De Nederlandse staat moet bijkomende maatregelen nemen om de CO2-uitstoot te beperken. Dat heeft de Hoge Raad, de hoogste rechtsprekende instantie in Nederland, vrijdag beslist. Nederland wordt zo verplicht om de uitstoot van broeikasgassen tegen eind volgend jaar te reduceren met 25 procent.
De Hoge Raad bevestigde een eerder oordeel van het gerecht. Dat zei dat de staat verantwoordelijk is om passende maatregelen te nemen die de Nederlandse bevolking moeten beschermen tegen de gevolgen van gevaarlijke klimaatverandering. De rechter stelde dat de vermindering van uitstoot haar basis vindt in de mensenrechten en dat overheden zich daar voor moeten inzetten.
Het arrest van de Hoge Raad maakt een einde aan een juridisch gevecht tussen de duurzaamheidsorganisatie Urgenda en de overheid. Dat gevecht heeft vier jaar lang geduurd. Het ging om een eerste klimaatzaak in zijn soort en ze werd dan ook internationaal met veel interesse gevolgd.
‘Een ramp voor de economie’
De gevolgen van deze uitspraak zijn niet min. ‘Dit is verschrikkelijk nieuws. Dit is slecht voor het milieu en het is een ramp voor de economie’, zegt financieel journalist Arno Wellens in een reactie op de Nederlandse publieke omroep NPO1.
‘Ten eerste legt Nederland zichzelf veel strengere normen op dan andere landen, waar vervolgens wel handel mee wordt gedreven. Om de CO2-uitstoot te laten dalen, zullen wij verschrikkelijke dingen moeten doen met onze economie. Er zullen zeer ingrijpende maatregelen genomen moeten worden. Het stomme is dat Nederland handelsverdragen sluit met landen die die milieumaatregelen niet nemen.’
Duitsland en Frankrijk slaan tegenovergestelde richting in
Maar er is meer. Europakenners vragen zich af wat het arrest betekent voor de interne werking van de EU. Zo wordt opgemerkt dat Duitsland allerminst op weg is om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen. Dat terwijl Frankrijk en Nederland exact de tegenovergestelde richting lijken in te slaan.
Vraag is of het arrest klimaatactivisten in andere EU-landen zal aanmoedigen om rechtszaken te starten tegen hun overheid. In een aantal landen zou zo’n rechtszaak tot een gelijkaardig vonnis kunnen leiden, terwijl dat in Duitsland – eerdere uitspraken van het Duitse Grondwettelijk Hof inzake bijvoorbeeld het belang van de auto-industrie indachtig – allerminst evident lijkt. Het eindresultaat kan dan ook een grote tegenstrijdigheid blootleggen in de grote landen van de eurozone en dat in een van de belangrijkste politieke kwesties van deze tijd.
