Prof neemt open haard onder vuur: "Houtverbranding is de belangrijkste bron van fijn stof in Vlaanderen”

Vandaag zijn de nodige technologieën beschikbaar om de residentiële verwarmingssector volledig te verduurzamen. Energie-efficiënte gebouwen met een lage warmtevraag zijn daarbij een noodzaak voor de realisatie van zo’n fossielvrij gebouwenpark. Maar volgens prof. Michel De Paepe, voorzitter van Pixii - Kennisplatform Energieneutraal Bouwen, passen kachels en open haarden absoluut niet in dit verhaal.

“Is de verwarming van onze gebouwen een van de grootste boosdoeners van de CO2-uitstoot? Ja. Moeten we daarom eerst de energievraag reduceren? Jazeker, de minst vervuilende én goedkoopste energie is nog steeds die energie die je niet gebruikt. En gaan we dan onze gebouwen verwarmen met hernieuwbare energie? Vanzelfsprekend. Maar heeft een kachel of open haard nog een plaats in deze energiemix? Al mag de warme gloed van brandend hout dan mening mens nostalgisch maken, toch zeg ik volmondig neen”, stelt prof: De Paepe.

Lees ook: Welke vorm van hernieuwbare energie kies je het best?

“Is isolatie als een warme, wollen trui, dan is luchtdichtheid een windjack dat je woning beschermt tegen koude wind en tocht en verhindert dat de warmte verdwijnt door kieren en spleten”, legt prof. De Paepe uit. “In passiefhuizen zijn open haarden nooit evident geweest: omwille van de luchtdichtheid, maar ook omdat ze te veel warmte afgeven in verhouding tot de zeer beperkte behoefte aan verwarming. Luchtdicht bouwen valt moeilijk te verenigen met een open haard die kan zorgen voor grote luchtlekken en ook je ventilatie volledig in de war brengt.” Lees hier waarom je écht moet ventileren. 

“Er is ook een duidelijk probleem met de luchtkwaliteit bij houtverbranding. De meeste emissies worden niét veroorzaakt door verkeer, wél doordat we hout verbranden in open haarden en kachels. Dit is een belangrijke en lange tijd onderschatte bron van rechtstreeks uitgestoten fijn stof, waarbij tal van kankerverwekkende stoffen vrijkomen. De cijfers uit een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij in 2015 spreken boekdelen: houtverbranding is de belangrijkste bron van fijn stof in Vlaanderen. Niet voor niets hebben steeds meer steden een stookalarm. En ja, pelletkachels zijn veel schoner en efficiënter en de prestaties van de toestellen verbeteren jaar na jaar, maar ook daarvoor zijn tegenargumenten.” Lees hier de voor- en nadelen van pelletkachels. 

“Door de gigantische klimaatuitdagingen stomen de economie, bouwsector, politici, academische wereld en jongeren zich klaar voor een toekomst zónder fossiele brandstoffen. Die verdwijnen noodgedwongen uit de huizenmarkt, maar niet zodat hout in het gat zou springen”, verduidelijkt prof. De Paepe.

“Vergeet niet: hout is schaars. De Standaard kopte vorige week nog dat elk jaar acht keer België wordt omgehakt, een stijging van 43% in vergelijking met de periode 2001-2013. Hout is een duurzaam bouwmateriaal, dat we beter niet verbranden. Er is bovendien niet voldoende hout om alle woningen te voorzien van verwarming. En als biomassa al onderdeel zal uitmaken van de energiemix van de toekomst, kunnen we het beter uitsluitend efficiënt en gecontroleerd inzetten via warmtenetten.”

Lees ook: Wat is een warmtenet precies?

Zo zal onze toekomst er volgens prof. De Paepe uitzien: “Moderne woningen in verdichte wijken verwarmen op elektriciteit en warmtenetten. Dat kan enkel door in te zetten op verschillende terreinen tegelijkertijd: performante gebouwschil, warmtenetten, hybride warmtepompen, volledig elektrische warmtepompen, zonneboilers, geothermie, duurzame biomassa, optimale regeling, vraagsturing en buffering ... De nodige technologieën zijn vandaag beschikbaar om de residentiële verwarmingssector volledig te verduurzamen.”

“De overheid moet voldoende maatregelen voorzien om die transitie haalbaar te maken voor iedereen: comfortabel en betaalbaar wonen is een basisrecht. Elke euro die hierin wordt geïnvesteerd, verlaagt niet alleen drastisch de CO2-voetafdruk van België, maar creëert ook meer jobs, verbetert het comfort en de binnenluchtkwaliteit in die gebouwen en verbetert dan zelfs de productiviteit op kantoor. Maar in heel dit nabije toekomstverhaal, lijkt een open haard iets uit de middeleeuwen: het geeft beperkt comfort en is niet bijster gezond. Bovendien is hout kostbaar. Laat ons de longen van de planeet niet langer verbrassen … of verbranden.”

Lees ook:

Energienormen voor kachels: dit zegt de wet

Brand in huis? De 5 grootste oorzaken

Bespaar op je verwarming doe je met deze tips 

Bron: Livios