Israël tegen de wereld, maar hoe geïsoleerd staat Israël eigenlijk?
Hoe zwaar weegt de VN-veroordeling voor Israël?
Het is zeker niet de eerste keer dat de controversiële nederzettingenpolitiek van Israël door de Verenigde Naties wordt veroordeeld. In het verleden gebeurde dat door de Algemene Vergadering, waarin alle lidstaten vertegenwoordigd zijn. In zo'n geval gaat het om een politieke verklaring die eigenlijk vooral symbolisch is.
Dat Israël vorige week door de Veiligheidsraad is veroordeeld, weegt heel wat zwaarder. In die Veiligheidsraad zitten 15 landen, waaronder de vijf permanente leden: de Verenigde Staten, Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië. De andere 10 landen worden telkens voor 2 jaar gekozen en elk jaar worden 5 nieuwe landen gekozen.
Een veroordeling door de Veiligheidsraad komt heel wat harder binnen voor de betrokken lidstaat, ook al omdat die veroordeling niet op een veto van een van de 5 permanente leden is gestoten. De VS is traditioneel een bondgenoot van de Joodse staat: dat Washington zijn vetorecht niet heeft gebruikt, kan zeker worden geïnterpreteerd als een kaakslag voor Israël.
Welke VN-leden van de Veiligheidsraad hebben Israël eigenlijk veroordeeld?
14 van de 15 leden van de VN-Veiligheidsraad hebben een tekst goedgekeurd die eist dat Israël "onmiddellijk en volledig stopt met de bouw van nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden, inclusief Oost-Jeruzalem".
Naast vier permanente leden (Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië) stemden ook Japan, Angola, Egypte, Maleisië, Senegal, Nieuw-Zeeland, Spanje, Oekraïne, Uruguay en Venezuela voor. De Amerikaanse VN-ambassadrice Samantha Powers onthield zich en gebruikte haar vetorecht dus niet. Geen enkel lid van de Veiligheidsraad stemde tegen de resolutie.
Heeft de VN-resolutie gevolgen en waarom is Israël zo boos?
Echte concrete gevolgen voor Israël zal de veroordeling door de VN-resolutie niet hebben: er worden geen sancties in het vooruitzicht gesteld en de VS blijft de Joodse staat financieel en militair steunen. Washington heeft weliswaar zijn vetorecht niet gebruikt om Israël te ontzien, maar in de praktijk houdt het de huidige koers over het Midden-Oosten aan: streven naar een tweestatenoplossing.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry heeft vandaag overigens nog eens benadrukt dat onder president Obama veel is gebeurd om de veiligheid van Israël te garanderen. Desondanks is het geen geheim dat de relaties tussen Obama en de Israëlische premier Netanyahu onder het vriespunt zijn gedaald.
De gepikeerde reacties van Netanyahu op de VN-resolutie en de toespraak van Kerry liggen voor de hand. Enerzijds moet Netanyahu rekening houden met de ultraconservatieve coalitiepartners in zijn regering en kan hij vervroegde verkiezingen missen als kiespijn, anderzijds is zijn felle taal aan het adres van Washington in de eerste plaats aan de volgende president Donald Trump, die op 20 januari zijn intrek neemt in het Witte Huis.
Gaat alles veranderen onder Trump?
Als we alle verklaringen en tweets van Donald Trump mogen geloven, gaat Washington onder hem een meer pro-Israëlische koers varen. In die zin moeten ook twee tweets van hem van vandaag worden beschouwd. Daarin geeft hij aan het niet te kunnen hebben dat Israël respectloos wordt behandeld. "Hou je sterk Israël, 20 januari komt eraan", besluit hij.
Heeft de Amerikaanse president-elect de boodschap uit Jeruzalem goed begrepen? Het lijkt erop van wel. Of dat goed of slechts nieuws voor het vredesproces is, zal nog moeten blijken. Het felle pleidooi van vandaag van John Kerry is overigens vooral een boeiend politiek testament van een afscheidnemend minister van Buitenlandse Zaken die vrijuit spreekt, maar eigenlijk niets concreets meer kan ondernemen.
Wellicht zal het toekomstscenario meer iets hebben van "de honden van de internationale politiek blaffen, terwijl de karavaan van de stilstand in het Midden-Oosten voorttrekt".