SUV: weg ermee?

Dirk Lauwers: ‘Ban die pick-ups uit steden en dorpen’

Mobiliteits­professor Dirk Lauwers (UAntwerpen en UGent) pleit al jaren voor een verbod op pick-up­trucks in woonwijken. “Uit onderzoek blijkt dat de bestuurders van zulke voertuigen zich agressiever gedragen in het verkeer.’”

“Het dodelijk ongeval vorige weekend (een 18-jarige studente maakte geen schijn van kans toen ze frontaal botste met een zware pick-up­truck, red.) is helaas niet het eerste, en het zal ook niet het laatste zijn. Toch niet zolang we die pick-up­trucks op onze wegen, en zeker in dorpen en steden, blijven tolereren.

“Pick-ups en andere weggebruikers zijn absoluut niet compatibel op het vlak van verkeersveiligheid. Ja, wie in een zware terreinwagen zit, is veilig. Maar dat gaat ten koste van anderen in de omgeving. Bij een botsing hebben de inzittenden van een gewone personenwagen minstens dubbel zoveel kans op een fatale afloop of ernstige verwondingen. Voor fietsers en voetgangers is de kans om te overlijden zelfs tot vier keer groter. Dat blijkt uit onderzoeken in landen waar dit soort wagens – waaronder Canada en de Verenigde Staten – al langer populair zijn. Uit die ongevallencijfers blijkt ook dat het risico op fatale gevolgen bij een botsing met pick-ups niet gedaald is sinds de jaren 90 van de vorige eeuw.

“Dat komt vooral door het zware gewicht en de vormgeving van de wagens. Bij een aanrijding is de impact van die massa dramatisch. Als de bestuurder het gas­pedaal dan ook nog eens stevig induwt, wordt het dodend vermogen van pick-ups nog groter.

“Naast het gewicht spelen ook de afmetingen van de wagens een rol. Pick-ups hebben grotere wielen. Ze botsen niet op de bumper van een personenwagen, maar wel op de carrosserie, die minder bescherming biedt. Daardoor is de klap ernstiger en worden inzittenden op kwetsbare plaatsen geraakt. Volwassenen lopen letsel op aan de borst­streek, kinderen aan de schouders of zelfs aan hun hoofd.

Gevaarlijke cocktail

“En dan is er nog het rijgedrag van de bestuurder dat een rol speelt. Uit verschillende studies blijkt dat bestuurders van een pick-up­truck gevaarlijker rijden, zowel mannen als vrouwen. Omdat ze hoger in hun wagen zitten, voelen ze zich verheven boven de andere weggebruikers. Ze tonen macho­gedrag, rijden agressiever. Maar dat lijkt hen vaak niet te deren. Want de chauffeurs voelen zich veilig in hun wagen.

“Bovendien zien ze vanuit die hogere positie niet wat er voor de neus van hun pick-up gebeurt. Loopt er een voetganger? Proberen kinderen de baan over te steken? Rijdt er een fietser in hun dode hoek? Voeg aan dat recept nog wat afleiding toe, bijvoorbeeld door een smartphone, en je creëert een gevaarlijke cocktail voor voetgangers, fietsers en personenwagens.

“Los van hun dodend vermogen, is onze wegeninfrastructuur ook niet voorzien op zulke grote wagens. Ze passen niet in West-Europese steden. Onze woon­straten zijn niet ontworpen voor die brede voertuigen, fietsers krijgen nog minder ruimte, parkeervakken zijn te klein. Onder meer Berlijn onderzoekt daarom of een totaalverbod op pick-ups mogelijk is.

“Kijk, het aandeel pick-ups in ons verkeer neemt al jaren toe. Het is zoals de wapenwedloop in de VS: wie geen wapen heeft, wil er toch een kopen om zich tegen wapenbezitters te beschermen. De kans op meer drama’s in het verkeer neemt echter evenredig toe met het aantal pick-ups op de weg.

“Haal ze uit stedelijke gebieden, bebouwde kommen en woonwijken. Misschien op uitzondering van een eenmalige toelating. Zo heeft de stad Antwerpen ook quads kunnen verbieden in bepaalde zones. Onze verkeersveiligheid is die denk­oefening waard.” 

Frank De Moor: ‘Haal de clowns uit verkeer, niet de SUV’s’

Met een kanon op een mug schieten, zo ziet Frank De Moor, fan en verkoper van SUV’s en pick-ups, het voorstel om de wagens te verbieden in woonzones.

“Elke keer als zo’n tragische gebeurtenis het nieuws haalt, moeten wij, eigenaars van pick-ups of SUV’s, in de verdediging gaan. Het is natuurlijk geen reclame voor onze geliefde auto’s. Met de hand op het hart durf ik echter te zeggen dat wij geen wegpiraten zijn. We rijden voorzichtig, kennen onze wagen en zijn alert in het verkeer.

“Kent u pistolen of geweren die uit zichzelf iemand hebben gedood? Nee, het is de persoon die het hanteert. Dat geldt ook voor wagens. Er is maar één verantwoordelijke voor zulke ongevallen: de persoon achter het stuur. Het zijn chauffeurs die van hun wagen een moord­machine maken. Of dat nu de dame in haar BMW, de man in de Porsche of de bestuurder in een pick-up is. Zij verknallen het voor iedereen. Gelukkig worden ze meestal op tijd uit het verkeer gehaald. Is het niet door de politie, dan wel door de verzekering. Je kan niet klotsen en botsen zonder gevolgen.

“Dat een individu zich niet aan de regels houdt, is geen reden om alle eigenaars van een SUV of pick-up te straffen. We gaan toch ook niet alle automobilisten aan de schoolpoort weren, omdat twee bestuurders de zone 30 niet respecteren?

“Ondertussen heeft men wel het beeld gecreëerd dat SUV’s en pick-ups alleen gekocht worden om gevaarlijke toeren mee uit te halen of om ermee te pronken. Een kleine minderheid laat zich daar misschien toe verleiden. Maar geloof me: als de aankoop uit stoerdoenerij gebeurt, dan staat die wagen binnen de kortste keren tweedehands te koop. Ze mogen dan veilig en comfortabel zijn, maar rijden toch anders dan een personenwagen.

“De meerderheid kiest voor een SUV of pick-up omdat ze die nodig hebben. Zelfstandigen kunnen in aanhangwagens hun zware materialen vervoeren, bijvoorbeeld. Of ruiters vervoeren hun paarden in een trailer naar een wedstrijd. Ik ken zelfs families die ermee rondreizen, tot in Afrika en Brazilië.”

Strandcursus

“Uiteraard kennen we ook de andere kritieken, los van verkeersveiligheid. Pick-ups, maar ook SUV’s en 4x4’s, zouden niet goed zijn voor het milieu. Nochtans is een aantal modellen tegenwoordig ook elektrisch te verkrijgen. En blijkbaar weet bijna niemand dat veel terreinwagens dezelfde motoren als gezinswagens hebben. Zullen we de mono­volumes en grote gezinswagens dan ook meteen verbieden?

“Dat de weginfrastructuur niet aangepast is aan zulke grote wagens, is nog een vooroordeel dat de wereld uit moet. Als ik mijn boodschappen doe, kom ik ruim toe in mijn parkeervak van de Colruyt. En mijn wagen past perfect tussen de rij­stroken van mijn baan. Bovendien hebben we in het verleden zelf proefondervindelijke testen gedaan om de rem­afstand van SUV’s en pick-ups te bekijken. Die is ongeveer even lang als de rem­afstand van een gewone personenwagen. Het verschil is geen tien meter.

“Het probleem is dat velen zich nu focussen op de Amerikaanse modellen die recent op onze wegen verschenen. Dat zijn inderdaad gigantische monsters. Ik ben ervan overtuigd dat die weer uit het straatbeeld zullen verdwijnen, zoals in Duitsland al is gebeurd. Met die grote machines is het wel moeilijker om een parkeerplaats te vinden, en de wisselstukken zijn vaak niet te vinden. Dan stopt de rage vanzelf.

“Waar ik wel in geloof, is de sensibilisering van nieuwe SUV-rijders. Er bestaan al cursussen bij verschillende rijscholen. Zelfs de politie van Knokke kreeg een opleiding om met hun pick-up het strand op te gaan.”