Hoe ‘zwart’ is de zwarte Vlaamse Leeuw?
Tumult in vlaggenland: de organisatie van Pukkelpop besliste gisteren een twintigtal Vlaamse vlaggen in beslag te nemen waarop de leeuw afgebeeld staat met zwarte in plaats van rode klauwen. Die onofficiële versie wordt ook wel de Vlaamse strijdvlag genoemd en draagt doorgaans de voorkeur weg van de Vlaamse Beweging. Maar gaat het dan meteen ook om “een collaboratievlag”, zoals het festival het zelf bestempelde?
De beslissing leek in eerste instantie een reactie op de belagingen die Anuna De Wever ondergaan had. De klimaatactiviste probeerde in de Boiler Room de menigte warm te maken voor een ‘Clap for the Climate’ (collectief handjes klappen voor het klimaat; nvdr), maar ze werd daarbij door de helft van het publiek uitgejouwd. Enkele jongemannen die haar nadien nog uitscholden, bleken in het bezit van zo’n zwarte leeuwenvlag.
In realiteit was het delicate thema al ter sprake gekomen nog voor Anuna haar speech op het podium gegeven had. Kaoutar Oulichki, de voorzitster van de Jong Socialisten, was diegene die de kat de bel aanbond met een tweet. “Ik ben vijf minuten op Pukkelpop en heb al vier collaboratievlaggen gezien. Is dit waar Pukkelpop voor staat?”, vroeg ze aan organisator Chokri Mahassine. Een uur later kreeg ze antwoord. “Nee Kaoutar. We nemen dit ter harte en zijn ermee bezig!”
De term ‘collaboratievlag’ is bij heel wat Vlaamsgezinden echter in het verkeerde keelgat geschoten. N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover eiste zelfs publieke verontschuldigingen.
“Uw organisatie criminaliseert mij en talloze Vlamingen door ons in verband te brengen met het naziregime”, schreef hij in een open brief op Facebook. “Wanneer ik bij een volgende gelegenheid weer de zwart-gele Vlaamse Leeuw aan mijn gevel hang, zouden mensen daar op het gezag van uw organisatie uit kunnen opmaken dat ik aanhanger ben van het nationaalsocialisme of de collaboratie met het Hitler-regime goedkeur.”
Aversie voor rood
Maar hoe ‘zwart’ is de zwarte Vlaamse Leeuw nu eigenlijk? Om die vraag te beantwoorden, moeten we teruggrijpen naar een streepje geschiedenis.
De Vlaamse Leeuw was voor het eerst te zien op wapenschilden van Vlaamse graven uit de twaalfde eeuw. Filips van den Elzas was in 1136 de eerste die uitpakte met een rechtopstaand exemplaar.
Vanaf 1870 begon de Vlaamse Beweging voet aan de grond te krijgen, hun vlag kleurde toen zwart, geel en (een beetje) rood. Toen Vlaams nationalisme tijdens de Eerste Wereldoorlog ontstond, kozen de aanhangers voor een pure zwart-gele Vlaamse Leeuw. Een strijdvlag als het ware om zich te verzetten tegen de Belgische driekleur.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bereikte de aversie voor de rode kleur zijn hoogtepunt. De spreuk ‘Het rood verbergt het gelaat van de lachende jood’ spreekt in dat verband boekdelen.
Geen link met collaboratie
In 1972 diende VU-parlementslid Evrard Raskin een voorstel van decreet in om van de zwart-gele vlag ook een nationaal symbool te maken. In eerste instantie nam niemand er aanstoot aan, maar een kleine maand later kwam er tijdens een debat in de plenaire vergadering toch bezwaar. “De zwarte leeuw is de vlag van de Volksunie”, vond Jos Van Elewyck van de Belgische Socialistische Partij.
Pas een jaar later was de kogel definitief door de kerk. De leeuw werd behouden, maar kreeg een rode tong en klauwen. De volledige VU-fractie onthield zich bij die eindstemming. Maar een link met de collaboratie was er op dat moment niet.
Bruno De Wever: “Felle overdrijving”
Historicus Bruno De Wever kijkt vreemd op van het tumult dat ontstaan is. “Die term ‘collaboratievlag’ is een felle overdrijving, historisch kan je dat echt niet hard maken. De radicale Vlaamse Beweging heeft natuurlijk wel gecollaboreerd, in beide Wereldoorlogen. Daar is een sterke anti-Belgische beweging uit voortgekomen.”
“Maar als je elke beweging of stroming gaat vastpinnen op welbepaalde momenten in de geschiedenis en daar de symbolen op projecteert, dan ben je niet goed bezig. Dan kan je ook zeggen dat België Congo gekoloniseerd heeft, dus de Belgische vlag is de vlag van de kolonisering. Aan die redenering klopt natuurlijk iets niet.”
“Ik zou die vlaggen niet in beslag genomen hebben. Het lijkt me een paniekreactie. Een van de goede dingen van België is dat het een parlementaire democratie is met vrijheid van meningsuiting. Het is niet aan de overheid of een festivalorganisator om symbolen te gaan verbieden.”
“Symbool met meerdere betekenissen”
“Het klopt dat die zwarte Vlaamse Leeuw ooit wel gebruikt geweest is door collaboratiebewegingen”, stelt professor Staatsrecht Hendrik Vuye. “Maar het Waals legioen van collaborateur Léon Degrelle plaatste dan weer de Belgische vlag in haar embleem. Moeten we hier dan ook even kort door de bocht gaan?”
Volgens de Vlaams-nationalist gaat het om een symbool met meerdere betekenissen. “Zo is de rode vijfpuntige ster het symbool van communistische dictaturen, maar ook van linkse groeperingen die de democratische spelregels aanvaarden. Dat heeft het Mensenrechtenhof zo bepaald”, klinkt het in een opiniestuk in ‘Knack.
Nuchtere kijk
En zo interpreteert iedereen de vlag dus hoe het hij/zij best uitkomt. Voor tegenstanders is het een collaboratievlag, voor voorstanders een simpele strijdvlag.
Zullen we het misschien toch maar best houden bij de nuchtere kijk van programmamaker Eric Goens? “Als alle vlaggenmeisjes en klimaatjongens nu eens zo ver mogelijk uit de buurt van het podium blijven, dan kunnen we gewoon weer naar muziek luisteren in plaats van alles kapot te polariseren.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
-
27
PROMOJAGERS SUPERTIP. Albert Heijn pakt deze week uit met “zeer straffe promo's”: “Ik heb 122 euro bespaard”
Supermarktketen Albert Heijn is deze week de place to be, volgens Promojagers België. “Er zijn zeer straffe promo’s te scoren, waarbij je soms tot wel drie producten gratis krijgt”, aldus opper-Promojager Gunther Devisch. “Tijd om de voorraadkast aan te vullen.” -
Zeven podcasts van HLN genomineerd voor de Belgian Podcast Awards: stem voor jouw favoriet
‘Kinderen van de Kerk’, ‘Wuyts en Vlaeminck’, ‘Ik ben 1 op 6', ‘De Opritmoord’, ‘De Kroongetuigen’, ‘HLN Mediawatchers’ en de ‘Wikipodcast’. Dat zijn de zeven HLN-podcasts die dit jaar kans maken op een prestigieuze Belgian Podcast Award. Nog nooit zijn zoveel podcasttitels van HLN genomineerd voor een prijs. Wil je één of meerdere van jouw favoriete podcasts mee helpen bekronen, klik dan hier om te stemmen. -
-
De Stem van Vincent Van Peteghem: “Als overheid moeten we ervoor zorgen dat de spaarrente omhoog gaat”
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
Af en toe berichten media over absurd hoge energiefacturen die bijvoorbeeld het gevolg zijn van een nulletje te veel of een vergeten komma. Dergelijke frappante fouten spot je als klant meteen. Maar soms duiken er ook afwijkingen op, die – hoewel ze minder in het oog springen - je toch een aardige duit kosten. Hoe stel je deze vast en op welke manier kan je ze aanvechten? Mijnenergie.be helpt je stap voor stap. -
6
Toeriste (32) uit ons land dood teruggevonden na zwempartij in Canada: “Vrienden hoorden haar om hulp schreeuwen”
In Canada is het lichaam gevonden van een 32-jarige toeriste uit ons land. Dat melden de Waalse media ‘Sudinfo’ en ‘RTL Info’. De vrouw raakte op 17 maart vermist tijdens het zwemmen in een rivier omgeven door fjorden, bergen en bossen. “Vrienden hoorden haar om hulp schreeuwen en zagen hoe ze werd meegesleurd door het water.” -
364
CD&V-voorzitter Mahdi waarschuwt: wie lokaal in zee gaat met Vlaams Belang of PVDA mag lidkaart komen inleveren
-
PREMIUM37
1 op 4 vooraf ingevulde belastingaangiftes blijkt fouten te bevatten: zo vermijd je dat je tot duizenden euro’s te veel betaalt of misloopt
-
PREMIUM57
Nieuw programma ‘Knappe koppen’ veroorzaakt nieuwe rel bij VRT: “Schaamteloos en cynisch”
Een soort van ‘Topdokters’, maar dan over straffe Vlaamse ingenieurs: dat moet ‘Knappe koppen’ op VRT worden. Maar het programma is, lang voor de eerste opname, bron van alwéér een nieuwe rel over de openbare omroep. De VRT-top zou al te graag de 500.000 euro subsidie van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) hebben aanvaard, zonder inhoudelijk debat over zo’n programma. En dat is, volgens critici, niet de eerste keer. Wij gingen na wat er precies aan de hand is bij de openbare omroep. -
Spaargids.be
Hoeveel geld mag er op jouw spaarrekening staan vooraleer de fiscus passeert?
Op een eerste schijf van 1.020 euro spaarrente per belastingplichtige betaal je geen roerende voorheffing. Wat betekent dat concreet? Hoe zit het dan met een gezamenlijke rekening? En wat doe je best met de rest van je centen? Spaargids.be biedt antwoorden. -
PREMIUM19
151 miljoen te winnen met EuroMillions, maar alleen in België wordt iemand zéker miljonair. Hoe werkt dat?
88 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerMarc Camp
Ben Vandevenne
Moehmena Rahous
JAN VERMEULEN
Patrick Janse