Navo-leiders ruziën al voor ‘feestelijke’ topontmoeting begonnen is

De Amerikaanse president Donald Trump haalde dinsdag uit naar zijn Franse collega Emmanuel Macron die de Navo ‘hersendood’ had genoemd. Macron op zijn beurt viel uit naar de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, omdat die als leider van een Navo-lidstaat Russische wapens aanschaft.

De staatshoofden en regeringsleiders, 29 in totaal, zijn in de Britse hoofdstad bijeen ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van de Navo. Maar het onderlinge gekrakeel brak al uit voordat ze dinsdagavond door koningin Elisabeth ontvangen werden op Buckingham Palace.

Trump noemde het “heel, heel gemeen” dat Macron het bondgenootschap hersendood had verklaard omdat het slecht zou functioneren. Trump, die zelf de Navo eerder “achterhaald” had genoemd, sprak ook over een respectloze en beledigende uitspraak van Macron. Die herhaalde evenwel zijn gewraakte woorden. Waar het om gaat, betoogde de Fransman, is dat de Navo glashelder duidelijk moet maken wat haar kerntaken zijn.

Macron toonde ook zijn ergernis over Trumps terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Syrië zonder de bondgenoten daarover geraadpleegd te hebben. Voor de Turkse leider Erdogan was dat het signaal om een grootschalig offensief te beginnen tegen Koerdische strijders die aan Amerikaanse zijde hadden meegevochten tegen jihadisten.

Terroristen

Erdogan meent dat de Navo hem in de steek laat bij de bestrijding van de Koerden, die hij beschouwt als terroristen. Vlak voor zijn vertrek naar Londen dreigde de Turkse leider om die reden geen steun te geven aan de uitbreiding van Navo-troepen in de Baltische staten. Macron betoogde dat de Turken de Koerden al te gemakkelijk als terroristen afschilderen en klaagde dat de bondgenoten kennelijk niet eens overeenstemming kunnen bereiken over de definitie van terrorisme.

Ook stelde Macron zijn ambtgenoot Erdogan de vraag: “Hoe is het mogelijk Navo-lid te zijn en wapens te kopen in Rusland?” Het gaat om afweergeschut dat niet in combinatie met wapensystemen van andere Navo-landen gebruikt kan worden. Trump zei tegen journalisten dat hij overweegt sancties tegen Turkije af te kondigen vanwege de aankoop van Russische luchtverdedigingsraketten.

Te midden van al deze inleidende beschietingen probeerden Navo-chef Jens Stoltenberg en de Duitse kanselier Angela Merkel de moed erin te houden voor de top van vandaag. Stoltenberg omschreef alle vooroverleg als een “excellent begin”. En Merkel zei na gesprekken met de Britse premier Boris Johnson, Erdogan en Macron dat ze “relatief optimistisch” aan de top begint.

De Navo had de verjaardagstop tot één dag ingekrompen om in dit tijdperk van snel aangebrande presidenten als Trump en Erdogan de kans op ruzie zo klein mogelijk te houden. Maar deze truc lukte niet helemaal: de leiders rolden gewoon een dag eerder ruziënd over straat.