Direct naar artikelinhoud
Al-BaghdadiUpdate

Trump bevestigt dood IS-leider: ‘Baghdadi stierf als een laffe hond’

Trump bevestigt dood IS-leider: ‘Baghdadi stierf als een laffe hond’
Beeld EPA

Abu Bakr al-Baghdadi, onder wiens leiding Islamitische Staat in 2014 grote delen van Syrië en Irak veroverde, is zaterdag gedood. De Amerikaanse president Trump heeft dat bekendgemaakt. ‘DNA-tests hebben bevestigd dat hij het is.’

Amerikaanse militairen waren twee uur lang verwikkeld in een vuurgevecht met Baghdadi’s metgezellen, in een complex waar de IS-leider zich had verschanst, zei Trump. De IS-leider rende een doodlopende tunnel in, achtervolgd door de Amerikanen en hun honden, waarna Baghdadi zichzelf met drie van zijn kinderen opblies. “Hij stierf als een hond, hij stierf als een lafaard, wegrennend en huilend”, aldus Trump.

Commando’s forceerden de deur van Baghdadi’s schuilplaats in de Syrische provincie Idlib, in het noordwesten van Syrië. Trump: “De wereld is vannacht veiliger geworden.” Aan Amerikaanse zijde vielen volgens Trump geen doden of gewonden: “Alleen een van onze mooie, getalenteerde honden raakte gewond.”

Rusland en Turkije waren van tevoren geïnformeerd en hielpen mee door corridors open te stellen voor de acht Amerikaanse helikopters die betrokken waren bij de militaire operatie. Trump: “Het was een zeer gevaarlijke missie. We vlogen laag.” Opmerkelijk is dat Trump ook expliciet Syrië bedankte, terwijl Washington tot voor kort nog wilde dat de Syrische leider Bashar al-Assad opstapte. De erkenning van Syrië als bondgenoot geeft aan hoezeer Amerikaans beleid in de regio onder Trump is veranderd.

Rebellengroepen

De locatie waar Baghdadi werd gedood is opmerkelijk: het grondgebied van IS, voordat de organisatie daaruit werd verdreven, besloeg Noordwest-Irak (rond Mosul) en Noordoost-Syrië (rond Raqqa). De plek waar Baghdadi gevonden werd, is daar honderden kilometers vandaan en is bovendien in handen van rebellengroepen die vijandig staan tegenover Islamitische Staat. Een deel van die rebellen is gelieerd aan Al-Qaida in Syrië.

De onenigheid is relatief. Al deze groepen geloven in een islamitische staat, onder leiding van een kalief. De rivaliteit gaat over leiderschapskwesties en het extreem wrede optreden waarvan IS zich bediende. Zelfs Al-Qaida vond dat Baghdadi wat bedeesder te werk had moeten gaan. Het is goed mogelijk dat Baghdadi, aartsvijand van het gehate Westen, onderdak had gevonden bij een van de groepen in het noordwesten van Syrië.

IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi.Beeld AP

Delta Force

Commando’s van Delta Force, de meest geduchte elitetroepen van de Amerikaanse landmacht, vielen daar binnen nadat Baghdadi langdurig was geobserveerd door onder meer de CIA. Na een kort vuurgevecht bliezen zowel Baghdadi als twee van zijn vrouwen zichzelf op.

Na afloop maakte een luchtbombardement het pand, in het dorpje Barisha, met de grond gelijk om te voorkomen dat het een bedevaartsoord voor jihadisten zou worden.

De Syrisch-Koerdische YPG, de strijdgroep die jarenlang vocht tegen IS in Syrië, gaf zondagochtend een bijzondere draai aan het nieuws, door per tweet medeverantwoordelijkheid voor de operatie op te eisen. Een hoge Koerdische commandant zei dat de dood van Baghdadi het gevolg was van “samenwerking op inlichtingengebied tussen onze strijdkrachten en de VS”.

De woordvoerder van de YPG ging een stap verder en impliceerde deelname aan de inval zelf: “De succesvolle operatie van onze strijdkrachten is wederom bewijs van de antiterreur-capaciteiten van de SDF.” De SDF is in naam een gecombineerde Arabisch-Koerdische strijdgroep, in de praktijk is het vooral de Koerdische YPG.

Het pand waar Baghdadi zich schuilhield, in het dorpje Barisha, werd met een luchtbombardement met de grond gelijk gemaakt om te voorkomen dat het een bedevaartsoord voor jihadisten zou worden.Beeld AFP

Pijnlijk

Trump bedankte de Syrische Koerden, in hetzelfde rijtje als Turkije, Rusland, Irak en Syrië, maar weidde verder niet uit over de inhoud van die hulp. Als de YPG inderdaad een hoofdrol heeft gespeeld in de operatie, is dat pijnlijk voor de VS. De Koerden voelen zich ernstig verraden door de VS, nadat de Amerikanen hun militairen drie weken geleden uit Noordoost-Syrië hadden weggehaald.

Prompt vielen Turkse troepen het gebied binnen en maakten rigoureus een einde aan het autonome ministaatje dat lokale Koerden daar hadden opgebouwd, en dat zij hoopten te kunnen behouden als dank voor de offers die zij brachten in hun strijd tegen Islamitische Staat. Bij die strijd werkten zij samen met Amerikaanse militairen. In de strijd sneuvelden 11.000 Koerdische strijders. De Koerden hopen ongetwijfeld dat hun hulp bij het uitschakelen van Baghdadi nogmaals zal onderstrepen dat zij loyale en nuttige bondgenoten zijn in de strijd tegen terreur.

Tijdens zijn toespraak weidde Trump herhaaldelijk uit over hoe “ongelofelijk goed onze vechters” zijn, een verwijzing naar de commando’s die de operatie uitvoerden. “Ik kon het grootste deel meekijken”, zei Trump. “Deze gasten zijn fantastisch.” Trump zei dat de commando’s belangrijke informatie over de organisatie en plannen van IS hadden buitgemaakt.

Hij somde ook de wandaden van Islamitische Staat onder Baghdadi op: de onthoofding van de Amerikanen James Foley, Steven Sotloff en Peter Kassig, het levend verbranden van een Jordaanse piloot, de genocidale vervolging van de yezidi’s, de massamoorden op christenen. “Hij was een verdorven, gewelddadige man, en op die manier is hij ook gestorven”, aldus Trump. “De wereld is een veiliger plek.”

Het Iraakse leger verklaart dat de verblijfplaats van Baghdadi werd ontdekt door medewerkers van de Iraakse inlichtingendienst. Die had een speciaal team opgericht dat zich een jaar lang bezighield met het opsporen van de IS-leider. Zij wisten uiteindelijk zijn verblijfplaats in het noordwesten van Syrië te achterhalen. “Als gevolg daarvan hebben de Amerikaanse soldaten in coördinatie met de Iraakse inlichtingendienst een militaire operatie uitgevoerd die leidde tot de eliminatie van al-Baghdadi”, zo zegt het Iraakse leger.

Het Russische ministerie van Defensie heeft intussen bewijzen gevraagd voor de Amerikaanse operatie. De verschillende betrokken partijen beschikken over tegenstrijdige details, aldus woordvoerder Igor Konasjenkov in een mededeling van het ministerie.