Auschwitz-Birkenau staat bekend als grootste concentratie- en vernietigingskamp van nazi-Duitsland. Op 27 januari 1945 werd het kamp bevrijd door het Sovjetleger. Die dag, 27 januari, is in 2005 uitgeroepen tot Internationale Herdenkingsdag van de Holocaust. Naar aanleiding van de 75ste verjaardag van de bevrijding van Auschwitz vinden heel wat bezoeken en plechtigheden plaats.

Vlaams minister-president Jan Jambon heeft dinsdag een bezoek gebracht aan het kamp, waar tijdens WO II 1,1 miljoen mensen, vooral Joden, om het leven zijn gebracht. Het persagentschap Belga reisde mee. Tijdens een ceremonie legde Jambon samen met onder anderen Europees Parlementslid Assita Kanko (N-VA), Kamerlid Michael Freilich (N-VA) en Kamerlid Hendrik Bogaert (CD&V) een krans neer voor de slachtoffers.

Het bezoek aan het kamp heeft een diepe indruk gemaakt. ‘Het is moeilijk onder woorden te brengen. Dat hier doelbewust is geprobeerd om een volledig volk te vernietigen op een bijna industriële manier. Daar heb ik geen woorden voor. Het maakt een ongelooflijke indruk tot wat fanatisme en racisme kan leiden.’

Volgens Jambon is het belangrijk de gruwel van de Holocaust ‘blijvend te herinneren’. ‘Ook omdat je nu ziet dat in Europa toch hier en daar weer antisemitisme opduikt, is het belangrijk dat het levend gehouden wordt’, aldus Jambon.

Hij kwam in de marge van het bezoek ook terug op de Joodse karikaturen die op Aalst carnaval zijn gebruikt. ‘Ik denk dat de carnavalisten het best zouden rekening houden met mensen die ze in het vizier nemen en de vraag stellen: “getuigt dit nog wel van goede smaak?” Als je weet wat die bevolking meegemaakt heeft, is het dan echt nodig om dat in de sfeer van Aalst carnaval te trekken? Ik denk dat men dat beter niet gedaan had.’

Schandvlek

Tijdens een toespraak maandag in Krakau noemde Jambon de medewerking van de Belgische en Vlaamse autoriteiten aan de deportatie ‘een schandvlek in onze geschiedenis’. ‘De feiten die zich voorgedaan hebben, moeten bij naam genoemd worden’, zegde Jambon.

Hij wijst erop dat de nazi’s in veel West-Europese landen hulp hebben gekregen van plaatselijke overheden. ‘De vraag die zich stelt is: “hoe is dat mogelijk dat mensen tot zoiets bereid zijn, soms onwetend over de finaliteit, soms wetens en willens?”. Wij als leiders moeten ons daar bewust van zijn. Wanneer antisemitisme opnieuw opduikt, moeten we dat in de kiem trachten te smoren.'

Volgens Jambon moeten we ook vanuit Vlaanderen ‘de geschiedenis recht in de ogen durven te kijken’. Formele excuses namens Vlaanderen heeft Jambon niet uitgesproken. ‘Wat betekent dat? We geven er ons rekenschap van dat Vlamingen en ook Franstaligen meegewerkt hebben. Dat is een schandvlek op onze geschiedenis’.