Verlost corona ons van de files of wordt het net erger?
Vanaf maandag gaan we opnieuw met een pak meer mensen aan het werk. Wellicht zal het dus weer drukker zijn op de weg en op het openbaar vervoer , maar op de bussen en trams mag het ook niet té druk worden. Enkele steden hebben zich al voorbereid: ze leggen bijvoorbeeld méér fietspaden aan. Om extra autofiles te vermijden.
Verkeersexpert Hajo Beeckman verwacht dat het effect van corona op het openbaar vervoer groot zal zijn. "Het zal lang voelbaar zijn", zegt hij in "De wereld vandaag" op radio 1. "Wellicht totdat er een vaccin is. Veel mensen zullen bus, tram, metro en trein proberen te vermijden. Omdat ze liever geen mondmasker dragen bijvoorbeeld." Op het openbaar vervoer moet je vaak ook allerlei oppervlaktes aanraken zoals een paal om je vast te houden of een halteknop om af te stappen. Ook dat kan mensen afschrikken.
"De metro in de Chinese stad Shanghai verloor na de lockdown 40 procent van haar reizigers", zegt Beeckman. "Tegelijkertijd was er een pak meer autoverkeer, zelfs meer dan in dezelfde periode in 2019." Vanaf maandag zal duidelijk worden of dat ook bij ons het geval zal zijn. "Veel werkgevers en werknemers hebben nu de voordelen van het thuiswerken ontdekt", zegt Beeckman. "Wellicht blijft dat iets wat veel mensen zullen blijven doen, maar dat zal nooit voor 100 procent van het werk kunnen. Zo’n 60 procent van de bevolking heeft een job waarbij je niet thuis kúnt werken. Die moeten sowieso terug de baan of de trein op."
Bovendien is niet voor iedereen de trein of fiets een alternatief. "Onder meer door onze lintbebouwing hebben we vrij lange pendelafstanden in Vlaanderen", zegt Beeckman. "Daar verwachten we dus meer automobiliteit." Niet dat er vanaf volgende week ineens weer lange ochtend-en avondfiles zullen staan. Daarvoor is het verkeersvolume nog steeds veel te laag, maar aan de vele werkzaamheden op onze snelwegen zal het in de volgende weken wel flink drukker worden.
Structurele verandering in de steden
In de steden is er wel ruimte voor structurele verandering. "In Brussel bijvoorbeeld was al eerder beslist om van de Vijfhoek een woonerf te maken. Nu komen er extra fietspaden bij en daar moeten rij- of parkeerstroken voor auto’s voor wijken", zegt Beeckman. "Eigenlijk voert het gewest Brussel nu versneld uit wat het volgens haar plannen eigenlijk pas in de volgende jaren zou doen. Een vergelijkbare beweging zie je gebeuren in New York, Milaan en Parijs." Niet toevallig zijn dat vaak steden met politieke meerderheden die al langer plannen in de kast hadden liggen om op termijn de fiets en de voetganger méér ruimte te geven, ten nadele van de auto. Niet n.a.v. corona maar wel om de stadsstraten terug te geven aan de bewoners en om de vervuiling door het autoverkeer tegen te gaan. Zo gaat Milaan het project "strade aperte" (open straten) snel uitvoeren: 35 kilometer extra fietsroutes en maximaal 30 kilometer per uur voor auto's die de stad inrijden.
Een soortgelijk verhaal is er in Gent. "Dat is een stad waar al veel aandacht is voor kwetsbare weggebruikers. Daar gaan ze vooral onderzoek doen naar het invoeren van meer woonerven", zegt Beeckman.
In Brugge staat dan weer een interessant experiment op stapel. "Ze vrezen er te veel volk als de winkels weer opengaan, dus gaan ze winkelstraten autovrij maken. Voetgangers gebruiken de volledige straat. De voetpaden zullen worden voorbehouden voor wie staat aan te schuiven om een winkel binnen te gaan." Ook Kortrijk en Oostende broeden op dergelijke voorstellen.
