolyn verklaart na de bekendmaking dat Bob een geweldige vader is voor hun dochter, maar dat ze het huwelijk gewoon zo lang verborgen hebben gehouden om hun dochter een normale opvoeding te geven.

Zijn er nog vrouwen? O ja. In 1994 claimt Ruth Tyrangiel, een actrice, dat ze gedurende 17 jaar – van 1974 tot 1991 - samen heeft geleefd met Bob. Ze eist 5 miljoen dollar nadat hij haar heeft verlaten. Jawel, opnieuw eet Bob van twee walletjes. Hij is op dat moment getrouwd met Carolyn Dennis. Susan Ross, een tijdlang de road manager van Dylan, deelde ook de lakens met hem halverwege de jaren tachtig. Hoewel ze ongeveer twaalf jaar met hem samen was noemt ze hem de slechtste lover ooit. ‘Voor Bob was maar één iemand belangrijk: hijzelf!’ Iets wat Joan Baez, ondanks alles misschien toch wel de grote liefde van zijn leven, graag beaamt. ‘Toen hij me in 1975 vroeg om mee op tournee te gaan had ik mijn twijfels,’ zegt ze ‘The Rolling Thunder Revue: A Bob Dylan Story’. ‘Het klonk ‘leuk’, maar ik had mijn ervaring met Dylan en ik wist hoe ‘leuk’ dat kan zijn als je op tournee bent met hem … of helemaal niet. Maar uiteindelijk gaat het ‘m over de kern van de zaak, en die kern is de muziek. En mijn god, zijn muziek is sterk. Ik vergeef hem alles, als ik hem hoor zingen.’