Bizarre nieuwe soort schimmel ontdekt dankzij Twitter en genoemd naar het socialemediakanaal

Bioloog en hoogleraar Ana Sofia Reboleira van het Natuurhistorisch Museum van Denemarken en de Københavns Universitet was door Twitter aan het scrollen toen ze op een foto terechtkwam die gedeeld was door haar Amerikaanse collega Derek Hennen van Virginia Tech. Het was een foto van een Amerikaanse miljoenpoot en de geoefende ogen van Reboleira bespeurden een paar kleine vlekjes op de miljoenpoot die bij haar een lichtje deden branden.

"Ik zag iets dat eruit zag als schimmels op de buitenkant van de miljoenpoot. Tot dan toe waren deze schimmels nog nooit gevonden op Amerikaanse miljoenpoten", zo zei ze. "En dus ging ik naar mijn collega en toonde hem de foto. Onmiddellijk daarna zijn we naar de verzamelingen van het museum gelopen en beginnen graven."

Samen met haar collega Henrik Enghoff ontdekte Reboleira verschillende specimens van dezelfde schimmel op een paar van de Amerikaanse miljoenpoten in de enorme collectie van het Natuurhistorisch Museum - schimmels die nog nooit eerder tevoren gevonden waren op Amerikaanse exemplaren. Dat bevestigde het bestaan van een tot dan toe onbekende soort van Laboulbeniales - een orde van kleine, bizarre en grotendeels onbekende parasitaire schimmels die insecten en duizendpoten aanvallen. 

Specimens van miljoenpoten in de verzameling van het Muséum nationale d'histoire naturelle in Parijs bevestigden het bestaan van de nieuwe soort en de nieuwe parasitaire schimmel heeft nu de officiële Latijnse naam Troglomyces twitteri gekregen.

Ana Sofia Reboleira wees erop dat de ontdekking een voorbeeld is van hoe het delen van informatie op sociale media volledig onverwachte resultaten kan opleveren. 

"Voor zover we weten is dit de eerste keer dat een nieuwe soort ontdekt is op Twitter. Het benadrukt het belang van deze platformen voor het delen van onderzoek - en dat men daarmee in staat is tot nieuwe resultaten te komen", zei ze. "Ik hoop dat het professionele en amateur-onderzoekers zal motiveren om meer gegevens te delen via sociale media. Dit is iets dat meer en meer overduidelijk is geworden tijdens de coronavirus crisis, een periode waarin veel mensen verhinderd zijn om in het veld of in laboratoria te geraken."

Reboleira gelooft dat sociale media in het algemeen een steeds grotere rol spelen in onderzoek. 

Ze benadrukte anderzijds wel dat het resultaat mogelijk werd gemaakt door het feit dat ze toegang had tot een van de grootste biologische verzamelingen ter wereld.

"Dankzij onze enorme museumcollectie was het relatief eenvoudig om te bevestigen dat we inderdaad naar een soort keken die volledig nieuw was voor de wetenschap. Dat toont aan hoe belangrijk museumcollecties zijn. Er verbergt zich nog veel meer in deze collecties dan we weten", zei Reboleira.  

De entomologische verzameling - letterlijk de verzameling van de insecten maar historisch gezien werd het begrip ruimer opgevat en omvatte het ook exemplaren van andere op het land levende geleedpotigen zoals spinnen en duizend- en miljoenpoten, en zelfs aardwormen en slakken - van het Natuurhistorisch Museum van Denemarken is een van de grootste ter wereld met meer dan 3,5 miljoen op spelden bewaarde exemplaren en minstens even veel in alcohol geconserveerde insecten. Ze omvat zo'n 100.000 soorten van de in totaal 1,3 miljoen beschreven soorten. 

De schimmels van de orde Laboulbeniales zien eruit als kleine larven. De labouls zoals ze ook genoemd worden, zitten in een aparte klasse, de Laboulbeniomycetes, omdat ze op de buitenkant van hun gastorganismen leven en zelfs op specifieke delen van hun lichamen. 

De schimmel zuigt voeding uit zijn gastheer door het schild ervan te doorboren met een speciale zuigstructuur, en de andere helft van de schimmel steekt boven het schild uit. 

De meeste Laboulbeniale-schimmels vallen insecten aan maar zo'n 30 verschillende soorten hebben het gemunt op miljoenpoten. Het grootste deel daarvan werd pas ontdekt na 2014.  Volgens Reboleira zijn er waarschijnlijk een groot aantal die nog niet ontdekt zijn, maar er wordt erg weinig onderzoek naar gedaan. 

Ook is er niet veel bekend over hun biologie, zei Reboleira, die van het onderzoek van deze schimmels haar dagtaak heeft gemaakt. Ze denkt dat deze schimmels ons niet alleen meer kunnen leren over de insecten waarop ze leven, maar ook over de mechanismen achter het parasitisme zelf, de relatie tussen parasieten en hun gastheren. 

Daarnaast hoopt ze dat het onderzoek ook bruikbare kennis zal opleveren over parasieten die de mens aanvallen en die schadelijk kunnen zijn voor de menselijke gezondheid. 

De studie van Reboleira en Enghoff en hun Spaanse collega Sergi Santamaria van de Universitat Autònoma de Barcelona is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift MycoKeys. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de Københavns Universitet, de Universiteit van Kopenhagen.