Wat na het njet van Magnette?

“Ik zie niet in hoe dat (een samenwerking met de N-VA, JVH) mogelijk zou zijn”, reageerde Magnette maandagmiddag na een partijbureau van de PS. Volgens hem zijn de sociaal-economische programma’s van de PS en N-VA onverzoenbaar. Ook de standpunten rond mensenrechten en migratie liggen veel te ver uit elkaar om ooit tot een akkoord te komen. Magnette, die zich meer en meer profileert als de sterke man binnen de PS ten koste van partijvoorzitter Elio Di Rupo, merkte tegelijk op dat het ook moeilijk wordt om met de liberale MR samen te werken.

Twee maanden na de verkiezingen leek er zondag nochtans een kleine opening in de maak in de federale formatie. Een eerste aftastend gesprek tussen de kopstukken van N-VA, PS, sp.a, MR, Open Vld, CD&V en Groen verliep relatief vlot. De partijen bleven na afloop discreet over de concrete inhoud van de ‘formatierondetafel’ maar de teneur was positief. Deze vergadering kon als basis dienen voor een gesprek tussen N-VA en PS, de twee grootste partijen aan weerskanten van de taalgrens, luidde het. De uitspraken van Magnette zijn een streep door deze prille detente.

Koude douche

Ook voor de informateurs Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) zijn ze een koude douche. Hun opdracht werd maandag, een uur nadat Magnette het woord nam, verlengd door koning Filip tot 9 september. Vande Lanotte en Reynders proberen ondertussen al twee maanden om de N-VA en de PS met elkaar in contact te brengen. “Dat blijft onze belangrijkste piste”, aldus Vande Lanotte. Hij gaf tijdens zijn persconferentie een – filosofisch maar overduidelijk – standje aan collega-socialist Magnette. “In een democratie moet je meer doen dan verschillen zoeken,” zei Vande Lanotte, “anders sterft die democratie af. Je moet kunnen luisteren naar elkaar en compromissen zoeken. Wie geen risico durft te nemen uit angst om stemmen te verliezen, is het ook niet waard om stemmen te winnen.”

In de omgeving van de informateurs valt te horen dat alleen voorzitter Di Rupo de nekslag kan geven aan hun opdracht. De uitlatingen van Magnette zien ze vooral als gespin voor de PS-achterban. Die moet de mislukking van het ‘klaproosexperiment’ – een Waals minderheidskabinet met Ecolo – nog verteren. De PS onderhandelt in Wallonië nu met de MR en Ecolo over de vorming van een regering.

Noodregering

De N-VA reageert teleurgesteld. “We vinden dit jammer”, benadrukt ondervoorzitter Lorin Parys. “Het is geen geheim dat de standpunten van N-VA en PS ver uit elkaar liggen. Het is ook geen geheim dat het heel moeilijk zal worden om samen te werken. Maar N-VA vindt dat we het onze kiezers verplicht zijn om dit minstens te proberen. Om met elkaar in gesprek te gaan.” Ook de andere partijen vragen dit.

Binnen de PS blijft men aansturen op een noodregering zonder de Vlaams-nationalisten. Magnette liet maandag vallen dat er “andere opties zijn zonder de N-VA”, doelend op een paars-groene combinatie. Eventueel aangevuld met de CD&V. Maar daar wil geen enkele Vlaamse partij momenteel van weten. N-VA en PS moeten eerst vaststellen dat samen een coalitie vormen onmogelijk is.