Turkije en Poetin overleggen over situatie in Idlib nadat 33 Turkse militairen om het leven kwamen

De politie, kustwacht en grensbewaking hebben het bevel gekregen de grenzen niet langer gesloten te houden, meldt persbureau Reuters.

Turkije acht zich niet langer gebonden aan afspraken tussen Europa en Ankara uit 2016. Die voorzien in financiële steun voor Turkije, mits het land zorgt dat de vluchtelingenstroom Europa niet bereikt. Niet alleen heeft Turkije 3,7 miljoen ontheemden uit Syrië binnen de grenzen, het land herbergt ook nog 900.000 mensen die recent op de vlucht zijn geslagen voor het offensief van Assads leger in Idlib tussen het Syrische front en de Turkse grens.

Grootste verlies sinds 2016

Vlak over de Turks-Syrische grens zijn Turkse troepen gestationeerd in observatieposten. Die zijn enkele jaren geleden ingevoerd als onderdeel van een al lang mislukte wapenstilstand, maar de Turken gebruiken de observatieposten ook om Syrische rebellen te steunen die tegen het regime van Bashar al-Assad vechten.

Sinds december hebben Assads troepen met Russische luchtsteun grote delen van Idlib en het aangrenzende Aleppo veroverd op verschillende jihadistische groeperingen en rebellen-fracties die Assads regime aanvallen. Turkse militairen raakten betrokken bij schermutselingen, waardoor de laatste weken al 21 Turkse soldaten omkwamen. Zo escaleerde de situatie steeds verder: het Turkse leger wordt onder vuur genomen en dat leidt tot vergeldingsacties tegen Syrische regeringstroepen.

Donderdag verloor het Turkse leger 33 manschappen bij een luchtaanval in Noord-West Syrië. Sinds Ankara in 2016 betrokken raakte bij de oorlog in Syrië, zijn niet eerder zoveel doden bij een enkele aanval gevallen. Het Turkse zegt te zijn begonnen met “vergelding op alle bekende Syrische doelen”. Er zouden artillerie-aanvallen en bombardementen zijn uitgevoerd, aldus staatspersbureau Anadolu.

Deze escalatie heeft de potentie uit te lopen tot een veel groter, direct militair conflict tussen Turkije en de door Rusland gesteunde Syrische regeringstroepen dan tot dusver het geval was.

Meer dan dertig doden door een bombardement luidt een nieuwe fase in het conflict in. Zeker als het klopt dat Turkse troepen met draagbare raketwerpers schoten op Russische en Syrische gevechtsvliegtuigen, zoals onbevestigde berichten op de Russische staatstelevisie melden. Het bombardement kwam nadat opstandelingen de strategisch gelegen plaats Saraqep terug veroverden op Assads troepen.

Uitgerekend op de dag dat een bombardement – niet duidelijk is of de bommen afkomstig waren van een Syrisch of Russisch gevechtsvliegtuig – zoveel Turkse doden eiste, hielden Ankara en Moskou nieuwe besprekingen over een staakt-het-vuren in Idlib. Eerdere onderhandelingspogingen liepen op niets uit. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft Syrië eerder gesommeerd troepen voor het eind van de maand terug te trekken en waarschuwde dat zijn land anders zal ingrijpen.

Erdogan riep zijn staf in spoedzitting bijeen voor veiligheidsoverleg. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevult Cavusoglu had ook nog telefonisch overleg met secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg. Erdogans woordvoerder Ibrahim Kalin, die een belangrijke rol speelt in de buitenlandse politiek van Turkije, sprak daarnaast met de Amerikaanse nationaal veiligheidsadviseur Robert O’Brien.

NAVO-topman Stoltenberg riep donderdagnacht bij monde van zijn woordvoerder het Syrische regime “en zijn bondgenoot Rusland” op hun offensief in Idlib te staken. Secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres liet weten dat hij de escalatie in het noordwesten van Syrië met “diepe bezorgdheid volgt”. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde dat de Verenigde Staten “naast onze NAVO-partner Turkije staan en blijven roepen om een onmiddellijk einde aan dit walgelijke offensief van het Assad-regime, Rusland en door Iran gesteunde strijdkrachten”.