‘Verdeeldheid’, met dat woord vat ze 2016 samen. Maar Margrethe Vestager is ook hoopvol: ‘De mensheid slaagt er altijd weer in om oplossingen te vinden. Desnoods op het nippertje.’
Het invloedrijke Amerikaanse nieuwsmedium Politico omschreef Margrethe Vestager als ‘de koningin’ van de Europese instellingen in Brussel. Zelf lacht de Deense die titel weg, maar weinig Europese politici zijn zo machtig en zo bekend als zij. Ook in België. Omdat ze een imperium als Apple hard durft aan te pakken, bijvoorbeeld, en wellicht ook omdat ze als eurocommissaris voor Mededinging het voetspoor volgt van een Belgische voorganger, de socialist Karel Van Miert.
Terwijl we met de eurocommissaris het wereldnieuws van 2016 overschouwen, zal verdeeldheid algauw een sleutelwoord blijken. Het begon al op oudejaarsnacht, zegt ze, toen in Keulen tientallen vrouwen bestolen, betast en aangerand werden.
Januari
MARGRETHE VESTAGER: Voor alle duidelijkheid: wat zich in Keulen afspeelde, is nergens toelaatbaar. Maar bij zulke gebeurtenissen wordt al te vaak meteen een hele bevolkingsgroep geviseerd. Dit keer waren het de Syrische vluchtelingen – onterecht, zo bleek achteraf. Burgemeester Henriette Reker raadde vrouwen aan om mannen voortaan op een armlengte afstand te houden. Dat was totaal verkeerd. Het is niet aan vrouwen om te voorkomen dat ze worden aangevallen. De verantwoordelijkheid ligt niet bij hen. Ze ligt bij de aanvaller.
Later in januari zou Denemarken zijn asielwet hervormen. Sindsdien mag de overheid in uw thuisland waardevolle voorwerpen van vluchtelingen in beslag nemen om hun opvang te bekostigen.
VESTAGER: Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de Deense bevolking duizenden Joodse vluchtelingen van de concentratiekampen en de uitroeiing gered. Voor veel mensen is Denemarken nog altijd die progressieve, gastvrije herberg in het noorden van Europa. Maar ons asielbeleid is helemaal de verkeerde kant opgegaan. De overheid spendeert miljoenen euro’s aan krantenadvertenties en tv-spots in het Midden-Oosten, allemaal om asielzoekers één ding op het hart te drukken: ‘Vlucht niet naar Denemarken!’
In Amerika rees ondertussen de vraag wat belangrijker is: privacy of veiligheid? De FBI vroeg Apple om toegang te krijgen tot de versleutelde iPhone van Syed Rizwan Farook, een van de daders van de aanslag op een zorgcentrum in San Bernardino. Apple-topman Tim Cook weigerde: ‘Wij willen geen burgerrechten vertrappelen’, zei hij.
VESTAGER: Hij had gelijk. Je moet de politie helpen bij een onderzoek, zeker als het om terrorisme gaat. Maar onze privacy verdient ook bescherming. Dankzij klokkenluider Edward Snowden weten we dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA miljoenen mensen kan afluisteren – ik herinner me nog de verontwaardiging toen dat nieuws in 2013 bekend raakte. Weegt privacy zwaarder door dan veiligheid? Nee, maar je moet die twee waarden wel in balans houden. Elke burger kan daar mee voor zorgen. De meeste consumenten gooien hun persoonlijke gegevens nonchalant op de sociale media. ‘Ik heb toch niets te verbergen’, hoor je dan. Natuurlijk heb je het recht om te doen wat je wilt. Maar dat is niet het punt. Het punt is: je hebt óók het recht om niet gecontroleerd te worden. Daarom is het goed dat het Europees Parlement dit jaar strengere privacyregels heeft goedgekeurd. Ze zijn aangepast aan het digitale tijdperk, en garanderen onder meer het recht om te worden vergeten.
Brussel, een van de ontmoetingsplaatsen van het Europees Parlement, werd in januari door de toekomstige Amerikaanse president Donald Trump als een ‘hellepoel’ getypeerd.
VESTAGER: Het kan nog erger, hoor. De voorzitter van het Deense parlement, Pia Kjærsgaard, vond Brussel en de Europese instellingen onlangs een ‘rattennest’. Probeer je werk hier dan maar eens te verdedigen! Ik woon intussen al tweeënhalf jaar in Brussel. Ik hou van deze stad. Ze is mooi, levendig en groen. Niet te groot, niet te klein. En heel divers.
Op 10 januari overleed het Britse rockicoon David Bowie aan leverkanker. Zijn laatste plaat, Blackstar, was twee dagen eerder verschenen.
VESTAGER:(zucht diep) In 2016 hebben we te veel muzikale vaders verloren. Niet alleen David Bowie, maar ook Prince en Leonard Cohen.
Bowie was bijzonder. Ik moest opnieuw aan hem denken toen ik onlangs het Musée Picasso in Parijs bezocht. Natuurlijk beoefenden Pablo Picasso en David Bowie andere kunstdisciplines, maar ze deelden hun enorme nieuwsgierigheid en ze vernieuwden zichzelf onophoudelijk. Een nieuwe Bowie was altijd weer anders, alsof hij wilde zeggen: ‘Vergeet alles wat je al van me gehoord hebt.’ Als luisteraar was je nooit klaar met hem. Van hem heb ik geleerd dat je je nooit in één idee of overtuiging mag opsluiten.
Februari
Door nieuwe beperkingen aan de landsgrenzen op de Balkanroute naar West-Europa kwamen in februari duizenden migranten vast te zitten. Heeft de Europese Unie voldoende gedaan om de vluchtelingencrisis te bezweren?
VESTAGER: Ik heb mijn collega-commissarissen het hele jaar keihard zien werken om de chaos te beheersen. Maar hoe groot onze wil ook is, en hoeveel moeite wij ook doen: als de lidstaten niet meewillen, wordt het moeilijk. Zij hebben het in dit dossier voor het zeggen.
Sommige EU-lidstaten in Oost-Europa plaatsten hekken en staken hun middelvinger op naar Griekenland. De boodschap leek zonneklaar: ‘Los het maar alleen op.’
VESTAGER: De financiële crisis is opgelost dankzij een grote solidariteit ter waarde van 650 miljard dollar. Ook in de vluchtelingencrisis zal solidariteit de enige juiste weg zijn, het enige antwoord op verdeeldheid.
Paus Franciscus hekelde dit jaar de verschillende aanpak van die beide crisissen: ‘Er zijn miljarden beschikbaar om de banken recht te houden,’ zei hij, ‘maar niet om kinderen van de verdrinkingsdood te redden in de Middellandse Zee.’
VESTAGER: Europa besteedt wél veel geld aan reddingsacties in de Middellandse Zee en aan een behoorlijke opvang in Turkije, waardoor vluchtelingenkinderen opnieuw naar school kunnen. Ik vond die uitspraak van de paus kort door de bocht.
Hoe evalueert u intussen het Europese spreidingsplan voor asielzoekers?
VESTAGER: Ik geef toe: de uitvoering van dat plan is op een complete mislukking uitgedraaid. In Griekenland blijft chaos heersen. We moeten daar lessen uit trekken, want het zal niet de laatste keer zijn dat vluchtelingen massaal naar hier komen.
Maart
Terreuraanslagen in Brussel op dinsdag 22 maart dompelden België in diepe rouw. Vijfendertig mensen verloren het leven, waaronder drie van de vijf daders. Enkele honderden raakten gewond.
VESTAGER: Ik was nog thuis in Elsene toen de eerste berichten daarover binnendruppelden. Je weet dat terroristen tegenwoordig bijna overal in de wereld kunnen toeslaan. Maar als het vlakbij gebeurt… De luchthaven waar ik elke week minstens één keer vertrek of aankom, en het metrostation Maalbeek: dat zijn nu plekken waar mensen en collega’s zijn vermoord. Ze zullen dat ook altijd blijven.
Ik heb een dochter van achttien. Het is misschien droevig om te zeggen, maar zij groeit op in een wereld van aanslagen. Wellicht kan ze gebeurtenissen zoals die in Brussel, of die van 13 november 2015 in Parijs, daardoor sneller van zich afzetten. We hebben er in elk geval veel met elkaar over gepraat.
Dat terreur nu ‘normaal’ is in Europa, miste – net als de vluchtelingencrisis – zijn impact niet op de nationale politiek: in maart was de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland (AfD) de opvallende winnaar van de verkiezingen in drie Duitse deelstaten. Bent u daarvan geschrokken?
VESTAGER: Nee. Veel mensen hebben het moeilijk met de tsunami van veranderingen die op hen afkomt, en die in hun dagelijkse leven inbreekt. Ze zien bijvoorbeeld hoe Syrische en Iraakse kinderen in de klasjes van hun zoon of dochter worden opgenomen. En ze vragen zich af: welke kant gaat het op? Ik begrijp dat. Je moet niet neerbuigend doen tegen de kiezers van partijen als de AfD. Het is intussen duidelijk dat niet iedereen evenveel van de globalisering profiteert.
April
Voor haar morele leiderschap tijdens de vluchtelingencrisis kreeg Angela Merkel in april de Four Freedoms Award toegekend. In november nam ze de handschoen tegen de AfD op en kondigde ze aan dat ze een vierde mandaat als bondskanselier ambieert. Hoe schat u haar in?
VESTAGER: Politici geven niet graag toe dat ze collega’s bewonderen, maar mijn bewondering voor Angela Merkel kan ik niet onder stoelen of banken steken. Ik waardeer haar duidelijke lijn, haar politieke kracht, haar rust en haar inzet om te verbinden in plaats van te verdelen. Zij was een van de weinige wereldleiders die na de verkiezing van Donald Trump als Amerikaans president zei dat ze bereid was om met hem samen te werken, op voorwaarde dat hij enkele basiswaarden erkende: democratie, vrijheid, respect voor het recht en de menselijke waardigheid. Ik hoop dat ze de verkiezingen wint. We hebben haar leiderschap nodig. 2017 wordt voor heel Europa een belangrijk jaar – alweer. Niet alleen in Duitsland staan verkiezingen op de agenda, maar ook in Frankrijk en Nederland.
Mei
Op 6 mei schreef Labour-politicus Sadiq Khan geschiedenis door de allereerste moslimburgemeester van Londen te worden.
VESTAGER: De Londenaren hebben voorbij zijn huidskleur of geloof gekeken, en hebben zijn kwaliteiten gezien. Hij bruist van engagement om van Londen een betere stad te maken voor al haar inwoners. Onlangs zag ik hem op tv, in een debat op de BBC. Hij is zeer charismatisch en zeer direct. Ik begrijp waarom de mensen hem zo gemakkelijk vertrouwen.
Zijn conservatieve voorganger Boris Johnson, de huidige Britse minister van Buitenlandse Zaken, was anders ook charismatisch en direct.
VESTAGER: (kortaf) Ja, maar nu hebben de Londenaren iemand ánders gekozen.
In Oostenrijk werd Alexander Van der Bellen op 22 mei verkozen tot Bondspresident. De uitslag zou ongeldig worden verklaard, maar ook bij de nieuwe verkiezingen, op 4 december, gaf de groene politicus de eurosceptische Norbert Hofer van het extreemrechtse FPÖ het nakijken. Was u opgelucht?
VESTAGER: Ik ben vooral blij dat Oostenrijk een positieve keuze heeft gemaakt. De keuze voor Van der Bellen was er ook één voor Europa. Het blijft wel een belangrijk signaal dat 47 procent van de Oostenrijkse bevolking voor extreemrechts heeft gekozen.
Nog in mei lanceerde het Duitse chemieconcern Bayer zijn eerste overnamebod op Monsanto. Pas in september, na een derde bod van 59 miljard euro, zou de Amerikaanse producent van landbouwchemicaliën overstag gaan. Bayer haalt zo een pionier van de omstreden genetisch gemodificeerde organismen of ggo’s in huis.
VESTAGER: In Denemarken proberen we al eeuwenlang de kwaliteit en de opbrengst van gewassen te verbeteren. Op zich is daar niets mis mee. We moeten er wel over waken dat de ggo-technieken door de juiste mensen en op de juiste manier worden gebruikt. Ze kunnen voedseltekort en hongersnood voorkomen, maar niet ten koste van alles.
Misschien moeten wij westerlingen ook maar eens overwegen om minder voedsel te verspillen. We gooien dagelijks meer voedsel weg dan we kunnen produceren.
Het is mijn taak als eurocommissaris voor Mededinging om de fusie van Bayer en Monsanto te onderzoeken. Landbouwers moeten ook in de toekomst voldoende keuzemogelijkheden blijven hebben om hun zaden, meststoffen en pesticiden te kopen. De vrije concurrentie is belangrijk, want die kan misbruiken voorkomen of beperken. Ik verwacht een beslissing in de lente van 2017. Het zal dus nog even duren, dat besef ik. Maar het is dan ook een complex dossier.
Juni
Op 3 juni verloren we opnieuw een grote naam: na een gevecht van meer dan drie decennia met de ziekte van Parkinson overleed Muhammad Ali. Hij was 74.
VESTAGER: Ah, The Greatest. Ik heb nog nooit een bokswedstrijd gezien, en eigenlijk vind ik het bizar dat boksen als een sport wordt beschouwd. Maar Ali was natuurlijk meer dan een bokser. Hij vocht ook figuurlijk voor de rechten van de zwarte gemeenschap in de Verenigde Staten. Dat er nog een lange weg te gaan is, bewijst de Black Lives Matter-beweging, die gegroeid is als reactie op politiegeweld tegen Afro-Amerikanen.
Juni zou ook de maand van de brexit worden: in het door premier David Cameron gehouden referendum koos 51,9 procent van de Britten ervoor de EU vaarwel te zeggen.
VESTAGER: Ik hoopte natuurlijk op een ‘remain’. Maarde Britten hebben nu eenmaal gesproken. Als zij denken dat ze er op den duur beter van worden, kunnen wij dat alleen maar respecteren.
Is de brexit economische of financiële zelfmoord, zoals je hier en daar hoort beweren? Zo zwart-wit zie ik het niet. Natuurlijk zal de brexit gevolgen voor Europa en het Verenigd Koninkrijk hebben, maar het is nog te vroeg om die in te schatten. Wat je nu wel merkt, is dat veel mensen veel tijd besteden aan het opbreken van een relatie die drieënveertig jaar oud is: dat kost ontzettend veel energie. Terwijl er volgens mij belangrijkere zaken zijn die onze aandacht verdienen.
Juli
Op 10 juli werd Portugal Europees voetbalkampioen. Denemarken, de winnaar van 1992, had zich niet kunnen kwalificeren. Hebt u in plaats daarvan voor België gesupporterd?
VESTAGER: Nee, ik heb vooral IJsland gevolgd. Tot 1944 was dat land een onderdeel van Denemarken, en dat schept een band. Het IJslandse elftal was geweldig en zijn fans waren fantastisch. Bijna de voltallige IJslandse bevolking was naar gastland Frankrijk afgezakt: fanatieke supporters, maar altijd vrolijk en positief. Heel anders dan de hooligans uit andere landen. Het verlies van de Rode Duivels tegen Wales in de kwartfinale heeft me dus niet zo geraakt: ik was triest noch vrolijk. (lacht)
Op 15 juli probeerde het leger de macht over te nemen in Turkije. De coup mislukte. Sindsdien voert president Recep Tayyip Erdogan een grote zuivering door in het land.
VESTAGER: Een staatsgreep hadden we in Europa al lang niet meer gehad. De reactie van de Turkse overheid was wel zéér hard. Intussen zijn al tienduizenden mensen gearresteerd: leerkrachten, politieagenten, dokters, journalisten, rechters enzovoort. Ze zitten nog altijd opgesloten, zonder op enige vorm van proces te kunnen rekenen. In november heeft de Europese Commissie een nieuw en bikkelhard rapport over Turkije en zijn overheid gepubliceerd, het meest kritische in jaren. Is Turkije nog een democratie? Dat kan ik moeilijk beoordelen. Maar het belangrijkste is dat we in dialoog blijven. Sluit je de deur, dan laat je het Turkse volk aan zijn lot over.
Toch zou het Europees Parlement in november een resolutie goedkeuren om de toetredingsgesprekken met Turkije te bevriezen. Was u het daarmee eens?
VESTAGER: Alles hangt af van Turkije. Als dat land lid van de EU wil worden, moet het zich zoals alle kandidaat-leden houden aan de zogenoemde criteria van Kopenhagen. Die verzamelen fundamentele normen en waarden – zoals het respect voor de democratie, de mensenrechten en de rechten van minderheden – en stellen bijvoorbeeld ook dat een land stabiele instellingen moet hebben. Ze zijn te nemen of te laten. Zo eenvoudig is het.
Augustus
Eind augustus verbaasde u vriend en vijand door 13 miljard euro aan achterstallige belastingen terug te vorderen van Apple. Liefst 185 Amerikaanse multinationals zouden daarna aan Europese regeringsleiders vragen om dat besluit ongedaan te maken. Hoe groot is de druk op u?
VESTAGER:(zucht) Ontzettend groot. Aan de andere kant vertegenwoordig ik 500 miljoen Europese consumenten. Ik móét hun stem doen gelden tegenover de multinationals.
Ik ben nog altijd boos op Apple. Dat bedrijf heeft jarenlang minder dan 1 procent aan belastingen betaald op zijn winst. Op die manier kunnen andere technologiebedrijven onmogelijk de concurrentie aangaan. Apple beweert wel dat ze niets verkeerds hebben gedaan, omdat ze fiscale afspraken maakten met de regering van Ierland, waar ze hun Europese hoofdkantoor hebben. Maar volgens mij komen die afspraken neer op illegale staatssteun. Samen met de Ierse regering ben ik het verschuldigde bedrag nu in detail aan het berekenen – die 13 miljard euro was een ruwe schatting.
Apple is in hoger beroep gegaan tegen de beslissing van de Europese Commissie, maar ik ben ervan overtuigd dat ze die miljarden vroeg of laat zullen terugbetalen. Voor mijn persconferentie van 30 augustus heb ik nog met Apple-ceo Tim Cook gesproken, maar sindsdien heeft alleen zijn management een teken van leven gegeven. Van hemzelf heb ik niets meer gehoord.
Als het gaat om vennootschapsbelastingen, zie je overal in Europa een race naar de bodem. Hoezeer houdt dat u bezig?
VESTAGER: Ik kijk vooral naar de bedragen die de grote bedrijven wél betalen. Als dan blijkt dat ze zich toch nooit aan de afgesproken tarieven houden, doet een discussie over een vennootschapsbelasting van 12, 15 of 20 procent ook niet meer ter zake. Mochten alle multinationals hun deel van de belastingen betalen, dan zou het geld binnenstromen.
Maar goed, het economische hart van Europa wordt gevormd door tienduizenden kleine en middelgrote bedrijven. Zij creëren het gros van de werkgelegenheid. En zij betalen wél hun belastingen.
September
Bij het begin van het parlementaire jaar zei Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, in zijn State of the Union wat iedereen al wist: Europa beleeft een existentiële crisis. Deelt u het almaar grotere pessimisme over de EU?
VESTAGER: Nee. Het is verleidelijk om je neer te leggen bij alle sombere analyses die je tegenwoordig hoort en leest. Maar op basis van pessimisme krijg je nooit iets positiefs gedaan. Het is mijn morele plicht om optimistisch te blijven. Over tien jaar zullen mijn drie kinderen niet aan mij vragen: ‘Wat was jouw analyse in die periode?’ Nee, ze zullen vragen: ‘Wat heb je eraan gedáán?’ We moeten ons allemaal afvragen: doe ik genoeg?
Europa is nog altijd de beste plaats ter wereld om te wonen, zeker voor vrouwen. Ik hoop dat we ons 2016 zullen herinneren als het jaar waarin we een beslissende stap hebben gezet naar méér globalisering, in plaats van minder. Het klimaatakkoord van Parijs wijst de weg: het zal op wereldschaal een ander energiebeleid in gang zetten. Het CETA-vrijhandelsverdrag is een ander voorbeeld. Nooit eerder was er in een handelsverdrag zoveel aandacht voor mensenrechten, voor veiligheid, voor de oorsprong van producten, voor dierenwelzijn – noem maar op. Op die manier kan Europa de wereldhandel beter maken.
Oktober
Bob Dylan, een muzikale vader die wel nog onder ons is, won op 13 oktober de Nobelprijs voor Literatuur. Was u het eens met die controversiële keuze van het Nobelprijscomité?
VESTAGER: Ik ben een Dylan-fan. Het was een uitstekend idee om hem de prijs te geven. De voorbije jaren kocht ik telkens een boek van de Nobelprijswinnaar. Niet één keer heb ik dat uitgelezen: het was telkens te dik, te saai of te moeilijk. Geef mij dan maar Dylan. Hem begrijp ik tenminste wel.
Zelf werd u in oktober door het Amerikaanse nieuwsmedium Politico bekroond tot een van de invloedrijkste vrouwen in Brussel. U stond op plaats twee, na een collectief van vrouwelijke lobbyisten. Was u daar blij mee?
VESTAGER:(grijnst) Toen mijn partij, Radikale Venstre, nog niet in de Deense regering zat, werd in Denemarken ook zo’n lijst gepubliceerd: ik belandde net buiten de top 100. Amper twee jaar later was ik ‘de invloedrijkste persoon in Denemarken’. Dat zegt genoeg, hè. Zo’n lijst is leuk, maar onbelangrijk.
Op de derde plaats op de Politico-lijst stonden Marika Andersen en Laurel Henning, de jonge oprichters van EUPanelWatch, dat ijvert voor een grotere participatie van vrouwen in Europese overlegorganen en panels.
VESTAGER: Ik ken Marika en Laurel. Het is heel belangrijk dat vrouwen hun invloed op het beleid vergroten, in Europa en elders. Langzaamaan lukt dat. De vrouwelijke aanwezigheid in het politieke Brussel is de voorbije jaren al gestegen van ongeveer 15 procent naar bijna 30 procent. Maar we zijn er nog niet. Hoe goed vrouwen het ook doen, het financiele en economische leven wordt nog bijna volledig gedomineerd door mannen. En in de VS is Hillary Clinton natuurlijk ook niet de opvolger van Barack Obama geworden.
November
Clinton werd op 9 november verslagen door Donald Trump. Wat was uw reactie op het nieuws?
VESTAGER: Ik was enorm ontgoocheld. Ik was ervan overtuigd dat voor het eerst in de geschiedenis een vrouw president van Amerika zou worden: de machtigste en invloedrijkste positie ter wereld. Dat zou een enorme impact gehad hebben op alle meisjes, en het zou de positie van de vrouw ontzettend hebben verbeterd. Die kans lijkt voorlopig voorbij.
In de aanloop naar de verkiezingen heb ik uren gestudeerd om het Amerikaanse kiessysteem te doorgronden: het belang van elke staat, hoeveel kiesmannen er zijn enzovoort. Tijdens de verkiezingsnacht ben ik ongeveer elk uur wakker geworden – telkens ging ik dan kijken wat er aan de hand was – maar algauw werd duidelijk dat het de verkeerde kant opging. Je kunt tientallen redenen bedenken waarom Donald Trump heeft gewonnen, maar Hillary Clinton heeft wel twee miljoen voorkeurstemmen méér gekregen. Misschien moeten de Amerikanen eens onderzoeken of hun kiesstelsel wel democratisch genoeg is. En of er geen betere, minder vuile manier bestaat om campagne te voeren.
Hoe schat u de gevolgen van Trumps verkiezing voor Europa in?
VESTAGER: Europa lijkt de ruimte te zullen krijgen om op verschillende domeinen het leiderschap op te eisen: klimaat, handel… Maar laten we eerst afwachten wat Trump en zijn regering echt gaan doen. Op het eerste gezicht lijkt hij vooral terug te komen op de beloftes die hij tijdens zijn campagne heeft gedaan.
In Colombia werd eind november dan toch een vredesakkoord bereikt met de vroegere FARC-rebellen, nadat de Colombianen het oorspronkelijke voorstel op 3 oktober hadden verworpen. President Juan Manuel Santos werd voor zijn inspanningen met de Nobelprijs voor de Vrede beloond.
VESTAGER: In Colombia woedde de burgeroorlog al sinds 1964, hij kostte het leven aan meer dan tweehonderdtwintigduizend mensen. De vrede met de FARC bewijst dat het ondenkbare mogelijk is, zolang je er maar in blijft geloven. In december ben ik op Twitter een actie begonnen: met de hashtag #goodthings vroeg ik meer aandacht voor positief nieuws. Dat is nodig, zodat we allemaal beseffen dat er ook in 2016 vooruitgang wordt geboekt, ondanks aanslagen, tegenslagen en natuurrampen.
December
Dat het klimaat onder druk staat, zal niemand nog ontkennen: 2016 wordt zo goed als zeker het warmste jaar sinds de start van de waarnemingen. Dat gold voor 2014 en 2015 ook al. Blijft u ook over dat thema optimistisch?
VESTAGER: Toch wel. Dat bewijst het klimaatakkoord van Parijs: als de mensheid echt bedreigd wordt, slagen we er blijkbaar altijd weer in om – desnoods op het nippertje – een oplossing te vinden. Laatst las ik dat de uitstoot van CO2 zich aan het stabiliseren is. Veel mensen onderschatten de kracht van technologische innovaties. Over tien jaar zullen we daardoor bijvoorbeeld stukken efficiënter energie verbruiken. En er zullen nog andere positieve verrassingen komen. Dat weet ik wel zeker.
Tekst Michel Vandersmissen, foto’s Franky Verdickt
‘Brussel is geen hellepoel. Het is een mooie, levendige en groene stad. Niet te groot, niet te klein. En heel divers.’
‘Mijn bewondering voor Angela Merkel kan ik niet onder stoelen of banken steken. Ik hoop dat ze de Duitse verkiezingen wint. Europa heeft haar nodig.’
‘Laten we afwachten wat Trump en zijn regering echt gaan doen. Hij lijkt tot dusver vooral terug te komen op zijn beloftes.’
‘Mijn dochter van 18 groeit op in een wereld van aanslagen. Wellicht kan ze gebeurtenissen zoals die in Brussel daardoor sneller van zich afzetten.’
‘Ik ben nog altijd boos op Apple. Ik ben ervan overtuigd dat ze die 13 miljard vroeg of laat zullen terugbetalen.’
‘De voorbije jaren kocht ik telkens een boek van de Nobelprijswinnaar. Niet één keer heb ik dat uitgelezen. Geef mij dan maar Bob Dylan.’
