Minder overgewicht maar meer psychologische klachten bij Vlaamse jongeren

In 2018 geven Vlaamse jongeren aan dat ze tevreden zijn over hun eigen gezondheid. De jongens zijn iets positiever (85 procent omschrijft die als goed of uitstekend) over hun gezondheid dan meisjes (80 procent). Bovendien melden jongeren opvallend minder vaak lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn, rugpijn en duizeligheid in vergelijking met de vorige bevraging in 2014.

Een gunstige evolutie is er op het vlak van lichaamsgewicht. Het percentage jongens en meisjes met overgewicht en obesitas daalt licht van 16 procent in 2014 naar 14 procent in 2018. En ook het dieet van de jeugd gaat erop vooruit.

Meer dan de helft van de Vlaamse jongeren eet minstens dagelijks groenten. Maar de dagelijkse consumptie van fruit ligt dan weer lager. Slechts 33 procent van de jongens en 42 procent van de meisjes meldt dagelijks minstens één stuk fruit te eten. De jongeren doen het daarentegen beter dan vroeger voor wat betreft de consumptie van frisdrank.

Een minderheid (29 procent) van de jongens en van de meisjes (20 procent) zegt dagelijks frisdrank te drinken. Die cijfers zijn opvallend beter dan in 2014. Toen lag het percentage jongeren dat dagelijks groenten en fruit at gemiddeld tien procentpunt lager, terwijl dit voor de consumptie van frisdrank bijna tien procentpunt hoger was.

Volgens de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie moeten jongeren dagelijks minstens 60 minuten matig tot intensief bewegen. Slechts 21 procent van de jongens haalt die richtlijn en bij de meisjes is dat zelfs amper 14 procent. Een gunstige evolutie ten opzichte van 2014, al is die zeer miniem. Toen haalden nog minder jongeren de beweegnorm.

Naast een gebrek aan beweging, hebben jongeren ook te veel schermtijd. Minder dan 10 pct van de jongens en meisjes voldoet aan de norm van maximaal twee uur schermtijd per dag. Dit is net zoals in 2014 ondermaats.

Bovendien zijn er ook enkele ongunstige ontwikkelingen wat betreft de psychologische gezondheid bij jongeren. Een licht toenemend aantal jongeren voelt zich meermaals per week humeurig, zenuwachtig of futloos. Vooral de verdere toename in het aantal jongeren met slaapproblemen valt op. Over een periode van 16 jaar steeg het cijfer van 17 procent naar 24 procent bij de jongens en van 21 procent naar 30 procent bij de meisjes.

De studie onthult verder dat jongeren minder zijn gaan roken tussen 2014 en 2018. In 2014 rookte 9 procent van de jongens en 6 procent van de meisjes dagelijks. In 2018 was dat 4 procent van de jongens en 2 procent van de meisjes: een halvering ten opzichte van vier jaar eerder.

Ook het alcoholgebruik werd onderzocht. Drie op de tien jongeren drinken minstens eenmaal per maand alcohol. Ten opzichte van 2014 blijft dit cijfer stabiel voor de meisjes maar is er een opmerkelijke verbetering voor de jongens vast te stellen. Toen dronken nog vier op de tien jongens van 11 tot 18 jaar minstens eenmaal per maand alcohol.

De internationale HBSC-studie (Health Behaviour in School-aged Children-studie) bevraagt 11.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar. Ze wordt sinds 1982 vierjaarlijks uitgevoerd in samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie in een groeiend aantal landen en regio’s in Europa en Noord-Amerika. Vlaanderen neemt eraan deel sinds 1989.

De resultaten van de studie aan UGent waaruit blijkt dat het met de fysieke gezondheid van de Vlaamse jongeren de goede richting uitgaat zijn zeer belangrijk voor hun levenskwaliteit op latere leeftijd”. Dat heeft Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) maandag gezegd tijdens zijn openingslezing op de UCLL campus Sociale School in Heverlee verzorgde.

Vandeurzen reageert tevreden op het UGent-onderzoek: “Een gezonde levensstijl in de jonge jaren is immers cruciaal om de gezondheid ook op latere leeftijd op peil te kunnen houden. Het gezegde ‘beter voorkomen dan genezen’ is hier helemaal van toepassing”, aldus Vandeurzen. We denken in alle bescheidenheid dat een aantal acties die de Vlaamse overheid de afgelopen jaren ondernomen heeft in het kader van de realisatie van de gezondheidsdoelstellingen tegen 2025 zoals de strijd tegen alcohol, tabak en drugs ondertussen toch al resultaten afgeworpen heeft.”

De ontslagnemende minister wees echter ook op ‘het knipperlicht’ in de Gentse enquête met betrekking tot het toenemend aantal jongeren dat met psychische problemen kampt. Vandeurzen zei te hopen dat zowel de nieuwe Vlaamse als Belgische regering “uitkijken naar wat men de volgende jaren meer kan doen om de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg te verhogen en het stigma in dit verband te bestrijden”.