Regering-Johnson zoekt alternatieve route naar verkiezingen
De regering van Boris Johnson zoekt naar alternatieve manieren om Groot-Brittannië naar de stembus te krijgen. Naar verwachting zal ze vandaag niet de benodigde tweederdemeerderheid krijgen bij een Lagerhuisstemming. De Schotten en Liberaal-democraten hebben gezegd een alternatieve route naar verkiezingen te steunen, maar Downing Street heeft moeite met de voorwaarden die deze oppositiepartijen stellen.
Zo belooft ook vandaag weer een dag vol verwikkelingen en intriges te worden in het brexitdossier. Het Lagerhuis komt in de middag bijeen. Dan zal Johnson voor de derde keer aansturen op verkiezingen. Zondagavond leek de Labour-partij dat plan nog steeds niet te zullen accepteren. Zonder de grootste oppositiepartij heeft de premier niet de stemmen die nodig zijn.
Officieel verschuilen de sociaal-democraten zich achter het argument dat de kans op een ‘no deal’-brexit nog steeds aanwezig is, maar het vermoeden bestaat dat de ware reden de opiniepeilingen zijn. Zoals het er nu naar uitziet, krijgt Johnson 40 procent van de stemmen, terwijl Jeremy Corbyns Labour niet verder komt dan 24 procent. De EU-gezinde Liberaal-democraten schommelen rond de 15 procent.
Labour omzeilen
Johnson heeft een manier om Labour te omzeilen. Wanneer hij een speciale verkiezingswet opstelt, is er een simpele meerderheid nodig. Die kan hij ook behalen zonder de steun van de grootste oppositiepartij. Nadeel is dat zo’n wetsvoorstel te amenderen valt.
De leiders van twee kleinere Britse oppositiepartijen, de Schotse nationalistische SNP en de Liberaal-democraten, zijn bereid in te stemmen met nieuwe verkiezingen, maar alleen als de EU de brexit uitstelt tot 31 januari. Ian Blackford, leider van de SNP, en zijn collega van de Liberaal-democraten, Jo Swinson, hebben een brief aan Europees president Donald Tusk gestuurd. Indien de brexit met drie maanden wordt uitgesteld en de datum van de uitstap daardoor naar eind januari wordt verschoven, dan kan de oppositie samenwerken om nieuwe verkiezingen dit jaar mogelijk te maken, luidt het in de brief.
“We hopen allemaal op verkiezingen die deze hopeloze situatie kunnen doorbreken”, schrijven Blackford en Swinson. Die vervroegde verkiezingen zouden voor hen dan al op 9 december kunnen, eerder dus dan Johnsons voorgestelde datum. Tusk heeft de 27 overblijvende EU-landen eerder al geadviseerd om akkoord te gaan met het Britse verzoek om uit te stellen tot 31 januari en zo volgende week een chaotisch vertrek van het Verenigd Koninkrijk te vermijden. Een van de mogelijkheden is een ‘flextension’. Het uitstel zou in dat geval tot 31 januari lopen, maar wel ingekort kunnen worden indien de ratificatie van het echtscheidingsakkoord sneller afgerond kan worden.
Zo’n voorwaarde zal in het voordeel werken van de EU-gezinde en progressieve partijen. De Conservatieve partijvoorzitter James Cleverly noemde het voorstel een ‘gimmick’, temeer omdat er niet genoeg tijd is om kiesregister in zes weken tijd aan te passen. Toch kijkt Downing Street met interesse naar deze alternatieve route, waarbij het de oppositiepartijen tegemoet wil komen met andere garanties.
Uitsluiten ‘no deal’
Dat kan bijvoorbeeld gaan over het uitsluiten van een ‘no deal’. Wanneer er vandaag weer geen duidelijkheid komt over een verkiezing, is het de vraag wat Brussel gaat doen. Emmanuel Macron is gekant tegen weer lang uitstel en wil de Britten slechts een paar weken geven om een oplossing te vinden. Dat Franse president heeft steun van Johnson, die het parlement wil dwingen zijn akkoord te steunen.
De Liberaal-democraten en een groot deel van Labour gokken nog steeds op een nieuw referendum. Bij de organisatie die daar campagne voor voert, de People’s Vote-campaign, is een kleine burgeroorlog uitgebroken over de vraag of de campagnegroep zich expliciet moet uitspreken voor het EU-lidmaatschap. Met name vertrouwelingen van oud-premier Tony Blair willen dat.