Voormalig nazi-kampbewaker (93) voor de rechter: “Het had geen zin om daar weg te gaan”

Vandaag is een van de laatste rechtszaken tegen oud-SS’ers uit het nazi-tijdperk van start gegaan. Bruno D. heeft in een eerdere verklaring toegegeven dat hij wist dat er mensen in gaskamers om het leven werden gebracht. Ook verklaarde hij dat hij lichamen in het crematorium van het concentratiekamp Stutthof had verbrand, maar toch vindt hij zichzelf geen misdadiger. 

“Het had geen zin om daar weg te gaan, want als ik was vertrokken, hadden ze wel iemand anders gevonden”, klonk het tijdens een van de verhoren. Als hij dienst weigerde of vroeg om een overplaatsing, had dit hem naar eigen zeggen het leven gekost. 

Opmerkelijk, de 93-jarige man verschijnt voor de jeugdafdeling van de rechtbank. Hij was immers zeventien jaar oud toen hij begon als kampbewaker. D. getuigde dat hij zich bij de SS, de paramilitaire vleugel van de nazipartij van Adolf Hitler, had aangesloten omdat hij enkel geschikt was voor het garnizoen door een hartaandoening en daardoor moest dienstdoen als bewaker. Volgens het openbaar ministerie maakte D. “deel uit van de moordmachine die het concentratiekamp Stutthof was”. 

Of D. daadwerkelijk achter de tralies verdwijnt, valt af te wachten. Vorig jaar werd een andere zaak, tegen een 94-jarige ex-kampwachter van Stutthof, stopgezet omdat de verdachte te zwak was om terecht te staan. In maart 2018 overleed Oskar Gröning, die man die bekendstond als de ‘boekhouder van Auschwitz’, op 96-jarige leeftijd, net voor de start van zijn gevangenisstraf. Gröning werd in 2015 veroordeeld voor de genocide van de Joden.

Door de zwakke gezondheid van D. is de duur van de dagelijkse zittingen van het hof beperkt tot twee uur. Er worden vele getuigen verwacht, onder wie overlevenden van Stutthof alsook nabestaanden van overleden slachtoffers. 

Ruim 100.000 mensen zaten van september 1939 tot mei 1945 vast in het kamp. Zo’n 70.000 van hen werden om het leven gebracht. De gevangenen stierven een gruwelijke dood in de gaskamers, of door giftige injecties in het hart. Anderen kwamen om het leven door ernstige ondervoeding, marteling of als gevolg van dodelijke ziektes zoals tyfus. Ongeveer 22.500 personen werden naar andere kampen overgebracht toen de geallieerden Stutthof naderden.