KU Leuven boekt hoopvolle resultaten in zoektocht naar coronavaccin: "We zijn op de goede weg"
Professor Johan Neyts van de KU Leuven heeft samen met zijn team goede resultaten geboekt in de zoektocht naar een vaccin tegen het coronavirus. Uit de eerste proeven op hamsters blijkt dat één van de vaccins die ze testen, goede bescherming biedt. De tests moeten nu nog herhaald worden, en daarna kan het kandidaatvaccin op mensen getest worden. "We hebben goede hoop dat we op de goede weg zijn", vertelt hij aan VRT NWS. Wereldwijd zijn er ruim 100 kandidaat-vaccins die onderzocht worden.
Concreet zijn Neyts en zijn team vertrokken van het bestaande vaccin tegen gele koorts. "Dat vaccin bestaat al meer dan 80 jaar en is in die tijd al aan een miljard mensen toegediend", zegt de professor. Het lijkt misschien vreemd om van een ander vaccin te beginnen, maar daar zijn goede verklaringen voor. "Het is een heel werkzaam en erg veilig vaccin", benadrukt Neyts. "En we weten dat één spuitje voor de rest van het leven afweer opbouwt."
Zonder al te technisch te worden, werkt het als volgt: In januari is de genetische code van het coronavirus gepubliceerd. Ook de genetische code van het gele koorts-vaccin is al langer bekend. Het team van Neyts plakt een stukje van de genetische code van het coronavirus in de code van dat vaccin tegen gele koorts.
"Zo hopen we dat we met dat nieuwe vaccin afweer opbouwen tegen het coronavirus én dat het mogelijk zal zijn om met één spuitje een heel lange immuniteit te doen ontstaan", legt Neyts uit.
De wetenschappers zijn zo tot 7 kandidaat-vaccins gekomen. "Je kunt niet al je eitjes in één mandje leggen", zegt Neyts. Eerst hebben ze die vaccins op muizen getest, maar dat was niet zo succesvol. "Het probleem bij muizen is dat het virus zich niet of nauwelijks verspreidt in de longen. Je kunt dus heel moeilijk onderzoeken of het vaccin werkt." Daarom is het team overgeschakeld op hamsters. "We zijn als een van de eersten ter wereld met hamsters aan de slag gegaan."
We hopen dat het mogelijk zal zijn om met één spuitje een heel lange immuniteit te doen ontstaan
En dat bleek een betere keuze te zijn. "De dieren ontwikkelen effectief een longontsteking als we ze infecteren", zegt Neyts. "Als we in een kooi een geïnfecteerd dier zetten bij een niet-geïnfecteerd dier, dan zien we dat het virus wordt overgezet. Dus dat is interessant om de werkzaamheid te controleren van een vaccin." Van de 7 kandidaat-vaccins is er eentje dat echt goed lijkt te werken.
Lees verder onder de video waarin professor Neyts uitlegt waarom ze het gele koorts-vaccin als startpunt hebben gekozen:
Test op mensen
De volgende stap in het onderzoek is eerst om alle testen te herhalen. Daarna kan het kandidaatvaccin op mensen getest worden. "We zijn optimistisch", zegt Neyts. "We denken dat we op schema zitten. We gaan de komende weken nog een aantal testen herhalen. In de loop van juni komen we naar buiten met een publicatie. We hebben goede hoop dat we op de goede weg zijn."
We denken dat we op schema zitten
Neyts en zijn team zijn verre van de enigen die aan een coronavaccin werken. "Ik denk dat het van belang is om met een groot peloton aan de start te komen", zegt Neyts daarover. "We weten dat 9 op de 10 kandidaat-vaccins afvallen bij menselijke testen. Nu zijn er wereldwijd een 120-tal kandidaten om op mensen getest te worden. Als 90 procent af valt, blijven we nog over met een tiental vaccins."
Dat zal volgens Neyts nodig zijn. "Je hebt verschillende types van vaccins nodig", zegt hij. "Soms blijkt als een vaccin op de markt is dat het soms toch niet zo fantastisch werkt en dat een ander vaccin het beter doet, dan is het goed dat er nog anderen op de markt zijn." Verschillende vaccins betekent ook verschillende producenten. "Ook dat zal nodig zijn als we de hele wereldbevolking willen bereiken."
Het blijft wellicht wachten tot volgend jaar voor er uiteindelijk een werkend vaccin beschikbaar is.
Lees verder onder de reportage uit "Het Journaal":
Wat is het verschil tussen een vaccin en een geneesmiddel?
Een geneesmiddel geneest wie ziek is. Wie tuberculose heeft, moet antibiotica nemen om te genezen. Antibiotica zijn een medicijn. Een vaccin voorkomt dat iemand ziek wordt. Een vaccin tegen mazelen voorkomt dat iemand mazelen krijgt. En voorkomen is altijd beter dan genezen.
Hoe werkt een vaccin?
Een vaccin bereidt onze afweer, ons immuunsysteem, voor op een aanval door een welbepaald virus. Het doet dat door een aanval te simuleren, met onderdelen of met een afgezwakte versie van dat virus. Door het vaccin in te spuiten maakt ons lichaam antistoffen aan, om het virus aan te vallen. Ons lichaam slaat die antistoffen daarna als het ware op in zijn geheugen. En als we echt in contact komen met het virus, zijn er al antistoffen, en kunnen er ook snel worden bijgemaakt. Ons lichaam verdedigt zich daardoor veel efficiënter, en het virus maakt geen kans.