‘Laat de slipjes maar achterwege’: twee machtige mannen installeerden een giftige cultuur bij Victoria’s Secret

Victoria’s Secret bepaalde voor miljoenen vrouwen hoe vrouwelijkheid eruitziet. Zijn catalogus en modeshows waren populaire toetsstenen. Wie het als model tot ‘Angel’ schopte, was zo goed als verzekerd van internationale roem. Maar binnen het bedrijf installeerden twee machtige mannen een cultuur waarin misogynie, pesterijen en grensoverschrijdend gedrag de hoofdtoon voerden. 

Dat blijkt uit gesprekken die The New York Times met meer dan dertig huidige en voormalige kaderleden, werknemers, onderaannemers en modellen, en uit gerechts- en andere documenten.

Ed Razek, tientallen jaren een van de topmensen bij L Brands, het moederbedrijf van Victoria’s Secrets, werd regelmatig beschuldigd van ongepast gedrag. Hij probeerde modellen te kussen. Hij vroeg hen bij hem op schoot te zitten. Hij tastte bij de modeshow van 2018 een van hen in het kruis.

Leidinggevenden zeggen dat ze Leslie Wexner, miljardair, oprichter en CEO van Victoria’s Secret, op de hoogte brachten van dat gedrag. Sommige vrouwen die klaagden, kregen dat betaald gezet. Andi Muise beweert dat Victoria’s Secret ermee stopte een beroep op haar diensten te doen nadat ze Razeks avances had afgewezen.

Een aantal modellen was bereid naakt te poseren, vaak zonder ervoor betaald te worden, voor een prominente fotograaf van Victoria’s Secret, die sommige beelden later opnam in een duur koffietafelboek – tot ongemak van leidinggevenden bij L Brands die zich zorgen maakten dat de modellen druk voelden om naakt te gaan.

Onaantastbaar

De sfeer werd gecreëerd door de top. Razek, chief marketing officer, werd beschouwd als de persoon die het dichtst bij Wexner stond. Veel werknemers hadden de indruk dat hij onaantastbaar was, zeggen huidige en voormalige werknemers. Wexner zelf werd regelmatig betrapt op vrouwonvriendelijke uitspraken.

“Wat mij het meest tegen de borst stuitte, als iemand die opgevoed was als onafhankelijke vrouw, was hoe ingebakken dit gedrag was”, zegt Casey Crowe Taylor, een voormalige medewerkster public relations bij Victoria’s Secret die naar eigen zeggen getuige was van Razek gedrag. “Maar dat ongepaste gedrag werd weggelachen en beschouwd als normaal. Het was bijna brainwashing. En mensen die er iets aan probeerden te doen, werden niet gewoon genegeerd; ze werden gestraft.”

De gesprekken met modellen en werknemers bevestigen het beeld van Victoria’s Secret als een problematische organisatie. Dat beeld tekende zich af toen vorig jaar de banden van Wexner met de sekscrimineel Jeffrey Epstein aan het licht kwamen. Epstein, die het fortuin van Wexner beheerde, lokte sommige jonge vrouwen door zich voor te doen als een scout voor Victoria’s Secret.

L Brands, het beursgenoteerde bedrijf dat ook eigenaar van Bath & Body Works is, staat voor een grondige transformatie. De jaarlijkse modeshow van Victoria’s Secret is na bijna twintig jaar gecanceld. Razek (71) nam in augustus vorig jaar ontslag bij L Brands. En Wexner (82) heeft plannen om met pensioen te gaan en het lingeriebedrijf te verkopen, zeggen mensen die daarvan op de hoogte zijn.

Naarmate die plannen uitgevoerd worden, zal de behandeling van vrouwen door L Brands wellicht nog meer onder de aandacht komen.

Als reactie op de gedetailleerde vragen van The New York Times vaardigde Tammy Roberts Myers, een woordvoerster van L Brands, een communiqué uit namens de onafhankelijke bestuurders in de raad van bestuur. Ze stelde dat het bedrijf “intens focust” op deugdelijk bestuur en een goede en correcte cultuur op de werkvloer, en dat “aanzienlijke stappen gezet zijn”.

“We betreuren elk voorval waarbij we die doelstelling niet gehaald hebben en engageren ons voor continue verbetering en complete aansprakelijkheid”, stelde ze. In het communiqué was geen sprake van de berichtgeving van The New York Times.

Razek schreef in een e-mail: “De aantijgingen in de verslaggeving zijn pertinent onwaar, fout voorgesteld of uit hun context gerukt. Ik heb het geluk gehad met ontelbare wereldklassemodellen en getalenteerde mensen gewerkt te hebben, en ben trots op het wederzijdse respect dat we voor elkaar voelen.” Hij ging niet in op een gedetailleerde lijst met aantijgingen.

Thomas Davies, een woordvoerder van Wexner, weigerde commentaar te geven.

Moeilijke tijden

Victoria’s Secret, dat Wexner in 1982 voor een miljoen dollar kocht en omtoverde tot een lingerie-icoon, beleeft moeilijke tijden. De maatschappelijke normen omtrent schoonheid en wat sexy is, zijn al jaren aan het veranderen, met een grotere variatie op het vlak van lichaamstypes, huidskleur, genderidentiteit. Victoria’s Secret is niet mee. Sommige van zijn advertentiecampagnes lijken meer op de stereotiepe mannelijke fantasie – regisseur Michael Bay maakte een tv-spotje waarin schaars geklede vrouwen paraderen voor helikopters, motorfietsen en hevige explosies – dan op realistische weergaves van wat vrouwen echt willen.

De verkoop daalt en winkels van Victoria’s Secret sluiten de deuren. De aandelen van L Brands staan 75 procent lager dan de piek in 2015.

Zes huidige en voormalige leidinggevenden zeggen in interviews dat toen ze probeerden het bedrijf weg te sturen van wat een van hen zijn ‘porny’ imago noemde, ze het deksel op de neus kregen. Drie zeggen dat ze buitengewerkt werden bij het bedrijf.

De kritiek op de anachronistische marketing van Victoria’s Secret laaide op in 2018 toen Razek meldde dat hij niet de intentie had modellen met grotere maten en transseksuele modellen op te voeren in de modeshow.

Vorige zomer werd Epstein opgepakt voor vrouwenhandel, en kwamen de bedrijfsproblemen bij Victoria’s Secret voluit voor het daglicht.

Wexner en Epstein hadden een hechte band gehad. De winkelkoning gaf de financier carte blanche om zijn miljarden te beheren, waardoor Epstein op grote voet kon leven. Volgens Wexner scheidden rond 2007 hun wegen toen Epstein in Florida werd aangeklaagd voor een seksmisdrijf.

Tussen 1995 en 2006 loog Epstein bij herhaling tegen meisjes met modellenambities dat hij voor Victoria’s Secret werkte en hen aan werk kon helpen. Hij nodigde hen uit voor audities, wat er minstens twee keer in uitmondde dat Epstein hen aanrandde, zeggen de betrokken vrouwen en blijkt uit gerechtsdocumenten. “Ik had al mijn spaargeld opgebruikt om lingerie van Victoria’s Secret te kopen voor wat ik dacht dat mijn auditie zou zijn”, zei een anonieme vrouw in een verklaring die de voorbije zomer tijdens een hoorzitting in een federale rechtbank werd voorgelezen. “Maar het draaide uit op iets wat meer weg had van een casting voor prostitutie. Ik had het gevoel dat ik in de hel was beland.”

Drie executives bij L Brands zeggen dat Wexner halverwege de jaren 90 al op de hoogte werd gebracht van de pogingen van Epstein om vrouwen te lokken. Volgens hen wees niets erop dat Wexner gevolg gaf aan die klachten.

Stuwende kracht

“Met uitzondering van Les ben ik al het langst van iedereen bij L Brands”, schreef Razek in augustus aan werknemers toen hij aankondigde dat hij het bedrijf waarbij hij sinds 1983 werkte zou verlaten.

Razek was de stuwende kracht achter de selectie van supermodellen – die ‘Angels’ genoemd worden en enorme vleugels met vederen dragen – en achter de macho tv-spotjes van het bedrijf. Maar zijn belangrijkste nalatenschap is de jaarlijkse modeshow, die een internationaal cultureel fenomeen werd. “Daar heeft hij echt zijn stempel op de business gedrukt”, zegt Cynthia Fedus-Fields, de voormalige CEO van de afdeling bij Victoria’s Secret die verantwoordelijk is voor de catalogus. Tegen 2000, zegt ze, was Razek zo machtig geworden, dat hij “namens Les sprak”.

Soms sprak Wexner ook voor zichzelf. In maart, tijdens een vergadering op het hoofdkwartier in Columbus, Ohio, vroeg een werknemer aan Wexner wat hij vond van de benadering door de retailsector van variërende lichaamstypes. Hij vond het maar niets. “Niemand gaat naar een plastisch chirurg met de vraag: ‘Maak me eens dik’”, antwoordde Wexner volgens twee mensen die erbij waren.

Razek wees de modellen er vaak op dat hij hun carrière in zijn handen had, stellen modellen en huidige en voormalige leidinggevenden die zulke opmerkingen gehoord hebben. Alyssa Miller, die een paar keer model voor Victoria’s Secret was, beschrijft Razek als iemand die “toxic masculinity” uitdroeg. Ze vat zijn houding als volgt samen: “Ik heb de macht. Ik kan je maken of breken.”

Bij castings vroeg Razek modellen die alleen een beha en ondergoed aanhadden soms om hun telefoonnummer, zeggen drie mensen die er getuige van waren. Andere vroeg hij bij hem op schoot te zitten. Twee modellen zeggen dat hij hen vroeg voor privé-etentjes.

Een van hen was Muise. In 2007, toen ze al twee jaar de begeerde engelenvleugels gedragen had op de defilés van Victoria’s Secret, werd het toen negentienjarig meisje uitgenodigd voor een diner met Razek. Ze zag er enorm naar uit een professionele relatie met een van de machtigste mannen in de modesector te ontwikkelen, zegt ze.

Razek pikte haar op met een auto met chauffeur. Op de weg naar het restaurant probeerde hij haar te kussen, zegt ze. Muise hield hem af, maar Razek bleef aandringen. Maandenlang stuurde hij haar intieme e-mails, die The New York Times kon inzien. Op een bepaald moment stelde hij voor bij hem in te trekken in zijn huis op de Turks en Caicoseilanden. Op een ander moment vroeg hij hulp van Muise om een huis in de Dominicaanse Republiek te vinden dat ze konden delen. “Ik heb een sexy plek nodig om je mee naartoe te nemen”, schreef hij.

Muise hield een beleefde toon aan in haar e-mails, om zo haar carrière te beschermen. Toen Razek haar uitnodigde in zijn huis in New York voor een etentje, zei Muise dat het vooruitzicht om met Razek alleen te zijn haar een ongemakkelijk gevoel gaf. Ze verzaakte aan het etentje.

Kort daarna vernam ze dat ze er voor het eerst in vier jaar niet bij zou zijn op de modeshow van 2008 van Victoria’s Secret.

Bella Hadid

Tijdens een pasbeurt voor de modeshow van 2018 werden de maten van supermodel Bella Hadid genomen voor ondergoed dat de normen voor de tv-uitzending haalde. Razek bekeek het allemaal op een zetel.

“Laat de slipjes maar achterwege”, zei hij volgens drie mensen die erbij aanwezig waren. Belangrijker was volgens hem de vraag of de tv-zender zou toestaan dat Hadid “op de catwalk zou lopen met zulke perfecte tietjes”. (Eén getuige herinnert zich dat Razek het woord ‘borsten’ gebruikte, niet ‘tietjes’.)

Tijdens dezelfde pasbeurt plaatste Razek zijn hand op het met ondergoed bedekte kruis van een ander model, zeggen drie getuigen.

Volgens drie mensen deed een medewerker zijn beklag over Razeks gedrag bij de hr-dienst. Die werknemer legde de personeelsdienst vorige zomer een document voor met meer dan tien beschuldigingen ten aanzien van Razek, waaronder neerbuigende commentaren en het ongepast aanraken van vrouwen, blijkt uit een kopie van het document die The New York Times kon inkijken.

Het was niet de eerste klacht bij hr over hem.

Voor een fotosessie in juni 2015 had het bedrijf een buffetlunch voor het personeel georganiseerd. Crowe Taylor, van public relations, schoof voor de tweede keer aan. Razek hield haar tegen, zegt ze. Hij blokkeerde de doorgang en bekeek haar van kop tot teen. Toen, terwijl tientallen mensen toekeken, las hij haar de levieten. Hij uitte kritiek op haar gewicht en zei dat ze pasta en brood moest laten.

Crowe Taylor, die 1m77 is en 63 kilo weegt, vluchtte het toilet in en barstte in tranen uit. Ze zegt dat ze haar beklag deed bij de personeelsafdeling, maar dat ze niet de indruk had dat er iets mee gedaan was. Een paar weken later nam ze ontslag.

In oktober, kort nader Razek het bedrijf had verlaten, diende Monica Mitro, een topvrouw voor public relations bij Victoria’s Secret, samen met een voormalig lid van de raad van bestuur bij L Brands een klacht tegen hem in wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat zeggen vijf mensen die vertrouwd zijn met de kwestie. Ze zei tegen collega’s dat ze naar de ex-bestuurder was gegaan omdat ze het hr-departement niet vertrouwt.

De volgende dag meldde het hoofd van hr haar dat ze op administratief verlof werd gestuurd. Onlangs trof ze een financiële schikking met het bedrijf.

Naaktfoto’s

Russell James was een van de favoriete fotografen van Victoria’s Secret. Het bedrijf betaalde hem soms tienduizenden dollars per dag, blijkt uit contracten die The New York Times kon inkijken.

Aan het eind van fotosessies met modellen vroeg James soms of ze naakt wilden poseren, zeggen modellen en executives bij L Brands. James was populair; hij verstond de kunst vrouwen op hun gemak te stellen. Hij had ook een hechte band met Razek. De vrouwen stemden vaak in.

De naaktfoto’s stonden los van de contracten die de modellen hadden met Victoria’s Secret, wat betekende dat ze niet betaald werden voor het extra werk. In die sector “gebruikt iedereen hun invloed om iets gedaan te krijgen”, zegt Alyssa Miller, het model. “Bij Russell was dat meisjes naakt doen poseren voor zijn boeken en portretreeksen.”

In 2014 publiceerde James een duur boek, Angels, waarin ook een paar van de naaktfoto’s stonden. De vrouwen hadden ermee ingestemd dat de foto’s in het boek gebruikt werden, zegt Martin Singer, een advocaat van James.

Twee versies van het boek worden momenteel op de website van James verkocht voor 1.800 en 3.600 dollar. Victoria’s Secret organiseerde een lanceringsmomentje voor Angels tijdens de modeweek van New York in 2014. Aanwezigen waren enkele supermodellen en de CEO van het bedrijf destijds, Sharen Turney.

“Dit boek biedt een ongeziene en persoonlijke blik op sommige van de meest intieme portretsessies van James”, staat op de cover. De tekst vermeldt ook dat James veel van de vrouwen leerde kennen tijdens de vijftien jaar dat hij voor Victoria’s Secret werkte. “De lezer wordt meegenomen op een voyeuristische reis door de wereld van subtiele provocatie.”

Op een bepaald moment werd een postergrote versie van een van de foto’s in het boek opgehangen in een winkel van Victoria’s Secret in Las Vegas. De agent van het model klaagde bij Victoria’s Secret dat de foto daar hing zonder de toestemming van zijn cliënt. Ook James klaagde erover, en vroeg om het beeld weg te halen, zegt Singer. De foto werd verwijderd.

Richard Branson

In 2010 werd Alison Nix, een 22-jarig model dat af en toe voor Victoria’s Secret gewerkt had, uitgenodigd op een evenement om geld op te halen voor de liefdadigheidsorganisatie van Richard Branson, de baas van Virgin Group. Het vond plaats op het privé-eiland van Branson in de Caraïbische Zee. Het evenement, georganiseerd door Branson en James, werd live gestreamd en pakte uit met “sommigen van de meest adembenemende supermodellen ter wereld”.

Nix zegt dat haar agent haar verteld had dat als ze wilde deelnemen aan het volledig kosteloze reisje, ze ook naaktfoto’s op het strand moest laten nemen door James. Ze zei dat dat oké was voor haar. Ze had de indruk, vertelt ze, dat “als Russell het voor je heeft, je ook voor Victoria’s Secret kunt gaan werken”.

Volgens Singer heeft zijn cliënt geen invloed op wie Victoria’s Secret rekruteert als model. Hij zegt dat modellen niet al dan niet naakt moesten poseren voor foto’s. Volgens hem had James ermee ingestemd de naaktfoto’s te maken op het eiland op vraag van de modellen en hun agenten, “als een gunst en uit professionele beleefdheid”.

Nix noemt de beweringen van Singer “absurd”. Ze zegt dat zij en andere modellen die erbij waren rijkelijk van alcohol voorzien werden en aangemaand werden zich onder de mannen te mengen, onder wie ook Branson. “We werden naar het eiland gebracht, en al die rijke mannen flirtten met ons”, herinnert ze zich. Ze zegt dat de modellen zichzelf de vraag stelden: zijn wij hier als chique hoeren of voor de liefdadigheid?

Op de laatste dag op het eiland, zegt Nix, werden zij en drie andere modellen naakt gefotografeerd door James.

Een woordvoerster van Branson zegt dat hij “niet weet of mensen uitgenodigd waren voor andere redenen” dan fondsenwerving voor liefdadigheid.

Twee foto’s van Nix die dat weekend werden genomen – één in profiel, met de borsten verduisterd maar met haar blote achterste duidelijk zichtbaar – stonden in Angels, met haar toestemming.

Nix kreeg daarna nooit werk van Victoria’s Secret aangeboden. Was ze ontgoocheld? “Eerlijk gezegd had ik weinig verwachtingen na het reisje”, zegt ze. “Ik had wel door dat ik niet geschikt was voor het merk.”

© The New York Times