Een leerling van een Leuvense school had haar eigen schoolbestuur en het GO! gedagvaard omdat ze op school geen hoofddoek mag dragen. ‘Voor mijn cliënte is het dragen van een hoofddoek een essentieel element van het belijden van haar godsdienst’, zei Evelyne Maes (Curia), de advocaat van de leerling nog dit weekend in De Standaard. Volgens Maes werd de vrijheid van godsdienst geschonden. De rechter volgt die redenering, omdat er geen specifieke omstandigheden werden vastgesteld die een verbod rechtvaardigen.

De rechtbank van eerste aanleg in Leuven oordeelt dat het hoofddoekenverbod niet verenigbaar is met de vrijheid van godsdienst. ‘De noodzaak van dergelijk verbod in het licht van het bevorderen van de gelijkheid van kansen in het onderwijs wordt niet concreet aannemelijk gemaakt aan de hand van enige empirische evidentie’, schrijft de rechter.

Peer pressureDe rechtbank vindt, net als de Raad van State eerder, dat een hoofddoekenverbod misschien gerechtvaardigd zou zijn door specifieke omstandigheden. Maar de rechter vindt dat het GO! niet kan bewijzen dat er sprake is van peer pressure of soortgelijke relevante incidenten. Er is ‘geen dwingende maatschappelijke behoefte’ die een verbod rechtvaardigt.

Eerder ging het GO! bij een gelijkaardige zaak in Tongeren in beroep, daar beraadt het zich nu nog over. 'Het vonnis is uitvoerbaar, dus de leerlinge heeft het recht de hoofddoek vanaf volgende week te dragen,' zegt Nathalie Jennes van het GO!. 'We zullen dat respecteren. Maar het vonnis gaat enkel over deze leerling, dus het verbod blijft in de school voorlopig gelden.'

Juridische saga

Het hoofddoekenverbod in het GO! is ondertussen op een lange juridische saga uitgedraaid. Op 1 februari 2013 gaf het GO! zijn scholen de opdracht om een algemeen verbod op levensbeschouwelijke kentekens in hun reglement op te nemen. Enkele leerlingen trokken naar de Raad van State om dat verbod aan te vechten. De Raad van State vernietigde het verbod in de scholen, maar kon zich niet uitspreken over de algemene rondzendbrief van het GO!. Daardoor kon het GO! het algemene verbod handhaven, wat het tot op vandaag nog steeds doet.

Leerlingen uit Maasmechelen trokken daarop naar de burgerlijke rechtbank van Tongeren. Die oordeelde, op basis van het arrest van de Raad van State, dat het verbod een schending van de godsdienstvrijheid inhield. Het GO! ging in beroep. Die zaak is nu hangende bij het Hof Van Beroep in Antwerpen.

'Wij houden ons aan de uitspraken in de specifieke scholen waar dat nodig was. Daar hebben we het verbod opgeheven', zei Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder van GO!, dit weekend in De Standaard. ‘Zijn wij blind voor het feit dat de uitspraken telkens in dezelfde richting wijzen? Nee. Maar we wachten af wat er in hoger beroep gebeurt. Net zoals we wachten op een zaak bij het Grondwettelijk Hof, dat zich buigt over de vraag of de invulling van de neutraliteit het toelaat om ­levensbeschouwelijke kentekens te verbieden.'

'In strijd met de wet'

Volgens gelijkekansencentrum Unia is het GO!-beleid omtrent religieuze symbolen in strijd met de wet. ‘Al in 2014 vernietigde de Raad van State het verbod in twee scholen, omdat een algemene ban op religieuze tekens niet rijmt met de godsdienstvrijheid. Daarnaast oordeelde die Raad van State en een rechtbank van eerste aanleg uit Tongeren dat een verbod alleen kan als er lokaal een aanwijsbare nood voor is of er een concreet gevaar om de hoek loert', zegt Unia-directeur Els Keytsman. Unia roept op om rond de tafel te gaan zitten om een nieuwe aanpak op te stellen.

De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) is blij dat dat de leerlinge in kwestie naar haar vertrouwde school kan blijven gaan. 'Het is waanzin dat je als leerling je school moet aanklagen om het over een regel te hebben die maakt dat je jezelf niet kan zijn', zegt Lander Huyck (VSK). 'De school moest het verbod invoeren van het GO!, waardoor elk gesprek onmogelijk werd.' De VSK is geen voorstander van een algemeen verbod. 'Schoolregels maak je best samen met leerlingen en kunnen dus verschillen van school tot school. Een verbod moet de laatste optie zijn.'