VTM NIEUWS-journalist bij Antwerpse IS-strijder in Syrische gevangenis: “Ik wil terug naar België”

Abdellah Nouamane draagt een oranje plunje en een grijze muts. Zijn gezicht is grauw, zijn jukbeenderen steken uit, maar zijn ogen staan scherp. Hij is ziek. “Mijn darmen hangen uit mijn buik”, zo zegt hij het zelf. Veel medische hulp is er niet in de gevangenis van al-Hasakah.

Abdellah wordt op een stoel gezet door twee grote Koerdische bewakers. VTM Nieuws-journalist Robin Ramaekers start het gesprek door de dreigopname te laten horen die de man in 2015 zelf de wereld in stuurde: “Een bericht voor de moslimjongeren, de slapende leeuwen in België, dat die wakker worden en elke kaffer in België op straat afslachten”.

Nouamane grijnst. “Ja, dat ben ik. Ik was gebrainwasht toen. Ik was bij IS. We dachten dat we de hele wereld gingen overnemen. Ik was gewond en lag in bed. Er kwamen een paar Belgische vrienden op bezoek die me zeiden dat ik zoiets moet opnemen. Het was mode, iedereen bedreigt iedereen. Ik heb dan dingen gezegd, ja. Dat was zoals in de tijd met Sharia4Belgium provoceren en zo.”

Ramaekers confronteert hem vervolgens met het feit dat hij één van die kaffers, ongelovigen, is waar hij het over heeft. “Wat zou er mij zijn overkomen als we nu in Raqqa hadden gezeten onder IS?” “Dat is een lang verhaal, dat gaat niet zo makkelijk …”, antwoordt hij, en stokt. Ik denk dat we allebei weten wat er mij had gewacht mocht dit Raqqa zijn, en Abu Jihad al Belgiki de vragen zou stellen en niet ik, gaat er door het hoofd bij de VTM-journalist.

“En nu wil je dus terug naar België, en vergeven worden, een tweede kans krijgen?” Abdellah Nouamane: “Als ik de keuze heb tussen hier en België dan zeg ik ja. Als ze me de Belgische nationaliteit niet afnemen, dan ben ik een Belg, toch? Dus wil ik naar België, sowieso. Ik heb mijn fout toch ingezien, dus waarom zou ik geen tweede kans krijgen? Blijkbaar voor die domme bedreigingen heb ik vijf jaar gekregen, alleen maar voor dat.”

Ramaekers haalt er een tweede stukje proza bij van de hand van Abu Jihad al Belgiki - uit een interview met Montasser AlDe’emeh, ook uit 2015. De vraag: denkt u er ooit aan om terug te keren naar België? “Ik haat België, ik haat het land, de ongelovigen, de democratie, alles. Als ik terugkom is het om het land te veroveren.” Van veroveren is nu even geen sprake meer. Terugkeren wel. Wat is er veranderd?

Nouamane: “Ik was gebrainwasht, vol haat … Ja, ik was in een terroristische groep, ik had de ideologie, ik heb gedreigd. Ik ga nu niet liegen, maar als het Westen zegt dat ze mensenrechten hebben, dan moeten ze me een kans geven. Ik weet dat ik niet naar België ga voor de kermis of voor Bobbejaanland. Ik ga naar de gevangenis.” En ook: “Deradicalisering heb ik niet nodig. Die negen maanden hier waren genoeg. Ik ben gewoon normaal nu, al die gekke dingen zijn uit mijn hoofd. Als België me wil, ben ik bereid, maar ik ga niet beginnen huilen en bedelen.”

Nouamane zegt dat hij de ideologie had van IS. Maar dat die “gekke dingen” nu echt uit zijn hoofd zijn? Zweert hij die ideologie nu dan af? Zijn antwoord verrast, en is tegelijk veelzeggend. Nouamane: “In de Islamitische Staat leidden we een leven zonder ongelovigen. Dat was daar zo. Je kan wel zeggen dat leven mét ongelovigen ok is, maar pak een IS-geleerde en laat die met je praten, en in één-twee minuten is elke persoon die een beetje moslim is, overtuigd van het tegendeel. Weet je? Maar op het einde begon IS zijn eigen mensen te vermoorden.”

Ramaekers toont hem tot slot nog de reactie van zijn moeder op zijn getuigenis een week geleden bij een Nederlandse journalist. Zijn moeder huilt bij het zien en horen van haar dood gewaande zoon. Het is de eerste keer sinds zijn vertrek naar Syrië dat Abdellah zijn moeder ziet en hoort. Het raakt hem duidelijk, maar huilen doet hij niet. “Ik hou van je mama, sorry voor alles, ik heb er spijt van”, zegt hij. “Ik ben niet geboren als terrorist. Wat ik heb gedaan, heb ik gedaan. Ik hoop dat ik een tweede kans krijg.”

De tijd zit erop. Abdellah Nouamane wordt afgevoerd naar de ziekenzaal. Terug naar zijn plekje op de grond tussen de duizenden andere uitgemergelde IS’ers. Abdellah heeft spijt van hoe het is gelopen. Spijt dat het kalifaat er niet is mogen komen. Spijt dat ie zijn moeder pijn heeft gedaan. Maar als het over de principes gaat van het “zuivere” geloof, volgens de interpretatie van de Islamitische Staat, dan is er van spijt of twijfel weinig sprake. Zoals dat bij iedereen die een beetje moslim is het geval zou zijn. Aldus Abdellah Nouamane.