Mobiliteitsexpert Kris Peeters: ‘Investeren in meer wegcapaciteit? We kunnen bestaande wegen niet eens onderhouden’

Mobiliteitsexpert Kris Peeters ziet enkele positieve elementen in het Vlaamse regeerakkoord, maar betreurt dat een focus op mobiliteitsarmoede ontbreekt. ‘Het wegvervoer krijgt vooral veel honing, maar weinig azijn.’

Het blijft vooral business as usual, zegt Kris Peeters aan Knack. ‘Men blijft kiezen voor het niet-kiezen, het staat er zelfs letterlijk: “modusneutraal investeringsbeleid”. Dat is dus een ‘en-beleid’: én auto’s én vrachtwagens én openbaar vervoer én fietsers én spoor én water en lucht. Alleen voetgangers blijken compleet te worden vergeten.’

‘In de praktijk komt dat erop neer dat het status-quo zal worden bewaard: meer investeringen in bijkomende wegcapaciteit, terwijl we de bestaande nog niet eens kunnen onderhouden.’

‘We verliezen hier ook meer dan één keer: geïnvesteerde middelen in de modus die we zeggen te willen terugdringen kunnen we niet meer in de alternatieven investeren. Dat in combinatie met recurrente kosten van onderhoud, gezondheid, blijvende ondersteuning van verlieslatende luchthavens,…’

Balsamico

Peeters noemt ook het niet uitbreiden van het systeem van rekeningrijden een gemiste kans. ‘Er is integendeel sprake van gunstige tarieven voor vrachtverkeer om de daluren beter te benutten. De focus zou op mobiliteitsarmoede moeten liggen – de mensen die vandaag niet mobiel kunnen zijn – maar ligt op files. Daarnaast ligt de klemtoon op woon-werkverkeer, terwijl de grote groei net in recreatief verkeer en goederentransport ligt.’

‘Het wegvervoer krijgt vooral veel honing, maar weinig azijn’, zo omschrijft Peeters het metaforisch. ‘Terwijl uit de praktijk telkens weer blijkt dat je beide nodig hebt – balsamico als ideaal, zeg maar. De vooropgestelde modal shift-ambities (in het regeerakkoord is sprake van een toename tot 40 procent van het aandeel duurzame modi zoals fiets, speedpedelec, openbaar vervoer en deelsystemen, nvdr.) zijn bijgevolg niet realistisch.’

‘Er wordt veel verwacht van het nieuwe niveau van de vervoersregio’s, maar ook die zullen het met beperkte budgetten moeten doen. Het “voorruitperspectief” blijft dominant: “We zullen ook in de toekomst met z’n allen gebruik maken van een eigen of gedeelde wagen,” staat er letterlijk. Autogebruik wordt nog altijd als ‘realistisch’ afgeschilderd en als een verplaatsingswijze van iedereen, waardoor luchtkwaliteitsnormen, geluidsnormen, veiligheidseisen enzovoort zich aan die ‘realiteit’ zullen moeten aanpassen in plaats van omgekeerd.’

Fiets(paden)beleid

Ook de stijging van het budget voor fietsinfrastructuur, via een ‘groeipad’ van 150 naar 300 miljoen euro, maakt weinig indruk op Peeters. ‘Om het bedrag in perspectief te zetten: Audi Vorst kreeg meer overheidssteun dan 300 miljoen euro. Ik heb sterk de indruk dat het fietsbeleid wordt gereduceerd tot een fietspadenbeleid en dat te weinig aandacht gaat naar het fietsvriendelijk maken van het wegennetwerk.’

‘Om deze ambitie te kunnen hard maken zullen bijkomende (mens)middelen nodig zijn bij Mobiliteit en Openbare Werken (een portefeuille die naar Open VLD’ster Lydia Peeters gaat, nvdr.) en die zie ik nergens. Wél positief is het voornemen om de onteigeningsprocedures te herbekijken. Maar ook daar zit er een addertje onder het gras: de expliciete verwijzing naar natuurgebieden doet vrezen dat er in de toekomst meer fietswegen zullen komen waar er plaats is eerder dan waar het nodig is.’

Verkeersveiligheid

Steden en gemeenten krijgen de mogelijkheid om GAS-boetes voor beperkte snelheidsovertredingen in zone 30 en zone 50 uit te vaardigen en te handhaven met eigen infrastructuur. Positief, vindt Peeters, ‘op voorwaarde dat de depenalisering inderdaad niet betekent dat wegpiraten strafrechtelijke vervolging ontlopen. Benieuwd hoe men dat gaat doen.’

Hetzelfde voorbehoud bij de belofte om de gevaarlijke punten in Vlaanderen weg te werken. Peeters: ‘Positief dat men nu ook de ‘grijze’ punten wil aanpakken, ‘proactief’ bovendien – wat betekent dat men niet langer gaat wachten tot er slachtoffers zijn gevallen. Maar ook hier ontbreekt consequentie: de keuze voor conflictvrije verkeerslichten wordt onmiddellijk onderuit gehaald door de toevoeging “in de mate van het mogelijke”.’

Peeters looft wel het voornemen van een protocol in samenwerking met GPS-operatoren om locaties met veel kwetsbare weggebruikers te vermijden in routesuggesties: ‘Eindelijk!’