Nu de overheidsmaatregelen stilaan versoepeld worden, lijkt het ergste van de coronacrisis achter de rug. Maar psychiatrische centra bereiden zich voor op een golf. “Zo vertelde een collega in een Antwerps ziekenhuis dat de stijging van het aantal patiënten met ernstige psychiatrische klachten op de spoeddienst verbazingwekkend groot is”, zegt psychiater Liva De Picker van UPC Duffel en UAntwerpen. Een collega zag afgelopen week wel drie ernstig psychotische patiënten tijdens één enkele nachtshift.”

Ook in het UPC zelf is er sprake van een toename. “De bezetting van de acute bedden op de gesloten opnamedienst neemt drastisch toe”, zegt psychiater en hoogleraar Manuel Morrens. “De ernst van het ziektebeeld van de opgenomen patiënten is ook veel groter dan in normale omstandigheden.”

Depressie en psychoses

De coronacrisis is voor velen mentaal zwaar: onrust over het besmettingsgevaar, isolement, druk op telewerkende jonge ouders en angst voor de economische gevolgen weegt op het psychisch welbevinden. Maar het virus kan ook een rechtstreekse impact hebben op ons brein. “Het virus kan ons létterlijk psychisch ziek maken, en bijvoorbeeld een depressie of psychose uitlokken”, zegt Morrens. “Dit bleek al bij vorige historische pandemieën zoals de Spaanse griep (1918-19), maar ook bij recentere epidemieën van andere coronavirussen zoals SARS en MERS.”

Daarom zullen UPC Duffel en de onderzoeksgroep psychiatrie CAPRI van de UAntwerpen een grootschalig onderzoeksproject. Het aantal opnames binnen het psychiatrische zorgnetwerk Antwerpen zal nauwgezet in kaart worden gebracht. Bovendien zullen alle patiënten die het komende jaar in UPC Duffel opgenomen worden (ongeveer 1500) getest worden op de aanwezigheid van antistoffen tegen het coronavirus.

“Als de voorbije periode ons één ding kan leren, is het dat op tijd beginnen met monitoren, testen en maatregelen nemen, loont” zegt De Picker. “De psychiatrische ziekenhuizen zullen zich moeten aanpassen aan de nakende golf van ernstige psychiatrische ziektebeelden, anders zullen ook zij overspoeld worden. Hopelijk kunnen we via dit onderzoek op tijd aan de alarmbel trekken.”