Veel bedrijven gaan opnieuw aan de slag: keren ook de files op onze wegen weer?

Voor alle duidelijkheid: veel bedrijven zijn in de afgelopen periode met strenge coronamaatregelen helemaal niet met hun activiteiten gestopt. Alleen staan die tot nu toe vaak op een laag pitje. Door de coronacrisis consumeren mensen veel minder.

Een groot deel van de Vlaamse ondernemingen is bovendien afhankelijk van de export. Omdat de crisis mondiaal is, ontvangen ze minder bestellingen voor diensten en goederen. Daarom hebben veel bedrijven hun omzet zien teruglopen en bevinden zich momenteel 1 miljoen werknemers in tijdelijke werkloosheid.

Vanaf vandaag gaan de bedrijven dus weer “open”. Maar, zei hoofdeconoom Bart Van Craeynest van werkgeversorganisatie VOKA gisterochtend nog in het VRT-radionieuws, “je kan de economie niet simpelweg met een druk op de knop weer opstarten”. Dat zal heel geleidelijk gaan en is onder meer afhankelijk van de actuele vraag naar producten en de versoepeling van de coronamaatregelen in België en in het buitenland. 

Van de 1 miljoen tijdelijke werklozen in ons land werken er in normale omstandigheden 250.000 in sectoren die vandaag nog dicht blijven. Denk aan de horeca en grote delen van de detailhandel. Volgens een enquête van VOKA bij haar leden zullen morgen van de 750.000 mensen die in principe wel aan het werk kunnen slechts 150.000 mensen weer écht actief worden, zowat 20 procent dus. 

Echter, bij veel bedrijven blijft thuiswerk de norm. Slechts een deel van die werknemers zal je vandaag weer op de weg of in het openbaar vervoer zien. Grote productiebedrijven zoals Volvo Cars – dat vandaag ook weer aan de slag gaat – moeten het dan weer hebben van veel mensen die fysiek op de werkvloer aanwezig zijn.

Op basis van de inschatting van VOKA zullen er vandaag dus in elk geval duizenden auto’s en vrachtwagens extra de weg op gaan. Daar moet je nog bijtellen: de mensen die in de afgelopen weken aan het telewerken waren en nu met mondjesmaat weer naar de werkvloer terugkeren. Bovendien zullen er ook weer méér bussen, trams, metro’s en treinen rijden, maar sommige pendelaars zullen het openbaar vervoer links laten liggen uit angst voor besmetting of omdat ze nog geen (verplicht) mondmasker hebben. Die stappen dan… in de auto. Of op de fiets.

Zet je dat af tegen de tellingen van het verkeerscentrum van vorige week maandag, dan zitten we momenteel nog niet eens aan de helft van de normale drukte van voor de coronamaatregelen. In de werkweek van 18 tot 23 april was er 58 procent minder autoverkeer en 18 procent minder vrachtvervoer over de weg in vergelijking met begin maart. In de werkweek van 25 april zal er wel een toename zijn geweest. Die cijfers krijgen we morgen. 

Als je echter alles bij elkaar telt, dan is de kans dat er vandaag grote structurele files zullen staan, weinig waarschijnlijk. Hier en daar kan het aan de gebruikelijke knelpunten wel wat drummen worden. Ook zal het langer aanschuiven zijn op plaatsen waar er door grenscontroles en werkzaamheden minder rijstroken zijn, zoals op de E314 in Leuven en op de E17 bij Gentbrugge en Zwijndrecht. De avondspits is trouwens een periode van de dag waar er naast het pendelverkeer ook veel mensen voor vrije tijd of een winkelbezoek op weg zijn. Veel winkels zijn nog dicht.

Krijgen we dan later in mei of volgende maand dan wél weer files? Dat is in principe mogelijk maar het zal traag gaan. Onder voorbehoud gaan op 11 mei alle winkels weer open. Dat veroorzaakt niet alleen meer verplaatsingen bij consumenten, maar ook in de logistieke sector. In de tweede helft van mei ontvangen de scholen gradueel weer meer leerlingen. 

De drukte op de weg is echter een perfecte afspiegeling van de economische en maatschappelijke activiteit in ons land. Het kan volgens economen nog tot na de zomer duren voor we terugkeren naar de situatie van voor de coronamaatregelen. Afhankelijk van het tempo van de eventuele heropleving van de globale economie kan dit zelfs nog jaren in beslag nemen.