Minderheidsregering-Wilmès krijgt voor enkele maanden steun (en volmachten) van oppositie om coronacrisis aan te pakken
De huidige federale regering krijgt vanuit de oppositie steun om de coronacrisis aan te pakken. Concreet zullen N-VA, PS, SP.A, Groen, Ecolo, CDH en DéFI volmachten geven voor enkele maanden. Op die manier kan de regering-Wilmès - die geen meerderheid heeft in het parlement - veel sneller beslissingen nemen.
De huidige federale regering is al lange tijd in lopende zaken en heeft geen meerderheid meer in het parlement. Niet evident, want net dat parlement moet stemmen over grote beslissingen die de regering wil nemen. Om de coronacrisis - op het vlak van gezondheid en economie - het hoofd te kunnen bieden, werd deze week naar een oplossing gezocht.
Die oplossing kwam er vanavond. Neen, de regering wordt niet aangepast. De premier en ministers blijven dus op post. Verschillende partijen uit de oppositie - N-VA, PS, SP.A, Groen, Ecolo, CDH en Défi – zullen volgende week het vertrouwen geven aan die huidige regering in het parlement. Op die manier heeft de regering in lopende zaken een meerderheid en kan het aan de slag. Bovendien zullen die partijen volmachten geven, zodat de regering niet voor elke maatregel via het parlement moet gaan.
Deze constructie is meteen het einde van het werk van koninklijk opdrachthouders Patrick Dewael (Open VLD) en Sabine Laruelle (MR). "De partijen zijn boven zichzelf uitgestegen", zei Dewael op een persconferentie. "Ze geven geen blanco cheque. Deze beslissing is beperkt in de tijd (momenteel drie maanden, maar wellicht wordt dat verlengd tot zes maanden, red.) en gaat enkel rond de bestrijding van het coronavirus." De fractieleiders van de partijen die niet in de regering zitten, maar wel steun geven, zullen samenwerken met de regering. "De meeste partijen beseffen dat je geen deel moet uitmaken van de regering om je verantwoordelijkheid op te nemen."
Hoe het verder moet met de échte formatie, is niet meteen duidelijk. "Eerst het coronavirus", klonk het. Al hopen de opdrachthouders wel dat het vertrouwen tussen de partijen de komende maanden zal groeien. "Als de regering nu kan overgaan tot daadkracht, kan je ook de basis leggen om verdere onderhandelingen mogelijk te maken."
Bekijk hier de volledige persconferentie en lees verder onder de video:
"Dit is een voorlopige doorbraak in de politieke crisis van ons land", zegt VRT NWS-journalist Pieterjan De Smedt. "Op vlak van het coronavirus zal die regering nu slagkrachtig kunnen optreden. Welke partij zal verhinderen dat er beslissingen worden genomen in functie van de bevolking? Als er geen oplossing kwam, zou er een woede ontstaan bij de bevolking."
Bekijk hier meer uitleg van onze politiek expert Pieterjan De Smedt en lees verder onder de video:
Premier Wilmès reageert tevreden. "De regering erkent de grote verantwoordelijkheid die dit akkoord met zich meebrengt", schrijft ze op Twitter. "We zijn plichtsbewust en bereid te werken in het belang van alle Belgen. De ploeg, gesteund door een grote unie, is opgewassen tegen de uitdagingen die wachten."
Geen noodregering
Eerder deze week werd nog gepraat over een noodregering waar zowel de PS als de N-VA deel van zouden uitmaken. Opvallend, aangezien die twee partijen in de regeringsvorming niet meer door één deur konden. Gisterenavond zaten de voorzitters van N-VA, PS, SP.A, MR, Open VLD en CD&V samen voor zo'n regering, zonder resultaat.
Vanochtend veranderden de Franstalige partijen hun mening. Zij zagen zo'n noodregering niet (meer) zitten. Volgens de N-VA komt dat omdat er bij de PS interne weerstand is om te regeren met de N-VA en omdat de MR Sophie Wilmès niet kwijt wil als premier. Bij de PS is een ander verhaal te horen. Zij vinden dat de regering het momenteel goed aanpakt en vinden dat er geen tijd moet worden verloren met nieuwe ministers en kabinetten.
Wat is dat nu, zo'n "regering met volmachten"?
Het parlement kan de regering extra macht geven met een “bijzondere machtenwet”, legt hoogleraarJan Velaers (Universiteit Antwerpen) uit. Die moet met een meerderheid worden goedgekeurd in het parlement. Daarna kan de regering beslissingen nemen los van het parlement, en zo sneller knopen doorhakken, bijvoorbeeld om economische maatregelen te nemen tegen de coronacrisis.
De bijzondere machtiging van de regering bestaat maar voor een tijdje, in het verleden was dat meestal voor zes maanden. De laatste keer dat de regering bijzondere machtigingen kreeg, was in 1996 onder Jean-Luc Dehaene. Het parlement houdt ook een deel van de controle. Het geeft bij het begin zelf de “volmacht” aan de regering, kan bijvoorbeeld tussentijds toezicht vragen, en moet nadien alle beslissingen van de regering bekrachtigen.