Een marathon in minder dan 2 uur lopen: hoe heeft Eliud Kipchoge dat klaargespeeld?
Wat is het geheim van Eliud Kipchoge, de Keniaan die als eerste de marathon onder de 2 uur heeft gelopen? Hoe heeft hij dit klaargespeeld en wat betekent zijn prestatie voor de sport? Wij vroegen het aan Paul Van Den Bosch van het trainings- en begeleidingscentrum Energy Lab en (ex-)coach van onder anderen Sven Nys, Marc Herremans, Eric Geboers en André Greipel.
1. Hoe moeten we dit niet-officiële wereldrecord inschatten?
"Dit is fenomenaal”, zegt Van Den Bosch. "Kipchoge liep met een tempo van ongeveer 2 minuten en 50 seconden per kilometer, of 17 seconden per 100 meter. Dat is waanzinnig snel."
"Het is jammer dat het onderscheid wordt gemaakt tussen een officieel wereldrecord en een niet-officieel. Eigenlijk zou men van prestaties als deze een aparte, officiële, discipline moeten maken. In het wielrennen is het werelduurrecord wél officieel. Dat wordt op dezelfde manier voorbereid, met oog voor alle details die het verschil kunnen maken, zoals bijvoorbeeld fietsen op een ultrasnelle en hoog gelegen piste."
"Wat mij betreft, is dit een volwaardig wereldrecord. Hij kon wel rekenen op hazen (andere lopers die het tempo maken en die Kipchoge letterlijk uit de wind zetten, red.) en een wagen die voortdurend een ideale looplijn op de grond projecteerde, maar dan nog moet hij zelf dit tempo gedurende 42 kilometer en 195 meter kunnen volhouden."
(lees verder onder de foto)
2. Welke voorbereiding ging hieraan vooraf?
“In de marathon gaat het altijd om een proces van jaren richting tijden die almaar beter worden. Kipchoge is met 2 uur, 1 minuut en 39 seconden ook wereldrecordhouder in, laat ons zeggen, de officiële wedstrijden. Het is een hele evolutie geweest om dat punt te bereiken."
"Het is de tweede keer dat hij op deze manier een recordpoging onderneemt. Twee jaar geleden probeerde hij het al eens op het circuit van Monza in Italië. Ook dat was met hazen en met een looplijn. Toch is hij toen mislukt. Waarschijnlijk heeft zijn team heel veel geleerd uit die poging in Monza zodat nu een heel aantal zaken zijn geoptimaliseerd om wél een geslaagde poging te kunnen doen.”
(lees verder onder de foto)
3. Op welke manier speelt Kipchoge het deze keer dan wel klaar?
“Zijn team zal dat beter weten. Sowieso kan hij een beroep doen op uitstekend loopmateriaal. Nike heeft een speciale schoen ontwikkeld die effectief sneller zou zijn. Daarmee zal hij wel hebben gelopen. Daarnaast waren ook de weersomstandigheden belangrijk, het moet windstil zijn. Bovendien was het parcours zo vlak als een biljart. Nergens was een niveauverschil te vinden. Ook zijn conditie was waarschijnlijk nog beter. Nog meer getraind en nog beter wetenschappelijk begeleid om dit tempo te kunnen lopen. Het is een veelheid van factoren.”
“Het valt op dat alle hazen lopers van wereldniveau waren. Ze hebben kosten, moeite, noch atleten gespaard om op zo’n goed mogelijke manier te zijn voorbereid. Er was de projectie van de ideale looplijn, maar de hazen moeten dat tempo ook aankunnen en gelijkmatig aankunnen."
"Er liepen ook altijd lopers achter hem. In het wielrennen haalt een renner die in het zog van een wagen kan rijden daar voordeel uit, maar het blijkt dat hij ook winst haalt uit een wagen die vlak achter hem rijdt. Ik denk dat het ook voor een loper kan helpen, hoe minimaal ook, om niet alleen hazen voor zich te hebben die het tempo bepalen en de luchtweerstand verminderen, maar ook om hazen achter zich te hebben. Alle wetten van de luchtweerstand zullen wel onder de loep zijn genomen om deze wedstrijd in optimale omstandigheden te laten verlopen.”
(lees verder onder de foto)
4. Is deze prestatie louter symbolisch, of helpt die de sport echt vooruit?
“Welke prestatie helpt een sport ooit vooruit? Dit geeft alleszins aan dat er nog altijd rek op het prestatievermogen van de mens blijkt te zitten, dat de menselijke limieten nog niet zijn bereikt. Ik vind het fantastisch dat de grenzen steeds worden verlegd."
"Alles wat men hieruit leert, zal uiteindelijk in meer of mindere mate kunnen worden toegepast bij, laat ons zeggen, minder getalenteerde sporters. Ik denk dat Nike hieraan bijvoorbeeld bijna een testbaan had om nog betere schoenen te ontwikkelen. Ook de modale loper zal hier binnenkort mee gaan lopen. Je kan het vergelijken met Formule 1. Wat is de zin daarvan? Tot je hoort welke ontwikkelingen later in de dagdagelijkse wagen terechtkomen. Dat geldt in zekere zin ook voor deze situatie.”
5. Is de volgende grens of het volgende record al in zicht?
“Kipchoge is de beste marathonloper aller tijden. Niet alleen de omstandigheden doen ertoe, maar ook de gigantische kwaliteiten van de loper in kwestie. Je moet dus al iemand vinden die dezelfde kwaliteiten heeft, of nog betere. Zulke mensen duiken niet elke dag op."
"Bovendien is men nu al op de limiet gegaan om de beste omstandigheden te creëren. Dit record staat zo scherp dat het wel even zal blijven staan. Men zal zeer goed nadenken voor men met kans op slagen een nieuwe poging zal ondernemen."
"Vergelijk het met het werelduurrecord dat Victor Campenaerts begin dit jaar in het wielrennen verpulverde (55,089 kilometer, red.). Ook dat staat zó scherp. Als je zulke records wil aanvallen, moet je serieus over je slaagkansen nadenken. Hoe scherper ze staan, hoe lager die kansen zijn. Bovendien vergt zo’n recordpoging zoveel mankracht, inzet en financiële middelen. Het is niet evident om dat zomaar te organiseren. Dat doe je pas, als je overtuigd bent dat je kans maakt om het record te kloppen.”
Bekijk hieronder: VRT-journalist Stijn Vercruysse trok in 2015 naar Kenia om na te gaan wat atleten daar drijft om de beste lopers ter wereld te worden
