Het mysterie van de 16-voudige moord aan boord van een Noord-Koreaanse visserskotter

Zuid-Korea heeft, voor het eerst in meer dan 65 jaar, twee gevluchte Noord-Koreanen teruggestuurd naar hun land. De twee zijn volgens de autoriteiten in Seoul die de zaak onderzochten, geen echte vluchtelingen, maar keiharde criminelen. De bende zou zestien mede-opvarenden hebben  vermoord aan boord van een vissersboot.

Het mysterieuze verhaal begon nog vrij normaal: een Noord-Koreaans vissersschip passeerde de zeegrens tussen de twee landen, die al sinds 1953 gescheiden zijn. Volgens een woordvoerder van het ministerie van vereniging in Seoul, dat zich bezighoudt met Noord-Koreaanse zaken, werden de twee twintigers zaterdag ten oosten van Korea aangehouden op de boot. Vervolgens werden zij ondervraagd, zoals gebruikelijk bij vluchtelingen, ook om geheim agenten uit het communistische noorden te ontmaskeren. De twee zeiden dat ze zich in Zuid-Korea wilden vestigen.

‘Afgrijselijke misdadigers’

Uit nader onderzoek bleek een andere gang van zaken dan vluchtelingen normaal vertellen. Het schip was in augustus al vanuit de Noord-Koreaanse haven Kimchaek naar het noorden vertrokken, om in de wateren bij Rusland pijlinktvis te vangen. Daar ontstond een conflict tussen enkele van de vissers en de kapitein, die zij beschuldigden van uitbuiting. Drie mannen vermoordden de kapitein en vervolgens ook hun vijftien collega’s, om de misdaad te verbergen.

Ze voeren terug naar Kimchaek om daar de inktvis te verkopen en zich vervolgens te verschuilen op een dunbevolkt eilandje in de buurt. Maar toen de twee mannen zagen dat derde werd gearresteerd toen hij aan land was gegaan, besloten zij met de boot naar Zuid-Korea te vluchten. 

Waar de zestien doden zijn gebleven en hoe de Zuid-Koreanen achter de waarheid zijn gekomen, is niet duidelijk. De woordvoerder in Seoul zei wel zeker te weten dat de mannen “afgrijselijke misdadigers” zijn en geen vluchtelingen die op bescherming door enig internationaal verdrag kunnen rekenen.

De twee mannen zijn daarom donderdag over de landgrens met Noord-Korea gezet. Daar wacht hun hoogstwaarschijnlijk de doodstraf, of anders een levenslang verblijf in een van de vele strafkampen. In Zuid-Koreaanse media klinkt de vraag waarom de twee niet in Seoul zijn berecht.

Het gebeurt vaker dat Noord-Koreaanse vissersschepen in Zuid-Koreaanse wateren terechtkomen. Soms omdat ze uit koers zijn geraakt door een storm of brandstofgebrek, soms omdat de opvarenden willen vluchten. Gewoonlijk krijgt de bemanning de keuze of zij terug wil of niet.

Sinds het einde van de Koreaanse Oorlog in 1953 zijn ongeveer 32.000 mensen gevlucht van noord naar zuid. Het grootste deel komt via China, omdat de grens tussen Noord- en Zuid-Korea zwaar wordt bewaakt. De leiders in Pyongyang verwijten de regering in Seoul dat zij de vluchtelingen lokt en in de watten legt. In de praktijk leiden veel gevluchte Noord-Koreanen in het zuiden een moeizaam bestaan.