Hongarije, Polen en Tsjechië veroordeeld voor niet uitvoeren van Europese spreidingsplan voor migranten
Hongarije, Polen en Tsjechië zijn door het Europees Hof van Justitie veroordeeld omdat ze het Europese spreidingsplan voor migranten en vluchtelingen uit 2015 niet hebben nageleefd. De drie landen noemden het plan onder meer een gevaar voor de binnenlandse veiligheid, maar dat argument veegde het Hof van tafel.
In 2015, in volle migratiecrisis, keurde de Europese Raad via twee besluiten een spreidingsplan goed om de grote toevloed aan migranten en vluchtelingen in Griekenland en Italië over alle Europese lidstaten te verspreiden. Een eerste besluit van de Raad betrof 40.000 migranten en vluchtelingen. Later dat jaar werd een tweede besluit goedgekeurd voor de opvang van nog eens 120.000 migranten en vluchtelingen.
Hongarije, Polen en Tsjechië weigerden het spreidingsplan echter uit te voeren en migranten en vluchtelingen uit Griekenland en Italië op te nemen. Het Europees Hof van Justitie heeft de drie landen daarom veroordeeld. Polen en Tsjechië werden veroordeeld voor het niet uitvoeren van beide besluiten, Hongarije enkel voor het tweede (over de 120.000). Op het eerste besluit had Hongarije nog een uitzondering gekregen.
Gevaar voor binnenlandse veiligheid
"Ter uitvoering van deze besluiten heeft Polen in december 2015 meegedeeld dat 100 personen snel op zijn grondgebied konden worden herplaatst. Het heeft die personen vervolgens echter niet daadwerkelijk herplaatst en heeft verder ook geen enkele toezegging tot herplaatsing meer gedaan. Hongarije heeft nooit meegedeeld hoeveel personen ter uitvoering van het bindende herplaatsingsbesluit op zijn grondgebied konden worden herplaatst en heeft geen enkele herplaatsing verricht. Tsjechië, ten slotte, heeft ter uitvoering van de herplaatsingsbesluiten in februari en mei 2016 meegedeeld dat 50 personen op zijn grondgebied konden worden herplaatst. Vanuit Griekenland zijn daadwerkelijk 12 personen herplaatst, maar Tsjechië is daarna geen enkele verbintenis tot herplaatsing meer aangegaan", oordeelde het Hof.
De drie landen argumenteerden onder meer dat het asielbeleid en de bescherming van de binnenlandse veiligheid de verantwoordelijkheid van de lidstaten zelf is. Ze noemden het spreidingsplan een gevaar voor hun nationale veiligheid en de openbare orde op hun grondgebied. Maar het Europees Hof veegt dat argument van tafel. Volgens het Hof kunnen de landen die argumenten enkel inroepen "na een onderzoek per geval, gebaseerd op onderling overeenstemmende, objectieve en nauwkeurige gegevens die konden doen vermoeden dat de betrokken aanvrager een actueel of potentieel gevaar vormde".
Voorlopig geen sanctie
Het spreidingsplan - dat dus uit twee aparte besluiten van de Raad bestond - was maar twee jaar geldig, tot september 2017. De veroordeling door het Hof is daarom in eerste instantie een formele kwestie. De Europese Commissie, die de drie landen voor het Hof had gedaagd, beslist nu over het gevolg dat aan het arrest gegeven wordt. Op basis van dit arrest kan ze bijvoorbeeld een nieuwe procedure bij het Hof starten om de drie landen tot een financiële sanctie te veroordelen. "Maar het kader waarin dit spreidingsplan actief was, is dus verstreken. Hoe dit nu verder moet worden aangepakt, lijkt dan ook voer voor juristen", luidt het bij het Hof.