Vooraleer toekomstig voorzitter Ursula von der Leyen het Europees Parlement om steun vraagt voor haar Europese Commissie, worden alle kandidaat-commissarissen in het parlement aan een hoorzitting onderworpen. Vandaag is de Belgische kandidaat aan de beurt: vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders (MR). Hij kreeg van Von der Leyen Justitie en Consumentenbescherming toegeschoven en mag zich opmaken voor vragen van de leden van de twee verantwoordelijke parlementscommissies, Burgerlijke vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) en Juridische zaken (JURI), en van de ‘geassocieerde’ commissie Interne Markt en Consumentenbescherming (IMCO).

Zoals dat gebruikelijk is, kregen de parlementsleden op voorhand reeds de kans enkele schriftelijke vragen te stellen aan Reynders. Zijn twaalf pagina’s tellende antwoorden bieden daags voor de hoorzitting al een goed inzicht in de concrete plannen van de toekomstige Belgische eurocommissaris. Zo ziet Reynders het als zijn “eerste kerntaak” om de rechtsstaat in elke Europese lidstaat te doen naleven. Hij kreeg van Von der Leyen de opdracht een mechanisme te ontwikkelen waarmee elk jaar de toestand van de rechtsstaat in de 27 EU-landen wordt nagegaan. Al tijdens het eerste werkjaar van de Commissie, dat normaal gezien op 1 november van start gaat, wil Reynders het eerste rechtsstaatrapport publiceren.

“Dit rapport”, aldus Reynders, “zal een objectieve synthese bieden van de betekenisvolle ontwikkelingen wat betreft de rechtsstaat in alle lidstaten en op EU-niveau.” De landen waar “specifieke risico’s” bestaan, zullen meer aandacht krijgen. Reynders noemt in zijn antwoorden geen enkel land bij naam, maar tegen zowel Polen als Hongarije loopt nu al een zogenoemde artikel 7-procedure. Ook over Roemenië, Malta en Slovakije klinken in Europese middens kritische geluiden.

Privacyregels

Als commissaris voor Justitie zal Reynders ook toezien op de volledige implementatie van de Europese privacyverordening (GDPR) en zich inspannen voor een betere justitiële samenwerking tussen Europese instanties en derde landen. Op de vraag of hij het Europees aanhoudingsbevel wil herzien, antwoordt Reynders dat hij dat ernstig zal overwegen. Consumentenbescherming wordt een ander belangrijk luik van Reynders’ portfolio.

De hoorzitting begint straks met een niet langer dan 15 minuten durende openingstoespraak van Reynders. Daarna kunnen de leden van de twee bevoegde commissies maximaal 25 vragen stellen. Reynders kan er van verschillende landgenoten vragen krijgen: Saskia Bricmont (Ecolo), Assita Kanko (N-VA) en Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) zijn alle drie lid van de commissie Burgerlijke Vrijheden, Olivier Chastel (MR), Kris Peeters (CD&V) en Hilde Vautmans (Open VLD) zijn er plaatsvervangers. In de commissie Juridische Zaken daarentegen zetelen geen Belgen. In de commissie Interne Markt, die na afloop weliswaar niet deelneemt aan de evaluatie van Reynders’ mondelinge examen, zetelen Petra De Sutter (Groen) en Kris Peeters als effectieve leden en Pascal Arimont (van de Duitstalige CSP), Geert Bourgeois (N-VA) en Tom Vandendriessche als plaatsvervangers. Als Reynders dat wil, kan hij op het einde van zijn hoorzitting nog een korte afsluitende verklaring afleggen.

24 uur

Na afloop wordt Reynders voor een persconferentie verwacht en komen de verantwoordelijken van de commissies Burgerlijke Vrijheden en Juridische Zaken bijeen voor een evaluatievergadering. Zij beschikken dan over 24 uur om hun oordeel op papier te zetten. Als de kandidatuur van Reynders niet bij unanimiteit wordt goedgekeurd of afgekeurd, volstaat een tweederdemeerderheid. Wordt er geen tweederdemeerderheid bereikt, dan zullen de commissies Reynders om aanvullende schriftelijke informatie vragen en hem indien nodig uitnodigen voor een tweede, kortere hoorzitting. Daarna volgt de eindevaluatie.

Op het einde van de procedure besluiten de voorzitter van het Europees Parlement en de fractievoorzitters of de hoorzittingen met alle kandidaat-commissarissen kunnen worden afgesloten en of de plenaire vergadering dus kan stemmen over de aanstelling van de Europese Commissie in haar geheel.