Gerommel binnen CD&V over afschaffing opkomstplicht: “Typisch een idee van de elite”
De onderhandelaars voor de vorming van een Vlaamse regering zijn het erover eens dat de opkomstplicht bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen verdwijnt. Een goede of slechte zaak? Binnen CD&V zelf - de partij was vroeger voorstander van de opkomstplicht- klinkt het tegenstrijdig. Kamerlid Hendrik Bogaert (CD&V) is bijzonder scherp voor de onderhandelaars en noemt de beslissing ondemocratisch. In ‘De Zevende Dag’ gingen enkele (oud-)burgemeesters in debat over de zaak. En daarbij werd ook verwezen naar de recente poll van HLN.be, waar al meer dan 90.000 lezers op hebben gereageerd.
Het nieuws dat de opkomstplicht bij de gemeenteraadsverkiezingen verdwijnt, raakte duidelijk een gevoelige snaar bij onze surfers. Tienduizenden lezers van HLN antwoordden op onze online poll. Daaruit bleek dat 33 procent niet meer naar de stembus trekt als het niet verplicht is. Iets meer dan de helft, 56 procent, wil dat nog wel. De overige 10 procent blijft in dubio. Uiteraard gaat het om een niet-representatieve internetpeiling. Maar het is wel een ruwe indicatie. En het toont vooral aan dat het onderwerp sterk leeft. Zelfs binnen CD&V klinken tegenstrijdige stemmen.
Het is een publiek geheim dat vooral Open Vld de afschaffing in het regeerakkoord wou. “Dat principe staat al sinds 1992 in ons partijprogramma”, zegt een liberaal op het Martelaarsplein.
Geen sancties
Etienne Schouppe (CD&V), oud-burgemeester van Liedekerke, begrijpt de onderhandelaars. “We moeten durven erkennen dat de opkomstplicht historisch gezien heel veel voordelen heeft gehad en ook vandaag. Maar we moeten de realiteit van de dag ook onder ogen zien”, zegt Schouppe. “Als iets dat verplicht wordt niet gesanctioneerd wordt, waarom moet men dan de verplichting blijven behouden? In democratisch opzicht vind ik het een goede zaak dat er een opkomstplicht is, maar de realiteit is dat in de periode van de verkiezingen artsen dubbele uren draaien om ziektebriefjes uit te schrijven. Een wetgeving die men niet meer doet respecteren, waartoe dient die? Maak er dan een recht van.”
Schouppes partijgenoten Hendrik Bogaert en Sammy Mahdi zijn scherper en pleiten tegen de afschaffing van de opkomstplicht. “De thermometer weggooien omdat je de uitslag niet leuk vindt, is ondemocratisch. Typisch een idee van de elite van de liberal democracy”, klinkt het scherp in een tweet van Bogaert.
Ook Sammy Mahdi, voorzitter van Jong CD&V, is een voorstander van de opkomstplicht. Hij schaart zich volledig achter Jean-Marie Dedecker (LDD), die in De Zevende Dag een lans brak voor het behoud van de opkomstplicht.
CD&V-Kamerlid Franky Demon is wél tevreden met de afschaffing van de opkomstplicht. “En de afschaffing van de lijststem”, benadrukt hij. “Dat is allemaal democratische ballast. Dit mag wat mij betreft doorgetrokken worden naar de Vlaamse en federale verkiezingen.”
Voorrecht
Jean-Marie Dedecker, burgemeester van Middelkerke, was het in De Zevende Dag niet eens met zijn tafelgenoot Etienne Schouppe. “Je wordt inderdaad niet gestraft vandaag als je niet komt”, zegt hij. “Maar die doktersbriefjes dienen voor die mensen die niet willen gaan zitten en dat is iets totaal anders.” Dedecker vervolgt: “Ik ben libertair en ben voor vrije keuze. En toch heb ik het moeilijk met het schrappen van de opkomstplicht. Wij leven in een democratisch systeem en een democratie garandeert onze vrijheid. Als kiezer heb je de plicht om je stem te laten horen.”
“Er zijn mensen gestorven in België voor het algemene kiesrecht, vrouwen zijn op straat gekomen voor het vrouwenstemrecht, er zijn dictaturen waar mensen verlangen om te mogen stemmen, ...”, zegt Dedecker. “Wij hebben dit voorrecht. En om dan één keer te zeggen tegen de mensen: ‘om de zes jaar moet je gaan stemmen om je burgemeester te kiezen, om die vrijheid te bewaren’, dat is een pleidooi voor de democratie. Ik zou het niet afschaffen.”
Betrekken
Steve Vandenberghe (sp.a), burgemeester van Bredene, staat Dedecker op dat vlak bij. “Eén keer om de zes jaar... mensen hebben hun burgerplicht.”
Hij begrijpt ook niet waarom de gemeenteraadsverkiezingen in het verhaal zijn gebracht. “Ze zeggen dat we de mensen net terug warm moeten maken voor politiek, ze moeten betrekken bij het beleid. Dat is het gemakkelijkste en meest bereikbare bij het lokale beleid, want net bij die verkiezing staan de inwoners het dichtst bij de politici en het beleid. En precies bij die verkiezingen gaan ze dan niet meer verplichten om te komen...”
Verschuiving?
De presentatoren van ‘De Zevende Dag’ verwijzen daarop naar de poll op HLN.be, waaruit blijkt dat ongeveer 1/3e niet meer zou gaan stemmen bij afschaffing van de opkomstplicht. “Dat zou dus wel een verschuiving kunnen veroorzaken?”, vragen ze zich hardop af.
“Dat zou inderdaad kunnen”, stelt politicoloog Johan Ackaert van de Universiteit Hasselt. “De stemplicht is de beste garantie en de goedkoopste om de opkomst te garanderen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Als we kijken naar het buitenland, naar Nederland bijvoorbeeld, daar zijn gemeenteraadsverkiezingen verworden tot tweederangsverkiezingen, waar men er nog moeilijk in slaagt om de helft van de kiezers op te trommelen.”
Elitair
Als de betrokkenheid groeit, of er staat veel op het spel – dan ligt dat misschien anders. “Maar in landen zonder plicht ligt de opkomst evident lager.” Of enkel de meer gemotiveerde mensen gaan komen? “Als je gaat kijken naar dat profiel, dan zijn dat vaak mensen die een betere maatschappelijke positie innemen, die hoger opgeleid zijn. En eigenlijk, in mijn ogen is dat een variant van het negentiende eeuwse systeem van het zijnskiesstelsel, waar men de hogergeschoolden een extra stem gaf.”
Ook Vandenberghe maakt zich vooral zorgen om kwetsbare gezinnen en groepen die misschien minder makkelijk de deur uitgaan om hun democratische meningen te komen geven. “Dan is het evenwicht er niet meer, dan heb je enkel nog een soort elitegroep die naar de stembus gaat.”
Men verschuift het naar de opkomstplicht, maar het probleem ligt ‘m daar niet voor de mensen. De reactie in de straat is altijd: ‘Waarom moet ik nog gaan stemmen? Het verandert toch niks’
Nuttig
“De vergelijking met Nederland gaat niet helemaal op”, aldus Dedecker. “De burgemeester wordt daar niet verkozen, maar benoemd door de politieke partij. Men vraagt nu een rechtstreekse burgemeestersverkiezing. Maar ik vind dat er een ander probleem is. Men verschuift het naar de opkomstplicht, maar het probleem ligt ‘m daar niet voor de mensen. De reactie in de straat is altijd: ‘Waarom moet ik nog gaan stemmen? Het verandert toch niks’. Nu ook, de partijen die eigenlijk weggestemd zijn, doen gewoon voort. Mensen denken niet na over het ‘al dan niet gaan stemmen’, maar stellen zich wel de vraag ‘is het nuttig om te gaan stemmen?’ En dat is de grote problematiek.”
Rechtstreeks
Wat als overal dé populairste ook gewoon de burgemeester wordt? Dat de grootste partij de burgemeester levert, of er zelfs rechtstreekse burgemeestersverkiezingen zijn?
“Ik denk dat het beter is dat de burgemeester rechtstreeks wordt verkozen”, stelt Dedecker. “En dat hij een soort informateur wordt. Nu kan je als partij zelfs met veel behaalde zetels nog steeds uitgesloten worden.” Dat voorstel zou bijvoorbeeld betekenen dat in Ninove de partij Forza Ninove wél de burgemeester zou hebben mogen leveren. “Dat is toch normaal?”, betoogt Dedecker. “De mensen hebben toch op die persoon gestemd. Dat is de wil van de bevolking. Maar men probeert altijd de democratie te verkrachten.”
Zou je je alsjeblieft niet bezighouden met de problemen waar mensen echt van wakker liggen? En dan zijn wij verwonderd dat mensen de politiek niet meer ernstig nemen
Sjerp
En wat denken de mannen over de kleurenkwestie van de burgemeesterssjerpen? “Much ado about nothing”, klinkt het bij Dedecker. “Dat zijn dus van die dingen waar mensen door denken ‘waar zijn ze in godsnaam mee bezig?’.
Vandenberghe: “Als men nu tijdens de onderhandelingen tijd heeft om daarover te debatteren, dan kan ik perfect geloven dat ze nog altijd bezig zijn. En wellicht zijn ze dan in oktober nog bezig. Zou je je alsjeblieft niet beter bezighouden met de problemen waar mensen echt van wakker liggen? En dan zijn wij verwonderd dat mensen de politiek niet meer ernstig nemen.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
UPDATE8
“Hopelijk vinden we het huis niet leeg terug”: vermoorde Laura Trappeniers maakte zich volgens vriendin zorgen over huurder die naast haar woonde
-
Jobat
Wie krijgt vakantiegeld? Om welk bedrag gaat het? En wanneer wordt het uitbetaald?
Heel wat werknemers verwachten in aanloop naar de zomervakantie hun deugddoend - jaarlijks terugkerend – extraatje: het vakantiegeld. Jobat.be klopte aan bij Matthias Debruyckere, juridisch expert bij hr-dienstengroep Liantis, om de meest gestelde vragen rond dit topic beantwoord te zien. -
HLN Shop
Pretpark (extra voordelig) meepikken vóór de grote drukte? Vier hoogvliegers voor de hele familie op een rij
De lente is het moment bij uitstek om een pretpark op de planning te zetten. De grote stormloop tijdens de zomervakantie blijft nog even uit, en vaak zit ook het weer uitstekend mee. Rest de vraag in welk pretpark jij het meeste fun beleeft. HLN Shop stipt vier kansmakers aan in vier provincies en vertelt waarom en voor wie ze niet te missen zijn. -
-
PREMIUM17
HET RAPPORT. Frank Vandenbroucke, de professor die door de zorg wilde razen, maar heilige huisjes niet omver kon blazen
-
Stemplicht bij gemeenteraadsverkiezingen wordt afgeschaft
De opkomstplicht bij de gemeente- en de provincieraadsverkiezingen verdwijnt. En de kandidaat met de meeste stemmen van de grootste coalitiepartner wordt automatisch burgemeester. Dat zijn enkele van de maatregelen waarover de Vlaamse regering het al eens is geraakt. -
Opkomstplicht of stemrecht? Dit zijn de voor- en nadelen (en deze partijen hebben er bij te winnen/verliezen)
De opkomstplicht bij de gemeente- en de provincieraadsverkiezingen verdwijnt. Daarover is de Vlaamse regering het al eens geraakt. Maar wat zijn de voor- en nadelen van de opkomstplicht en het stemrecht? -
34% van onze surfers zegt niet meer te gaan stemmen bij gemeenteraadsverkiezingen
-
Afschaffing opkomstplicht goed voor vrouwelijke politici
-
PREMIUM168
Nu dieren in de grondwet staan, gaan we nog vlees mogen eten? “Er zal anders gekeken worden naar dierenwelzijn”
Dieren zijn wezens met gevoel en moeten beschermd worden. Dat staat voortaan in de Belgische grondwet. “Een levensgevaarlijke beslissing”, zegt voormalig justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Hij waarschuwt dat vlees eten in de toekomst verboden kan worden. Wat is daarvan aan? We laten zowel Van Quickenborne als GAIA en Animal Rights aan het woord. -
Livios
Last van de tuinomheining van je buren? Dit zijn de regels omtrent vergunning, plaatsing en onderhoud
Wil je jouw tuin omheinen met een tuinafsluiting? Of heeft je buur dat gedaan en ben je daar niet helemaal tevreden mee? Bouwsite Livios legt uit hoe de vork precies aan de steel zit wat betreft dit - soms heikel - onderwerp. -
25
Overheid betaalde Bpost jarenlang te veel voor rekeningen voor btw en boetes
81 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerMarc Camp
Rik Connaerdt
Marc Camp
Andté Herbots
Daniel Meuleman