Niet meteorietinslag, maar klimaatverandering aan de basis van massa-extinctie 359 miljoen jaar geleden
Onze planeet heeft vijf grote massa-extincties gekend. Een daarvan is de Laat-Devonische extinctie, die zo’n 359 miljoen jaar geleden plaatsvond. De oorzaak wordt doorgaans gezocht in een meteorietinslag, maar uit een nieuwe studie blijkt dat de snelle klimaatopwarming en het wegvallen van de beschermende ozonlaag aan de basis liggen. De wetenschappers waarschuwen voor een gelijkaardig scenario als we de huidige opwarming van de aarde niet onder controle krijgen.
De bekendste massa-extinctie in de geschiedenis van de aarde is die van 66 miljoen jaar geleden, toen de dinosauriërs werden uitgeroeid. De minder gekende Laat-Devonische massa-extinctie vond veel vroeger plaats: de belangrijkste uitsterving toen gebeurde vlak voor de Devoon-Carboon-grens, ongeveer 359 miljoen jaar geleden. De Laat-Devonische massa-extinctie had vooral fatale gevolgen voor dieren die in het water leefden en voor planten.
Meestal wordt uitgegaan van een meteorietinslag die net voor de overgang van het Devoon naar het Carboon de enorme extinctie van heel wat mariene en plantensoorten veroorzaakte. Maar sommige microscopisch kleine sporen (voortplantingscellen) van varenachtige planten, ontdekt in gesteenten uit het oosten van Groenland, bleken misvormd te zijn, zo stelt het nieuwe onderzoek dat gepubliceerd is in Science Advances. Volgens de wetenschappers bewijst de beschadiging van het DNA van de planten dat “de hele ozonbescherming verdwenen was”. De verhoogde UV-B-straling wijst immers op een snelle en dramatische verdunning van de ozonlaag, de laag die het leven op aarde beschermt tegen schadelijke stralingen van de zon, zoals tegen UV-straling. Door het wegvallen van die beschermende ozonlaag werd het leven op onze planeet blootgesteld aan een explosie van ultraviolette straling die mutaties veroorzaakte.
Wetenschappers gaan doorgaans uit van twee mogelijke oorzaken van uitroeiingsgebeurtenissen: enorme vulkaanuitbarstingen of meteorietinslagen. Uit kwikgegevens leidt de nieuwe studie af dat er in dit geval geen vulkaanuitbarstingen op planetaire schaal plaatsvonden, in tegenstelling tot bij andere massa-extincties. De massa-extinctie van 359 miljoen jaar geleden zou wél te maken hebben gehad met de grote klimaatopwarming, die een einde maakte aan de intense laatste ijstijdcyclus in het Devoon. De onderzoekers waarschuwen dan ook voor mogelijk gelijkaardige, dramatische gevolgen van de huidige snelle klimaatverandering, waarvoor de mens zélf verantwoordelijk is. “Ozonverlies tijdens de snelle opwarming van de aarde is een proces dat inherent is aan het systeem, met de onvermijdelijke conclusie dat we alert moeten zijn voor zo’n gebeurtenis in de toekomst van onze opwarmende wereld”, klinkt het.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Sciensano roept bij start nieuw tekenseizoen op om alert te zijn en beten te melden
-
PREMIUM
Zo’n 40.000 Belgen leven met parkinson. Kunnen we de hersenaandoening ooit genezen?
De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening die ongeveer 40.000 Belgen treft. Al decennialang buigen wetenschappers zich over de oorzaak van deze sluipende ziekte. Parkinson-expert professor Wim Vandenberghe (KU Leuven/UZ Leuven) werpt een blik op de laatste nieuwe studies en vertelt hoe dicht we bij een mogelijke remedie staan: “Ik ben hoopvol, maar realistisch.” -
Independer
Autoschade door een onbekende? Dit dien je te ondernemen
Het gebeurt meer dan je denkt: je komt bij je geparkeerde voertuig en ziet dat er een ferme deuk of kras in zit. Maar van de automobilist, e-stepper of fietser die tegen je wagen reed, is geen enkel spoor. Dekt je verzekering die schade? En wat moet je allemaal doen om ‘klacht tegen onbekenden’ in te dienen? Independer.be legt het uit. -
-
Op naar het ultieme (alcoholvrije) pintje? Wetenschappers voorspellen kwaliteit en smaak van bier dankzij AI
-
In Nederland vielen honderden extra coronadoden door slechte luchtkwaliteit
In Nederland zijn door vuile lucht mogelijk 400 tot 800 mensen extra overleden aan het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de universiteiten van Utrecht en Wageningen en de vereniging van regionale gezondheidsdiensten. Mensen die in gebieden met slechte luchtkwaliteit woonden, liepen een groter risico om na besmetting te overlijden. -
Update
Nobelprijswinnaar Peter Higgs (94), uitvinder van het higgsdeeltje, overleden
De Britse natuurkundige Peter Higgs, die in 2013 samen met de Belg François Englert de Nobelprijs voor Fysica won, is maandag op 94-jarige leeftijd overleden. Dat heeft de universiteit van Edinburgh bekendgemaakt. Higgs was de vader van het ‘godsdeeltje’ Higgsboson. -
HERBEKIJK. Mensen bewonderen totale zonsverduistering in Noord-Amerika: “Uniek fenomeen”
-
Livios
Groen, rood, blauw of geel: richt je dak klimaatvriendelijk in met deze slimme tips
-
Bot van zeldzame dinosaurus zonder tanden opgegraven in Australië
Een vrijwilliger blijkt in Cape Otway in de Australische deelstaat Victoria een fossiel van een zeldzame dinosaurus te hebben opgegraven. Het gaat om een Elaphrosaurus, een dino zonder tanden. Hij moet zo’n 110 miljoen jaar geleden Down Under hebben rondgewaard, tijdens het Krijt toen Australië nog bij Antarctica hoorde. -
Spaargids.be
Wat mag jij wel/niet doen met het geld op de rekening van je kind?
Het is de vrees van heel wat ouders: je hebt jarenlang flink voor je kinderen gespaard, maar eens ze 18 zijn, doen ze het verzamelde geld meteen op. En dan niet per se aan - in jouw ogen alvast - nuttige zaken. Hoe kan je dit vermijden? Spaargids.be geeft advies. -
Persoon die besmettingen met varkenslintworm in Lier veroorzaakte is geïdentificeerd
23 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerGeert Tamsyn
Nick Lersberghe
dirk govaerts
Marc Puystiens
Chris Van den Eede