Wouter Beke staat voor een cruciale keuze: Vlaams minister of niet?

Het belooft een grimmig congres te worden, vanavond in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten. Een vijfhonderdtal partijleden van CD&V zakt tegen 19u af naar Brussel om hun fiat te geven voor de regeringsdeelname en het regeerakkoord van Jambon I. Dat zal gepaard gaan met zure oprispingen over de late vrijgave van het akkoord en over de bocht naar rechts die de christendemocraten in deze nieuwe Vlaamse regering maken.

Al bij al verwachten de kopstukken van CD&V weinig problemen. De goedkeuring door het congres lijkt een formaliteit. Maar veel spannender wordt de samenkomst van de Algemene Vergadering na het congres, in hetzelfde gebouw. De statuten van CD&V bepalen dat de ‘AV’ - met een tachtigtal leden uit lokale en provinciale afdelingen - een voordracht doet van de ministers die CD&V mag leveren. Daarna komen de 19 Vlaamse parlementsleden samen om te stemmen over de voordracht.

Zo erg als in 2004, toen Eric Van Rompuy na meerdere stemrondes de duimen moest leggen voor toenmalig Unizo-baas Kris Peeters, wordt het allicht niet. Maar de verwachting is wel dat de vergadering van de fractieleden pas in de late, of vroege, uurtjes afgelopen zal zijn.

Mooie exit

Dat Vlaams boegbeeld Hilde Crevits graag wil toetreden tot de regering, is bekend. Haar kandidatuur is onbesproken. Maar het lot van partijvoorzitter Wouter Beke ligt delicater. Hij leidt de partij al bijna tien jaar en maakte na de verkiezingsnederlaag op 26 mei bekend dat hij een stap opzij zal zetten. Intussen vervangt hij Kris Peeters als minister van Werk en Consumentenzaken in de federale regering.

In principe kan Beke zichzelf een mooie exit geven als Vlaams minister. De aanduiding van de regeringsleden gebeurt namelijk door de partijvoorzitters, die daarover vanavond samenzitten met Jambon. Het zou een veilige keuze zijn, want niemand weet hoe lang de formatie op federaal niveau zal aanslepen. Zodra CD&V een nieuwe voorzitter kiest, heeft Beke zijn lot niet meer zelf in handen.

Toch zijn er cruciale bezwaren. Als Beke de sprong naar de Vlaamse regering maakt, blijft zijn zitje in de federale regering vrij. Dan moet er op dat niveau opnieuw geschoven worden. Bovendien is Beke niet het gelaat van de vernieuwing die menig partijgenoot wil zien. En ziet Beke, als ideoloog pur sang, het zelf wel zitten om als vakminister onder Jan Jambon (N-VA) te functioneren?

Dun gezaaid

Tot nu toe houdt Beke zijn kaarten dicht bij de borst. Mogelijk laat hij de kelk aan zich voorbij gaan omdat hij weet dat zijn kandidatuur binnen de partij gevoelig ligt. Anders zal er vanavond een hartig woordje gesproken worden, zeggen verschillende partijgenoten.

“Sinds 26 mei zijn de posten dun gezaaid”, legt een parlementslid uit. “Als hij zichzelf naar voor schuift, zal er zeker gesakkerd worden.” Een ander parlementslid rekent erop dat Beke “de beste keuze voor de partij, en niet alleen voor zichzelf” maakt. Beke heeft veeleer een federaal profiel dan een Vlaams, klinkt het. “We mogen niet vergeten dat we ook op federaal niveau sterke figuren nodig hebben.”

Kiest Beke toch voluit voor een Vlaamse ministerpost, dan lijkt geen enkel partijgenoot weliswaar van plan om zijn of haar verzet tot het uiterste te drijven. Daarvoor is er nog te veel respect voor Beke, en begrip voor zijn situatie. Bij sommige critici speelt daarbij de strategische afweging: hoe sneller hij weg is, hoe sneller zijn opvolging kan geregeld worden.