De Nationale Veiligheidsraad zat zeven uur lang samen, de persconferentie over de exitstrategie begon dan ook met een forse vertraging. Communiceren na 22.00 uur vindt viroloog Marc Van Ranst geen optimale aanpak om de boodschap over te brengen naar de bevolking. 'Maar, het is nu zo', zei hij in de studio van VTM Nieuws. De opgestelde adviezen zijn volgens hem niet te ingewikkeld voor interpretatie. 'We zijn stilaan gewend om dit zo te doen. Men kan naar de buurlanden (Frankrijk en Nederland, red.) kijken waar persconferenties wel op “een deftig, afgesproken uur” van start gaan. Dat maakt het netto wel beter, maar bon, het is nu zo', zei hij.

'Veiligheidsmaatregelen blijven naleven'

De cijfers tonen volgens de premier aan dat de verspreiding van covid-19 in België kon worden afgeremd. 'Maar het is nog niet verdwenen', zei ze. 'Het is absoluut noodzakelijk dat de veiligheidsmaatregelen ook tijdens de afbouwfase worden nageleefd.'

De premier eerde het zorgpersoneel, en iedereen die zijn best deed om het land draaiende te houden. 'Ik dank iedereen die de instructies heeft gevolgd, ook toen ze bijna ondraaglijk werden', zei Wilmès.

Het is volgens de premier onmogelijk om garanties te geven over de maatregelen. 'We zullen jullie zo veel mogelijk duidelijke perspectieven proberen te geven, maar garanties zijn onmogelijk', zei ze. Dat komt omdat België nog nooit in deze situatie gezeten heeft. Alles blijft afhankelijk van de verdere verspreiding van het virus. 'Ons werk gebeurt op basis van hypothesen en voorspellingen. Niemand kan met zekerheid zeggen wat er morgen zal gebeuren.' Ze drukt de bevolking op het hart dat alle maatregelen voorlopig zijn, en dat ze geen garanties kan bieden. 'Dat zorgt voor een moeilijk evenwicht', zei Wilmès.

De premier bleef erbij dat de inperkingsmaatregelen nodig waren. 'Alle simulaties bevestigen ons dat het de juiste beslissing was. Als we deze maatregelen niet hadden genomen, of als we er te vroeg mee waren gestopt, hadden we ons doel niet kunnen bereiken.'

Het doel is nog steeds om de gezondheidsdiensten niet te overbelasten, en uit de dagelijkse cijferupdates blijkt dat het aantal ziekenhuisopnames daalt. 'We zijn erin geslaagd om de curve van ziekenhuisopnames af te vlakken en zo een oververzadiging van de ziekenhuizen te voorkomen', zei Wilmès. Enkel als de neerwaartse trend de komende weken doorgezet wordt, kan een afbouw worden overwogen.

Exitstrategie

De exitstrategie steunt op drie zekerheden. Het proces zal progressief zijn en in fasen verlopen. Daarnaast zal het ook evolutief zijn, bepaalde maatregelen kunnen aangepast worden in functie van de verspreiding van het virus. Ten slotte is het proces niet-definitief. De regering sluit niet uit dat er een stap terug zal moeten gezet worden als het virus opflakkert. Het plan wordt gradueel uitgevoerd, en elke overgang naar een nieuwe fase gebeurt op basis van een aantal criteria: de verspreiding van het virus, het aantal ziekenhuisopnames en de verzadiging van intensieve zorg. 'De overgang van de ene fase naar de andere zal bevestigd worden, a priori één week voor de verwachte datum', zei de premier.

De prioriteit van de overheid blijft de gezondheid, maar volgens Wilmès moet er ook rekening gehouden worden met het welzijn van de bevolking en de economische vitaliteit. 'We moeten ook onze verantwoordelijkheid opnemen voor onze kinderen, en het onderwijs.'

Maatregelen

Bekijk hier een overzicht van alle nieuwe maatregelen.

De premier herhaalde de regels die nog steeds van toepassing blijven. Het blijft belangrijk om het aantal sociale contacten zo laag mogelijk te houden en de sociale afstand te houden. Handhygiëne blijft van kracht, evenals het gebruik van papieren zakdoeken, thuisblijven als je ziek bent en niezen of hoesten in de elleboog.

Mondmaskers zullen 'een sleutelrol spelen' in de afbouwstrategie en worden aangeraden op openbare plaatsen, ook al zijn ze op zich niet voldoende. Vanaf 4 mei is het dragen van een mondmasker verplicht op openbaar vervoer voor mensen ouder dan 12 jaar, een maatregel waar De Lijn en NMBS eerder al op hamerden. Mondmaskers zullen ook worden gebruikt op de werkvloer, wanneer een sociale afstand niet gegarandeerd kan worden. De overheid zal een gratis masker voorzien voor elke burger.

Omdat het openbaar vervoer intensiever gebruikt zal worden tijdens de afbouwfase, zal het aanbod progressief vergroot worden, om klaar te zijn tegen 4 mei. De overheid raadt aan om piekuren te vermijden, en zo veel mogelijk gebruik te maken van eigen middelen voor verplaatsingen.

Fase 1

De eerste fase van de afbouwstrategie gaat over zaken die vanaf 4 mei van kracht kunnen zijn. 'Ik spreek in de voorwaardelijke wijze, want alles hangt af van de gezondheidssituatie in het land', zei de premier. Stoffen - en garenwinkels mogen vanaf 4 mei de deuren openen, om het zelf maken van mondmaskers mogelijk te maken. Ook hier zullen de regels van sociale afstand gelden.

Ook alle niet-essentiële bedrijven mogen de deuren vanaf 4 mei openen, ook als de sociale afstand niet gegarandeerd kan worden. Dan moet er wel voldaan worden aan de sectorale afspraken, om het gebrek aan social distancing te compenseren.

Iedereen die onder één dak woont, mag vanaf 4 mei afspreken met maximaal twee andere personen. Dat moet buiten en met respect voor de sociale afstand. Sporten, zoals tennis, atletiek, vissen, golf en kajak bijvoorbeeld mag, als dat in openlucht kan doorgaan en als er geen fysiek contact is. Toegang tot sportinfrastructuur zoals een kleedkamer blijft verboden.

Een week later, vanaf 11 mei, mogen de winkels terug openen. Dat is een week vroeger dan het voorlopig advies van de Groep Experts belast met de Exitstrategie (GEES). 'Dit laat toe dat alle winkels tegelijk open kunnen gaan, zonder discriminatie op basis van grootte of sector', zei Wilmès. De voorwaarden van de heropening moeten nog besproken worden.

Fase 2

De tweede fase gaat in vanaf 18 mei. Vanaf dit moment wordt onderzocht of 'contactberoepen', zoals bijvoorbeeld kappers, opnieuw kunnen opstarten. De heropening van musea wordt op de planning geplaatst voor 18 mei. Er wordt onderzocht of bezoek bij mensen thuis opnieuw wordt toegelaten, en of er meer volk aanwezig mag zijn op huwelijken of begrafenissen. Sportclubs zullen opnieuw trainingen mogen organiseren in de openlucht. Er wordt ook bekeken of daguitstappen mogelijk zijn, of een bezoek aan een tweede verblijf. Het hernemen van de lessen zal zeer progressief gebeuren.

Fase 3

Vanaf 8 juni gaat de derde fase in. Er wordt onderzocht of de horeca en cinema kan heropenen. Er is nog geen beslissing gevallen over reizen en evenementen in de zomer. Over jeugdkampen moet eind mei een beslissing vallen. Massevenementen zijn uitgesloten tot minstens 31 augustus.

Testen

Testen worden voorbehouden voor mensen die symptomen vertonen, zorgpersoneel, en mensen die in contact kwamen met een besmet persoon. 'De capaciteit van ons laboratoria zal tegen 4 mei 25.000 testen bevatten, en dat wordt opgetrokken naar 45.000', zei Wilmès. Ze benadrukt dat er voldoende voorraad medisch materiaal op voorraad is.

Om ervoor te zorgen dat Brussel, Vlaanderen en Wallonië op dezelfde lijn zitten qua tracing, komt er een interfederaal centrum voor track and trace.

'Lange periode van transitie''We wisten al lang dat dit afbouwproces moeilijk zou worden, daarna hebben we een lange periode van transitie voor de boeg', zei de premier. 'Het moet duidelijk zijn dat niet alles op korte of zelfs middellange termijn opnieuw open zal kunnen.'

Ontvang een melding bij belangrijke nieuwsupdates via de dS nieuwsapp:

Mis geen enkele update

Volg al onze scherpe en betrouwbare updates op elk moment van de dag in onze app dS Nieuws

Schrijf u in op de dagelijkse coronanieuwsbrief: