Spaans gerecht negeert Europees Hof: opgesloten Catalaanse ex-vicepremier mag niet zetelen als Europees parlementslid

Junqueras stond in mei vorig jaar op de Europese lijst van zijn links-republikeinse Catalaanse partij ERC, hoewel hij toen al in voorhechtenis zat voor zijn rol in het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van oktober 2017. Junqueras raakte vlot verkozen, maar mocht daarna de gevangenis niet verlaten om de grondwettelijke eed af te leggen in Madrid. Daardoor nam de Spaanse kiescommissie hem niet op in de lijst van Spaanse Europarlementsleden. 

Junqueras vocht die beslissing aan, en kreeg twee weken geleden gelijk van het Europese Hof van Justitie. Dat oordeelde dat iemand als Europees parlementslid beschouwd moet worden vanaf het moment van zijn verkiezing, en vanaf dan ook parlementaire onschendbaarheid geniet. Volgens het Hof is Junqueras dus wel degelijk Europees parlementslid. 

Samen met de voormalige Catalaanse premier Carles Puigdemont en minister Toni Comin, die beiden naar ons land vluchtten, zou Junqueras op de eerste zitting van het jaar maandag dan ook officieel erkend worden door de plenaire vergadering van het parlement. In de praktijk waren de drie zitjes tot nu toe leeg gebleven. 

Puigdemont en Comin krijgen ook meer dan 70.000 euro achterstallig loon aangezien ze officieel al sinds de verkiezingen parlementslid zijn.  “Als gevolg van het arrest van het Hof van Justitie op 19 december zal het Europees Parlement op de plenaire zitting van 13 januari nota nemen van de verkiezing van Puigdemont, Comin en Junqueras tot leden van het Europees Parlement met ingang van 2 juli 2019 (de openingszitting van de huidige legislatuur, red.)”, zo stond in een memo van het parlement. 

Het Europees Hof riep Spanje tegelijkertijd op Junqueras de mogelijkheid te bieden zijn job als Europees parlementslid uit te oefenen. De advocaat-generaal, die de Spaanse staat vertegenwoordigt, had die redenering een kleine twee weken geleden ook gevolgd. Maar het Spaanse Hooggerechtshof gaat daar nu toch niet op in. Het oordeelde deze middag dat Junqueras veroordeeld is, en deel van zijn straf is dat hij tijdens zijn celstraf ook zijn burgerrechten kwijt is. 

Junqueras’ fractie in het Europese halfrond, de Europese Vrije Alliantie, verkoos hem deze week nog als fractieleider. De EVA vormt samen met de Europese Groenen een fractie in het Europese parlement. De fractie telt 75 leden en is de op drie na grootste in het Europees halfrond.

De EVA-fractie hoopte dat Junqueras snel vrij kon komen komt om zijn eed af te leggen, zijn zetel op te nemen en fractieleider te worden. “Het is een schande dat hij al zo lang verhinderd wordt om zijn democratisch mandaat op te nemen. Daarbij worden alle Catalanen die op hem hebben gestemd de rechten ontnomen”, aldus zijn collega's. “De Spaanse autoriteiten moeten onmiddellijk de beslissing van het Europees Hof van Justitie respecteren en Oriol Junqueras toelaten zijn zetel op te nemen.” 

Dat gebeurt nu dus niet. De beslissing betekent mogelijk ook slechts nieuws voor de nieuwe Spaanse premier Pedro Sánchez. Die kreeg dinsdag de goedkeuring van het Spaanse parlement om een nieuwe regering te vormen, maar is daarbij afhankelijk van gedoogsteun van Junqueras’ partij ERC. De vrijlating van hun kopman was daarbij een van hun speerpunten.

Sánchez belde vanmorgen, de dag na zijn beëdiging, met de Catalaanse regiopremier Quim Torra. De premier verzekerde de separatist volgens ingewijden dat hij serieus werk wil maken van het oplossen van “het politieke conflict in Catalonië”. Het is de bedoeling dat de mannen elkaar ook persoonlijk treffen. Een dialoog over de toekomst van Catalonië was een voorwaarde voor een deal van de Catalaanse ERC-partij met Sánchez. 

De partij noemt de Spaanse beslissing alvast “een schande”. “Je kan niet zomaar een beslissing van het Europees Hof van Justitie negeren”, klinkt het in Barcelona.