De twee preformateurs Demotte en Bourgeois kwamen om 15.30 uur op het paleis aan om verslag uit te brengen. 'Zij hebben aan de koning verslag uitgebracht. De koning houdt zijn beslissing in beraad en vat consultaties aan', meldde het paleis een halfuur later in een persbericht. Beiden zijn dus nog niet officieel ontheven van hun opdracht.

De koning wil via een nieuwe consultatieronde bekijken hoe de federale onderhandelingen opnieuw vlot getrokken kunnen worden. Vandaag kwamen meteen PS-voorzitter Paul Magnette en N-VA-voorzitter Bart De Wever langs. De persconferentie die Bourgeois en Demotte vandaag normaal gezien zouden geven, werd geannuleerd. Logisch: hun opdracht is nog niet officieel beëindigd.

Morgen zet de koning zijn raadplegingen verder. Hij verwacht dan premier Sophie Wilmès voor de MR en de partijvoorzitters Gwendolyn Rutten (Open VLD) en John Crombez (SP.A).

Geen toenadering

De bedoeling was dat het preformateurschap van Demotte en Bourgeois een opstapje zou zijn om nadien de echte kanonnen het veld in te sturen, zoals De Wever en Magnette. Maar het water tussen de N-VA en de PS is momenteel (nog) te diep. Vanmorgen was al duidelijk dat er van een grote toenadering nog geen sprake was.

'Het partijprogramma verdedigen en de engagementen tegenover de kiezers respecteren: dat is de essentie van de democratie’, zette Magnette deze ochtend op Twitter. ‘Zij die de sociale en politieke crisis hebben veroorzaakt waarin we vandaag zitten, zouden het best geplaatst moeten zijn om dat te weten.’ Erg verzoenend klonk dat al niet op de dag waarop duidelijk moest worden of de vorming van een paars-gele regering rond N-VA en PS kans op slagen heeft.

Technische besprekingen

Achter het kamerscherm Bourgeois-Demotte vonden verschillende vergaderingen plaats tussen De Wever en Magnette. Ook de zogenaamde 'sjerpa’s' van beide voorzitters zaten meermaals rond de tafel om zich al aan meer technische besprekingen te wagen. Bij de PS valt te horen dat daar een tijd correct gewerkt is, maar dat ‘de N-VA dan plots toch weer met het communautaire als absolute prioriteit kwam’. De socialisten zeggen bijzonder moeilijk hoogte te krijgen van wat de N-VA nu precies wil. Zelfs of de N-VA echt wel in een federale regering wil met de PS, is hen op dit moment niet duidelijk.

Voor de PS zelf is zo'n regering alleen mogelijk met een zwaar sociaal programma, vermoedelijk veel zwaarder dan de N-VA nu kan slikken. Het is geen geheim dat de PS de voorkeur geeft aan een paars-groene coalitie met socialisten, groenen, liberalen en CD&V, hoewel Open VLD en CD&V al duidelijk te kennen hebben gegeven niets in dat scenario te zien. Informateur Johan Vande Lanotte (SP.A) zei onlangs nog dat er tegen paars-groen 'verschillende veto's' waren gesteld.

Volgende stappen?

Alsof hij op de verzuchting van de PS had geanticipeerd, maakte aan N-VA-kant Vlaams viceminister-president Ben Weyts vanmorgen in De Ochtend op Radio 1 nog eens duidelijk wat zijn partij wil. ‘Wij willen een sociaal-economisch rechts beleid. Lukt dat niet, dan moet er gekeken worden naar het communautaire. Het kan niet dat wij op die twee vlakken nul op het rekest krijgen.’

Niemand weet hoe het nu verder moet. De koning gaat de komende dagen een consultatieronde organiseren om te bekijken wat mogelijke volgende stappen zijn. Mogelijk wordt nu eerst de mogelijkheid getest om een paars-groene regering te vormen.