De Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn moest vorig jaar 40.000 busritten op het laatste moment afschaffen, omdat ze geen chauffeur had om met de bus te rijden. Dat waren er dubbel zoveel als in 2017. Daarmee bereikte de impact van het schrijnende tekort aan buschauffeurs een nieuw hoogtepunt. Vooral in Antwerpen en Vlaams-Brabant is dat tekort acuut, omdat de concurrentie van de privésector zich daar het meest laat gelden.

De Lijn heeft nu een pakket aan nieuwe maatregelen opgesteld om het beroep van buschauffeur aantrekkelijker te maken en om er zo hopelijk ook meer te kunnen aanwerven. Een van de opvallende ingrepen: chauffeurs zullen de mogelijkheid krijgen om langere dagen te kloppen, als ze dat zelf willen. De grens wordt van 50 naar 70 uur per week opgetrokken. Chauffeurs zullen binnenkort ook jaarlijks 120 vrijwillige overuren kunnen opnemen.

‘Het betekent een win-win voor iedereen’, zegt Sonja Loos van De Lijn. ‘De chauffeurs die dat willen, kunnen wat extra bijverdienen, en het zal organisatorisch gemakkelijker worden om mensen die ziek worden, te vervangen.’

De vakbonden sluiten zich daarbij aan. ‘Maar het is heel duidelijk: alleen op vrijwillige basis’, zegt Jo Van der Herten van het ACV. ‘Het is niet de bedoeling dat De Lijn nu makkelijker aan chauffeurs kan vragen om overuren te presteren.’

Geen startpremie

Enkele andere maatregelen: De Lijn zal een nieuw planningssysteem introduceren dat meer rekening houdt met de wensen en persoonlijke voorkeur van elke chauffeur. Er worden ook tachtig teamcoaches aangesteld, die hen beter moeten ondersteunen. En de selectieprocedure van nieuwe personeelsleden wordt korter. De Lijn kijkt ook naar gepensioneerde chauffeurs ‘die nog perfect geschikt zijn om te rijden’ om gaten te dichten.

Vandaag gebeurt dat al in beperkte mate, en volgens Van der Herten zal daar niet veel verandering in komen: ‘De oproep die De Lijn aan de gepensioneerde chauffeurs deed, werd heel lauw onthaald’, weet hij. ‘Het aantal kandidaten is beperkt.’

Toen in de zomer de cijfers over het hoge aantal geschrapte ritten aan het licht kwamen, lanceerde minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) ook het idee van een startpremie van 1.000 euro voor beginnende chauffeurs. Maar dat bleek juridisch niet mogelijk binnen de context van een overheidsbedrijf.

Impact al voelbaar

Ook zonder deze ingrepen ging de aanwerving de voorbije maanden vlotter dan voordien. Van de 570 nieuwe chauffeurs die dit jaar nodig zijn, zijn er intussen al 410 gestart, 40 anderen zijn in opleiding. Een gevolg van ‘onze intensieve campagnes en aanwezigheid op jobbeurzen’, zegt Loos. De Lijn maakt zich sterk dat ‘in de volgende maanden het tekort in de meeste regio’s weggewerkt zal kunnen worden’.

Volgens Van der Herten is nu al hier en daar een impact op het aantal afgeschafte ritten voelbaar. ‘Maar in de moeilijke gebieden, rondom Antwerpen en Brussel, blijft de problematiek voorlopig overeind.’